Đáp án Tiếng Việt 5 kết nối tri thức Bài 25: Tiếng Đàn Ba – La – Lai – Ca Trên Sông Đà
File đáp án Tiếng Việt 5 kết nối tri thức Bài 25: Tiếng Đàn Ba – La – Lai – Ca Trên Sông Đà. Toàn bộ câu hỏi, bài tập ở trong bài học đều có đáp án. Tài liệu dạng file word, tải về dễ dàng. File đáp án này giúp kiểm tra nhanh kết quả. Chỉ có đáp án nên giúp học sinh tư duy, tránh học vẹt.
BÀI 25
ĐỌC: TIẾNG ĐÀN BA – LA – LAI – CA TRÊN SÔNG ĐÀ
Khởi động: Trao đổi với bạn về ý nghĩa của âm nhạc đối với cuộc sống con người.
Hướng dẫn chi tiết:
- Ý nghĩa của âm nhạc đối với cuộc sống con người: giải tỏa căng thẳng và cảm xúc, gắn kết và tạo sự kết nối, mang lại niềm vui, …
Trả lời câu hỏi:
Câu 1: Tiếng đàn ba-la-lai-ca được miêu tả thế nào qua 8 dòng thơ đầu?
Hướng dẫn chi tiết:
Tiếng đàn ba-la-lai-ca được so sánh với ngọn gió và ngọn sóng: ngọn gió thì bình yên thổi qua khu rừng bạch dương dìu dặt và ngọn sóng trắng phau vỗ ghềnh đá, …
Câu 2: Trên công trường thuỷ điện sông Đà, tác giả đã nghe tiếng đàn ba-la-lai-ca vang lên trong khung cảnh như thế nào?
Hướng dẫn chi tiết:
Trên công trường thuỷ điện sông Đà, tác giả đã nghe tiếng đàn ba-la-lai-ca vang lên trong khung cảnh: đêm trăng chơi vơi, cô gái Nga với mái tóc hạt dẻ đánh đàn, tháp khoan nhô lên, xe ủi, xe ben sóng vai nhau nằm nghỉ, …
Câu 3: Miêu tả những điều em hình dung khi đọc 2 dòng thơ sau:
Chỉ còn tiếng đàn ngân nga
Với một dòng trăng lấp loáng sông Đà.
Hướng dẫn chi tiết:
- Tiếng đàn ngân nga: Hình ảnh một không gian yên bình, một âm thanh du dương và êm ái. Có thể là tiếng đàn guitar, đàn piano hoặc bất kỳ loại đàn nào khác, tạo ra những giai điệu ngọt ngào và sâu lắng. Tiếng đàn vang lên trong không gian, lan tỏa và tạo ra một không khí thú vị, khiến người nghe cảm nhận được trạng thái tâm trạng và cảm xúc.
- Dòng trăng lấp loáng sông Đà: Hình ảnh một dòng sông lớn và mạnh mẽ, được chiếu sáng bởi ánh trăng. Ánh sáng trăng chiếu lên mặt nước, tạo ra những ánh sáng lấp lánh và phản chiếu trên mặt nước. Sông Đà có thể là một dòng sông tự nhiên nằm trong một vùng núi, tạo ra một cảnh quan hùng vĩ và tĩnh lặng. Khi ánh trăng phản chiếu trên mặt nước, tạo ra một khung cảnh thơ mộng và huyền ảo.
Câu 4: Nêu cảm nghĩ của em về hình ảnh cô gái Nga chơi đàn ba-la-lai-ca trên công trường thuỷ điện sông Đà.
Hướng dẫn chi tiết:
Hình ảnh cô gái Nga chơi đàn ba-la-lai-ca trên công trường thuỷ điện sông Đà gợi lên trong tôi những cảm nghĩ tươi sáng và đầy màu sắc. Mái tóc màu hạt dẻ của cô gái tạo ra một hình ảnh ấm áp và tự nhiên. Nét đẹp của cô gái và đàn ba-la-lai-ca tương phản rõ nét với khung cảnh công trường thuỷ điện, tạo ra một sự đối lập đáng chú ý.
Hình ảnh ngón tay của cô gái đan trên những sợi dây đồng thể hiện sự khéo léo và tinh tế trong việc chơi nhạc. Đàn ba-la-lai-ca với những sợi dây đồng tạo ra âm thanh đặc biệt và quyến rũ, khiến người nghe say mê. Cảnh tượng này gợi lên trong tôi sự kỳ diệu và sự kết hợp giữa người và nhạc cụ, tạo ra một hiệu ứng âm nhạc độc đáo.
LUYỆN TỪ VÀ CÂU: BIỆN PHÁP ĐIỆP TỪ, ĐIỆP NGỮ
Câu 1: Đọc bài ca dao dưới đây và trả lời câu hỏi. ÔNG
Người ta đi cấy lấy công
Tôi nay đi cấy còn trông nhiều bề
Trông trời, trông đất, trông mây
Trông mưa, trông nắng, trông ngày, trông đêm
Trông cho chân cứng đá mềm
Trời yên, biển lặng mới yên tấm lòng.
- Từ trông được lặp lại mấy lần?
- Theo em, việc lặp lại đó có tác dụng gì?
Hướng dẫn chi tiết:
- Từ "trông" được lặp lại 9 lần trong bài ca dao.
- Việc lặp lại từ "trông" có tác dụng tăng cường sự nhấn mạnh và tập trung vào việc quan sát, theo dõi. Từ này thể hiện hành động của người đi cấy, người trông nom và quan tâm đến mọi chi tiết xung quanh, nỗi lo về việc đồng áng. Việc lặp lại từ này cũng tạo ra một hiệu ứng nhấn mạnh, nhằm thể hiện sự chăm chỉ và cống hiến của người làm việc đó.
Câu 2: Từ nào được lặp lại trong câu tục ngữ dưới đây? Việc lặp lại từ đó có tác dụng gì?
Học ăn, học nói, học gói, học mở.
Hướng dẫn chi tiết:
- Từ “học” được lặp lại trong câu tục ngữ.
- Tác dụng: nhấn mạnh sự quan trọng của việc học của mỗi người trong cuộc sống.
Câu 3: Đọc đoạn thơ sau và trả lời câu hỏi.
Tôi đạp vỡ màu nâu
Bầu trời trong quả trứng
Bỗng thấy nhiều gió lộng
Bỗng thấy nhiều nắng reo
Bông tôi thấy thương yêu
Tôi biết là có mẹ.
(Xuân Quỳnh)
- Từ bỗng xuất hiện mấy lần trong đoạn thơ?
- Việc lặp lại nhiều lần từ bỗng có tác dụng gì? Chọn đáp án đúng.
- Nhấn mạnh niềm vui của chú gà con vì được mẹ yêu thương.
- Nhấn mạnh niềm vui của chú gà con vì được ra khỏi quả trứng.
- Nhấn mạnh sự tươi đẹp của thiên nhiên mà chú gà con quan sát dược.
- Nhấn mạnh sự ngỡ ngàng của chú gà con trước những điều mới mẻ.
Hướng dẫn chi tiết:
- Từ "bỗng" xuất hiện 3 lần trong đoạn thơ.
- Đáp án: D
Câu 4: Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi.
Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre xung phong vào xe tăng, đại bác. Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín. Tre hi sinh để bảo vệ con người. Tre, Anh hùng lao động! Tre, anh hùng chiến đấu!
- Từ nào được lặp lại ở tất cả các câu trong đoạn?
- Việc lặp lại từ đó có tác dụng gì?
Hướng dẫn chi tiết:
- Từ "tre" được lặp lại ở tất cả các câu trong đoạn văn.
- Việc lặp lại từ "tre" có tác dụng tạo ra sự nhấn mạnh và tập trung vào vai trò và ý nghĩa quan trọng của gậy tre trong đoạn văn. Từ này được sử dụng liên tục để đề cập đến sự dùng gậy tre như một biểu tượng của sự chống lại, bảo vệ và anh hùng lao động. Sự lặp lại từ "tre" tạo ra một hiệu ứng nhấn mạnh và lặp đi lặp lại, thể hiện sự kiên trì và sự quyết tâm của những người lao động và chiến đấu trong việc bảo vệ và xây dựng đất nước.
VIẾT: TÌM HIỂU CÁCH VIẾT ĐOẠN VĂN THỂ HIỆN TÌNH CẢM, CẢM XÚC VỀ MỘT BÀI THƠ
Câu 1: Đọc đoạn văn dưới đây và thực hiện các yêu cầu.
- Tìm phần mở đầu, triển khai, kết thúc của đoạn văn và cho biết ý chính của mỗi phần.
- Những điều gì ở bài thơ khiến người viết yêu thích hoặc xúc động?
- Tình cảm, cảm xúc của người viết được thể hiện qua những từ ngữ, câu văn nào?
Hướng dẫn chi tiết:
- - Phần mở đầu: "Bài thơ Tiếng đàn ba-la-lai-ca trên sông Đà của tác giả Quang Huy để lại trong tôi những ấn tượng đẹp." Phần này giới thiệu về bài thơ và cho biết đoạn văn sẽ tập trung vào cảm nhận cá nhân và ấn tượng mà bài thơ gợi lên.
- Phần triển khai: (tiếp … biết mấy!): Đoạn văn miêu tả cảnh tượng đêm trăng trên công trường thuỷ điện, với những hình ảnh xe ủi, xe ben nằm nghỉ và tháp khoan nhô lên trời. Ngoài ra, nó cũng nhắc đến tiếng đàn ba-la-lai-ca ngân nga và tả cảm nhận về âm thanh của tiếng đàn.
- Phần kết thúc: "Cảm ơn nhà thơ Quang Huy đã viết bài thơ thật hay, thật đẹp về tiếng đàn ba-la-lai-ca và tình hữu nghị thắm thiết, bền chặt." Phần này kết thúc đoạn văn bằng việc cảm ơn nhà thơ và tỏ lòng yêu thích về bài thơ và thông điệp về tình hữu nghị mà nó truyền tải.
- Đoạn văn cho thấy người viết yêu thích và xúc động bởi các yếu tố sau trong bài thơ:
- Bức tranh sống động về đêm trăng trên công trường thuỷ điện.
- Tiếng đàn ba-la-lai-ca ngân nga và tạo ra những âm thanh tuyệt vời.
- Tình hữu nghị cao đẹp giữa các quốc gia và sự hợp tác trong xây dựng Nhà máy Thuỷ điện Sông Đà.
- Tác giả Quang Huy và cách ông đã thể hiện những tình cảm đó trong bài thơ.
- Tình cảm và cảm xúc của người viết được thể hiện qua những từ ngữ và câu văn như:
"những ấn tượng đẹp", "bức tranh sống động", "ngẫm nghĩ", "xúc động biết mấy!", "cảm ơn", "thật hay, thật đẹp", "tình hữu nghị thắm thiết, bền chặt".
Câu 2: Trao đổi về những điểm cần lưu ý khi viết đoạn văn thể hiện tình cảm, cảm xúc về một bài thơ.
Hướng dẫn chi tiết:
- Bố cục đoạn văn
- Những điều yêu thích ở bài thơ
- Những cách thể hiện tình cảm, cảm xúc đối với bài thơ
+ Dùng từ ngữ chỉ tình cảm, cảm xúc
+ Sử dụng câu cảm
+ …
Bài tập về nhà:
Câu 1: Đọc cho người thân một bài thơ viết cho thiếu nhi và chia sẻ cảm nghĩ của em về bài thơ đó.
Hướng dẫn chi tiết:
Trên cành cây xanh tươi
Chim non hót vang trời
Vỗ cánh bay lượn lờ
Hòa thành tiếng ca vui.
Trong rừng xanh rậm rạp
Bướm bay trong ánh nắng
Màu sắc tươi rực rỡ
Tạo nên một thế giới thần tiên.
Trẻ thơ ơi hãy mơ
Bay cao đến bao lớn lên
Hãy vui cười, hát ca
Tự tin và đầy niềm tin.
Cánh chim trên bầu trời
Làm bạn với mây trôi
Hãy mơ mộng, khám phá
Cuộc đời đẹp tuyệt vời.
=> Cảm nghĩ của em về bài thơ này là nó mang đến cho trẻ em một tâm trạng vui tươi và mở rộng tầm nhìn. Bài thơ tạo ra một hình ảnh thần tiên với cảnh rừng xanh, chim hót và bướm bay, khơi gợi sự tò mò và sự mơ mộng của trẻ thơ. Bài thơ cũng khuyến khích trẻ em hãy mơ ước và bay cao trong cuộc sống. Nó truyền tải thông điệp về sự tự tin, niềm tin và khám phá thế giới xung quanh. Từng dòng thơ đơn giản nhưng sinh động, màu sắc tươi vui, giúp trẻ em cảm nhận được sự hân hoan và niềm vui trong cuộc sống.
Câu 2: Tìm đọc câu chuyện kể về một người làm việc trong lĩnh vực nghệ thuật (nhà văn, nhà thơ, diễn viên, đạo diễn,...).
Hướng dẫn chi tiết:
Trịnh Công Sơn là nhạc sĩ Việt Nam hiếm hoi có sự nổi tiếng và sức ảnh hưởng vươn tầm thế giới. Được biết, khoảng 2 triệu băng đĩa nhạc của Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn đã được bán tại Nhật Bản.
Không những vậy, ông cũng là nhạc sĩ Việt được người Nhật yêu thích nhất. Họ viết cả lời Nhật cho những ca khúc của ông để ca sĩ của họ được biểu diễn, điển hình như ca khúc Diễm xưa. Rất nhiều ca sĩ nổi tiếng ở Nhật đã hát lại ca khúc này như Tokiko Kato, Yoshimi Tendo, Aya Shimazu…
Nhạc Trịnh Công Sơn còn thường xuyên được hát trong Kohaku Uta Gassen - chương trình Âm nhạc Đêm giao thừa thường niên của đài truyền hình quốc gia Nhật Bản NHK trước hàng triệu khán giả và hàng loạt sân khấu lớn nhỏ khác.
Các trường đại học âm nhạc, văn hóa của Nhật và Việt Nam cũng liên tục thực hiện các đề tài, luận văn cao học, luận án tiến sĩ về nhạc Trịnh.
Có thể nói, Trịnh Công Sơn là tác giả hiếm hoi được nghiên cứu đầy đủ dưới nhiều bình diện như âm nhạc, văn hóa, ngôn ngữ, văn học… Ở mảng nào, ông cũng có đóng góp và gây dựng tầm ảnh hưởng to lớn.
Sở dĩ người Nhật yêu thích Trịnh Công Sơn đến như vậy vì âm hưởng chất nhạc, nội dung, tinh thần của nhạc Trịnh rất đậm hồn Đông phương và gắn chặt với văn hóa, thể hiện triết lí Á Đông đậm đặc.
Trịnh Công Sơn cũng được báo chí và cộng đồng quốc tế nhắc đến như “Bob Dylan của Việt Nam”, “Nhạc sĩ được yêu mến nhất tại Việt Nam”.
Tại Việt Nam, hiếm có nhạc sĩ nào sáng tác nhiều như Trịnh Công Sơn, với 600 ca khúc. Trong đó, có tới 236 ca khúc được phổ biến rộng rãi. Người dân Việt Nam không ai là không biết nhạc Trịnh vì nó len lỏi vào từng ngõ ngách, tầng lớp công chúng.
Ca sĩ Việt hầu như đều từng hát nhạc Trịnh. Nhạc Trịnh năm nào cũng được hoặc mở lên ở mọi sân khấu, dưới nhiều hình thức khác nhau. Đây là loại nhạc duy nhất dung hòa được từ bác học tới bình dân, khiến ca sĩ mọi thế hệ, dòng nhạc đều hát được.