Giáo án chuyên đề Ngữ văn 11 chân trời Chuyên đề 1 Phần II: Viết báo cáo nghiên cứu một vấn đề văn học trung đại Việt Nam (P3)

Trước cuộc hầu rượu

Trong cuộc hầu rượu

- “Trông xa đã tỏ chừng nẻo xa”

=> Mới gặp đã ngờ ngợ là Thúc Sinh nhưng chưa chắc chắn.

- “Thôi thôi đã mắc vào vành chẳng sai”

=> Nhận ra Thúc Sinh, biết mắc mưu của Hoạn Thư nhưng không thể nói thành lời, chỉ biết cúi đầu nín lặng.

- “Càng ngẩn ngơ”, “ruột tằm đòi đoạn như tơ rối bời”

=> Càng trông thấy Hoạn và Thúc tình tứ, Kiều càng rối rắm, ngẩn ngơ.

- “Sợ uy”, “cúi đầu nép xuống sân mai”

=> Vị thế của Kiều thay đổi, chỉ biết chấp nhận yếu thế, làm theo mệnh lệnh.

=> Bút pháp tinh vi: quan sát tỉ mỉ từng chi tiết, biến đổi tâm lí nhỏ nhất của nhân vật.

- Bị bắt “đứng trực trì hồ”, “bắt khoan bắt nhặt”, “bắt quỳ tận mặt, bắt mời tận tay”

=> Bị ép đứng cạnh hầu rượu cho Thúc và Hoạn; càng cố lảng tránh lại càng bị ép buộc hầu rượu cẩn thận, tỉ mỉ từng li từng tí.

=> Mũi dao khắc sâu vào nỗi đau đang rỉ máu của Kiều.

- Bị ép hầu đàn: “bốn dây như khóc như than”;
“người trong khóc thầm”

=> Ép buộc chứng kiến cảnh mặn nồng ân ái, tình chàng ý thiếp giữa Hoạn và Thúc

- Giọt châu lã chã khôn cầm

- Hành động: tựa đầu bên bóng đèn ngẫm ngợi đêm khuya, sự lo lắng cho thân phận của mình; nhận ra sự nham hiểm và mưu mô của Hoạn Thư

=> Nỗi đau đớn khi nhận ra ranh giới trong mối tình của mình và Thúc Sinh: Kiều chỉ là người tình, là con ở, còn Hoạn Thư là chính thất.

=> Nhận ra số phận đau đớn, nghiệt ngã của mình, không có cơ hội trở mình, đường hoàng trong đoạn tình cảm này và sự khác biệt lớn trong thân phận của chính mình hiện tại so với trước kia.

=> Nỗi lo lắng cho tương lai mờ mịt, tăm tốil

Tình huống

Nhân vật

Hành động/Vẻ bề ngoài

Nội tâm

Thúy Kiều mời rượu

Hoạn Thư

- Làm như không biết chuyện của Kiều và Thúc Sinh.

- Đon đả, hỏi han mừng rỡ khi gặp lại chồng

- Ép Kiều rót rượu, hầu rượu Thúc Sinh cẩn thận, tỉ mỉ, từng li từng tí

- Tức giận, ghen tuông đến cùng cực.

- Hả hê khi thấy Kiều và Thúc Sinh dù gặp lại nhau nhưng lại vờ như không quen biết

Thúc Sinh

- Không dám nói chuyện với Kiều.

- Nói dối suy nghĩ, đau lòng nhớ về mẹ.

- Uống rượu thân mật với Hoạn Thư.

- Từ chối uống rượu Kiều mời

- Phách lạc hồn xiêu

- Thương Kiều, thắc mắc tại sao Kiều lâm vào cảnh ngộ này.

- Như dại như ngây

- Nát ruột tan hồn

- Ngậm bồ hòn làm ngọt

Thúy Kiều hầu đàn

Hoạn Thư

- Sai Kiều đánh đàn hầu mình và Thúc Sinh.

- Mắng Kiều vì đàn bản nhạc buồn thảm lúc đang vui.

- Quan sát Kiều và Thúc Sinh đau đớn, mất tự nhiên.

- Chung gối loan phòng.

- Sung sướng, cười thầm

- Mừng thầm: “Vui này đã bõ đau ngầm xưa nay”

Thúc Sinh

- Gạt thầm giọt tương

- Gượng nói gượng cường

- Chung gối loan phòng

- Trong lòng đau đớn, không ngăn được nước mắt

- Đứng ngồi không yên

- Thảm thiết bồi hồi

- Gan héo ruột đầy

- Cay đắng trong lòng

Nội dung kiểm tra

Đạt

Chưa đạt

Nhan đề

Bao quát được nội dung báo cáo

Tóm tắt, từ khóa

Tóm tắt ngắn gọn, từ khóa phù hợp

Mở đầu

Giới thiệu đề tài

Nêu vấn đề cụ thể hóa đề tài/câu hỏi nghiên cứu

Nội dung nghiên cứu

Xác định giả thuyết nghiên cứu/cơ sở lí luận của việc nghiên cứu

Lần lượt trình bày kết quả nghiên cứu theo các phần/chương/mục chính

Lập luận, lí giải vấn đề

Đưa bằng chứng và phân tích để chứng minh các khía cạnh của vấn đề

Kết luận

Khẳng định lại các kết quả nghiên cứu

Chỉ ra sự phù hợp giữa kết quả nghiên cứu và giả thiết nghiên cứu

Tài liệu tham khảo

Danh mục tài liệu tham khải phù hợp, cần thiết với nội dung nghiên cứu

Kĩ năng lập luận, diễn đạt và thực hiện quy cách viết báo cáo nghiên cứu

Các nội dung nghiên cứu được sắp xếp theo trình tự hợp lí, trình bày đúng quy cách

Diễn đạt rõ ràng, gãy gọn, từ ngữ khách quan, trung tính, không có lỗi chính tả, lỗi ngữ pháp

Trích dẫn đúng cách, sử dụng cách phương tiện phi ngôn ngữ, các cước chú để làm rõ nội dung trình bày

Danh mục tài liệu đúng quy cách và nhất quán theo một chuẩn