Đáp án Sinh học 9 kết nối Bài 50: Cơ chế tiến hóa

BÀI 50. CƠ CHẾ TIẾN HÓA

Khởi động: Sâu bọ rất đa dạng về hình thái và màu sắc. Nguyên nhân và cơ chế nào đã tạo nên sự đa dạng đó?

Hướng dẫn chi tiết:

Nguyên nhân và cơ chế nào đã tạo nên sự đa dạng về hình thái và màu sắc của sâu bọ: do môi trường sống đa dạng và chọn lọc tự nhiên.

I. QUAN ĐIỂM CỦA LAMARCK VỀ CƠ CHẾ TIẾN HÓA

Hoạt động: Quan sát Hình 50.1, thực hiện các yêu cầu sau:

1. Mô tả quá trình hình thành loài hươu cao cổ theo quan điểm của Lamatck.
2. Nguyên nhân nào dẫn đến sự hình thành loài hươu cao cổ?

Hướng dẫn chi tiết:

1. Quá trình hình thành hươu cao cổ theo quan điểm của Lamarck: Những con hươu cổ ngắn không ăn được lá cây, vì vậy qua thời gian dần hình thành biến đổi trên cơ thể (cổ dài) qua nhiều thế hệ hình thành hươu cao cổ.
2. Nguyên nhân: do hươu cổ ngắn muốn ăn được lá cây trên cao phải rướn cổ lên.

Câu hỏi: Nêu những hạn chế trong quan điểm Lamarck về cơ chế tiến hóa.

Hướng dẫn chi tiết:

Hạn chế trong quan điểm Lamarck về cơ chế tiến hóa: Thiếu cơ sở di truyền học, không giải thích được sự đa dạng và phức tạp của các loài mà chỉ dựa trên cơ chế thừa kế đặc điểm tích lũy qua thời gian, không đề cập đến nguyên tắc lựa chọn tự nhiên

II. QUAN ĐIỂM CỦA DARWIN VỀ CƠ CHẾ TIẾN HÓA

Hoạt động: Quan sát Hình 50.2 và thực hiện các yêu cầu sau:

1. Mô tả quá trình hình thành loài hươu cao cổ theo quan điểm của Darwin.
2. Để giải thích sự hình thành loài hươu cao cổ, quan điểm của Darwin khác với quan điểm của Lamarck như thế nào?

Hướng dẫn chi tiết:

1. Quá trình hình thành loài hươu cao cổ theo quan điểm của Darwin: Tổ tiên của hươu cao cổ là loài động vật bé nhỏ ăn lá non ở dưới thấp. Trong quá trình sinh sản, loài hươu có cổ ngắn này xuất hiện một số biến dị cá thể, trong đó xuất hiện con hươu cổ dài. Khi lá cây ở dưới thấp không còn, những con hươu cổ ngắn không kiếm được lá cây ăn sẽ bị tiêu diệt, hươu cổ dài ăn được lá cây trên cao sẽ sống sót nhiều hơn, phát triển ưu thế hơn, sinh sản nhiều. Loài hươu này đã chịu tác động của quy luật chọn lọc tự nhiên: vừa đào thải các biến dị bất lợi vừa tích lũy các biến dị có lợi cho sinh vật. Qua thời gian dài hình thành loài hươu cao cổ.
2. Quan điểm của Darwin khác với quan điểm của Lamarck: Học thuyết Darwin đã nêu được cơ chế tiến hoá hình thành nên các loài là chọn lọc tự nhiên còn học thuyết Lamarc mặc dù có thừa nhận loài có biến đổi nhưng lại không nêu được cơ chế đúng giải thích cho quá trình biến đổi của loài.

Câu hỏi: Trình bày những hạn chế trong quan điểm của Darwin về cơ chế tiến hóa.

Hướng dẫn chi tiết:

Hạn chế trong quan điểm của Darwin về cơ chế tiến hóa: Thiếu cơ sở di truyền học, thiếu bằng chứng về di truyền, không giải thích được các cơ chế di truyền phức tạp, thiếu sự phát triển của gene di truyền.

III. MỘT SỐ LUẬN ĐIỂM CỦA THUYẾT TIẾN HÓA TỔNG HỢP HIỆN ĐẠI

Câu hỏi 1: Nguồn biến dị nào là nguyên liệu chính cho tiến hóa? Tại sao?

Hướng dẫn chi tiết:

Đột biến là nguyên liệu chính cho tiến hóa và biến dị tổ hợp vì đột biến và biến dị tổ hợp tạo ra các tính trạng mới.

Câu hỏi 2: Xác định nhân tố tiến hóa được thể hiện trong Hình 50.3a và 50.3b.

Hướng dẫn chi tiết:

Các nhân tố tiến hóa ở hình 50.3a là di - nhập gene và ở hình 50.3b là giao phối không ngẫu nhiên.

Hoạt động 1: Quan sát Hình 50.4, mô tả sự hình thành các đơn vị phân loại.

Hướng dẫn chi tiết:

Sự hình thành các đơn vị phân loại: Sự biến đổi tần số allele, tần số kiểu gene của quần thể dẫn đến hình thành các loài có nhiều đặc điểm tương đồng. Quá trình tiến hóa lớn diễn ra sẽ tạo ra các loài có nhiều đặc điểm khác biệt và có thể xếp vào các đơn vị phân loại trên loài.

Hoạt động 2: Tiến hóa lớn diễn ra theo cơ chế nào?

Hướng dẫn chi tiết:

Tiến hóa lớn diễn ra trong không gian địa lí rộng lớn và thời gian lịch sử lâu dài sẽ tạo ra các loài có nhiều đặc điểm khác biệt và có thể xếp vào các đơn vị phân loại trên loài.