Giáo án chuyên đề Hóa học 11 kết nối chuyên đề 1 Bài 2: Phân bón vô cơ (P2)

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN - HỌC SINH

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV dùng hình ảnh cây trồng hút các chất dinh dưỡng trong đất, Yêu cầu học sinh thảo luận vai trò dinh dưỡng của các nguyên tố như N, P, K, Fe, Mn, Cl, Zn, Cu, B, Mo trong phân bón

- GV tổ chức cho HS hoạt động theo nhóm trả lời CH 2, 3 SGK trang 13:

2. Dựa vào vai trò của các nguyên tố đa lượng, hãy tìm hiểu và cho biết thời điểm thích hợp để bón phân đạm, phân lân, phân kali cho cây trồng.

3. Đề xuất biện pháp cải tạo đất trước khi bón phân đạm cho đất chua, đất nhiễm phèn.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS thảo luận theo nhóm, đọc SGK nêu vai trò dinh dưỡng của các nguyên tố như N, P, K, Fe, Mn, Cl, Zn, Cu, B, Mo trong phân bón 

- HS thảo luận trả lời CH 2, 3 SGK trang 13

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- Đại diện HS trình bày tóm tắt vai trò của một số nguyên tố dinh dưỡng trong phân bón vô cơ.

- Đại diện HS trả lời CH 2, 3 SGK trang 13

- GV mời HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Kết luận, nhận định

GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức về vai trò  của một số nguyên tố dinh dưỡng trong phân bón vô cơ

II. VAI TRÒ CỦA MỘT SỐ NGUYÊN TỐ DINH DƯỠNG TRONG PHÂN BÓN VÔ CƠ

(Nêu chi tiết trong bảng 2.2 SGK tr 12, 13)

Trả lời CH2, 3 SGK trang 13

2.

3. Đề xuất biện pháp cải tạo đất trước khi bón phân đạm cho đất chua, đất nhiễm phèn.

- Bón vôi cải tạo đất trước khi mỗi mùa vụ (giúp cân bằng độ pH của đất, hạ độ chua nhanh)

- Tăng tỉ trọng bón phân hữu cơ (để cải tạo đất chua)

- Không sử dụng phân bón vô cơ làm tăng nồng độ chua như ammonium chloride.

- Nên lựa chọn phân lân nung chảy phân urea, DAP thay thế.

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN - HỌC SINH

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV hướng dẫn các nhóm HS trình bày báo cáo nội dung được giao chuẩn bị trước lớp;

Nhiệm vụ chung:

- Hoàn thành bài thuyết trình của mình bằng phần mềm powerpoint, hoặc tiểu phẩm…

- Sưu tầm các tranh ảnh, hình vẽ, mẫu vật phục vụ cho bài thuyết trình của mình.

- Làm một bản báo cáo chi tiết về kế hoạch, phân công cụ thể các công việc và tiến độ làm việc của từng thành viên trong nhóm.

Nội dung tìm hiểu:

1. Nguyên liệu cần thiết cho quá trình sản xuất các loại phân bón

2. Trình bày quá trình sản xuất mỗi loại phân bón, nêu các phản ứng hoá học xảy ra (nếu có).

3. Cách sử dụng các loại phân bón

4. Nguyên tắc bảo quản các loại phân bón

Nhiệm vụ từng nhóm

Nhóm 1: Tìm hiểu phân đạm

Nhóm 2: Tìm hiểu phân lân

Nhóm 3: Tìm hiểu phân kali và ammophos

- Sau khi nghe báo cáo nhiệm vụ học tập, kết hợp SGK, HS thảo luận nhóm, hoàn thành PHT 02

(Phiếu học tập 02 ở cuối hoạt động 3)

- GV yêu cầu hoạt động cá nhân trả lời CH4-7 SGK trang 14-18.

4. Quy trình Haber-Bosch được sử dụng để sản xuất

A. nitric acid.                 B. ammonia.

C. ammonium nitrate.   D. urea.

5. Nguyên liệu nitrogen được sử dụng trong các nhà máy sản xuất phân bón được lấy từ

A. không khí.

B. oxide của nitrogen.

C. khí lò cốc.

D. ammonia.

6. Người nông dân thường chọn điều kiện thời tiết như thế nào để bón phân cho cây lúa?

7. Urea là loại phân đạm được sử dụng phổ biến, dễ hút ẩm và dễ bị phân hủy bởi ánh sáng và nhiệt độ. Em hãy đề xuất cách bảo quản loại phân bón này.

GV hướng dẫn HS rút ra kiến thức trọng tâm

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS lắng nghe các nhóm báo cáo kết quả, tóm tắt nội dung kiến thức trọng tâm, hoàn thành PHT 02

- HS suy nghĩ trả lời CH 4-7 SGK trang 14-18

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- Đại diện các nhóm báo cáo kết quả nhiệm vụ được giao. GV mời các nhóm khác bổ sung, nhận xét, đánh giá nhóm bạn dựa vào các tiêu chí trong phiếu đánh giá.

- Đại diện HS trả lời CH4,5 SGK trang 14, các HS khác nhận xét, bổ sung.

- Đại diện HS báo cáo kết quả phiếu học tập 02, các HS khác nhận xét, bổ sung.

- Đại diện HS trả lời CH6, 7 SGK trang 17, 18, các HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Kết luận, nhận định

GV đánh giá, nhận xét dựa vào các tiêu chí trong phiếu đánh giá, tổng kết về quy trình sản xuất một số loại phân bón vô cơ, cách sử dụng và bảo quản một số loại phân bón thông dụng

- GV thông tin: phân hỗn hợp NPK sản xuất chủ yếu bằng sự phối trộn các loại muối chứa N,  P, K với một tỉ lệ định sẵn phù hợp với cây trồng.

- GV thông tin: Sử dụng phân bón vô cơ hiệu quả theo nguyên tắc “4 đúng”

+      Bón đúng chủng loại phân

+      Bón đúng liều lượng

+      Bón đúng cách

+      Bón đúng thời điểm

III. QUY TRÌNH SẢN XUẤT MỘT SỐ LOẠI PHÂN BÓN VÔ CƠ

1. Sản xuất phân đạm

Tận dụng nguồn nitrogen có sẵn trong không khí (78% thể tích) đề tạo ra ammonia theo quy trình Haber - Bosch.

N₂ + 3H₂ 2NH₃

a)  Đạm ammonium.

Ammonium sufate:

2NH₃ + H₂SO₄ → (NH₄)₂SO₄

Ammonium nitrate

HNO₃ + NH₃   NH₄NO₃

Ammonium hydrogen carbonate

NH₃+ CO₂ + H₂O → NH₄HCO₃

b) Đạm urea:

2NH₃ + CO₂    (NH₂)₂CO + H₂O

2. Sản xuất phân lân

a) Superphosphate đơn:

Nguyên liệu: Quặng apatite có thành phần 3Ca₃(PO₄)₂.CaF₂ hoặc Ca₅(PO₄)₃F, sulfuric acid.

Điều chế: Ca₃(PO₄)₂ + 2H₂SO₄ → 2 CaSO4 + Ca(H₂PO₄)₂

b) Superphosphate kép:

Nguyên liệu: quặng apatite, phosphoric acid.

Sản xuất qua 2 giai đoạn:

Ca₃(PO₄)₂ + 3H₂SO₄ → 3CaSO₄ + 2H₃PO₄

Ca₃(PO₄)₂ + 3H₂SO₄ → 3Ca(H₂PO₄)₂

c) Phân lân nung chảy

Nguyên liệu là quặng apatit, khoáng chất chữa MgO, CaO, SiO₂.

4Ca₅(PO₄)₃F + 6SiO₂  Ca₃(PO₄)₂ + CaSiO₃  +SiF₄

3. Sản xuất phân kali

Nguyên liệu chủ yếu sản xuất KCl: quặng sylvinite (thành phần chứa KCl, NaCl)

Sản xuất bằng cách hoà tan rồi kết tinh phân đoạn hoặc tuyển nổi

4. Sản xuất phân hỗn hợp

Sản xuất ammophos

Nguyên liệu: phosphoric acid, ammonia

Điều chế:

NH₃+ H₃PO₄ → NH₄H₂PO₄

2NH₃+ H₃PO₄ →(NH₄)₂HPO₄

Trả lời CH4,5 SGK trang 14:

4. Đáp án B: Quy trình Haber-Bosch được sử dụng để sản xuất ammonia.

5. Đáp án A: Nguyên liệu nitrogen được sử dụng trong các nhà máy sản xuất phân bón được lấy từ không khí.

IV. SỬ DỤNG VÀ BẢO QUẢN PHÂN BÓN VÔ CƠ

- Khi sử dụng phân bón cần chú trọng đến các yếu tố

+ Đặc điểm từng loại phân bón,

+ Đặc điểm cây trồng,

+ Chu kỳ sinh trưởng

+ Điều kiện thời tiết

- Bảo quản phân bón trong bao bì đóng gói kín; để nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp; không để lẫn các loại phân bón với nhau

Trả lời CH 6, 7 SGK tr 17, 18

6. Người nông dân bón phân trong điều kiện thời tiết râm mát (sáng sớm hoặc chiều tối),không bón ngay trước hoặc sau khi mưa to, không bón khi thời tiết nắng nóng.

7. Bảo quản phân urea trong bao bọc nylon, buộc kín, để nơi khô ráo, thoáng mát, không trộn lẫn với các loại phân bón khác.

PHIẾU HỌC TẬP 02

Em hãy hoàn thành bảng sau:

PHIẾU HỌC TẬP 02

Em hãy hoàn thành bảng sau: