- Năng lực giao tiếp và hợp tác: khả năng thực hiện nhiệm vụ một cách độc lập hay theo nhóm; Trao đổi tích cực với giáo viên và các bạn khác trong lớp.
- Năng lực tự chủ và tự học: biết lắng nghe và chia sẻ ý kiến cá nhân với bạn, nhóm và GV. Tích cực tham gia các hoạt động trong lớp.
- Giải quyết vấn đề và sáng tạo: biết phối hợp với bạn bè khi làm việc nhóm, tư duy logic, sáng tạo khi giải quyết vấn đề.

Năng lực đặc thù

Giải thích được nghĩa của từ.
Vận dụng được vào việc tạo lập văn bản.

Phẩm chất

Chăm chỉ, có ý thức vận dụng kiến thức vào tạo lập văn bản.
Trách nhiệm, có ý thức tham gia vào thảo luận nhóm.

THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
Đối với giáo viên

Giáo án;
Phiếu bài tập, trả lời câu hỏi;
Bảng phân công nhiệm vụ cho học sinh hoạt động trên lớp;
Bảng giao nhiệm vụ học tập cho học sinh ở nhà;

Đối với học sinh

SGK, SBT Ngữ văn 11.
Soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn học bài, vở ghi.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập của mình. HS khắc sâu kiến thức nội dung bài học.
Nội dung: GV hướng dẫn HS chia thành 4 nhóm để tham gia trò chơi “Đoán ý đồng đội”.
Sản phẩm: Câu trả lời của HS và chuẩn kiến thức của GV.
Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS chia lớp thành 4 nhóm với số lượng thành viên tương đương nhau để tham gia trò chơi “Đoán ý đồng đội”.

- Từng nhóm sẽ lần lượt tham gia chơi, GV sẽ đưa ra một danh sách các từ cho mỗi nhóm.

- Khi GV hô “bát đầu” thì người diễn tả diễn tả hành động sẽ nhận thử thách (từ khóa) và sau đó dùng ngôn ngữ cơ thể, diễn tả làm sao để đồng đội có thể hiểu được từ khóa.

- Đội chơi có quyền bỏ qua từ khóa khó và sau khi đoán đến từ khóa cuối cùng mà vẫn còn thời gian thì sẽ quay lại đoán tiếp tục từ khóa đã bỏ qua.

- Những từ khóa được đưa ra có thể theo chủ đề như về đồ vật, con vật, câu tục ngữ, thành ngữ,…

- Mỗi đội sẽ có 4 từ khóa, chơi trong một thời gian nhất định. Đội nào có nhiều đáp án chính xác và sớm nhất sẽ là đội chiến thắng.

- GV đưa ra các từ sau:

Nhóm 1: Buồn rầu, vui vẻ, con mèo, hoa hậu.

Nhóm 2: Lạnh lẽo, yêu thương, học lỏm, cá mập.

Nhóm 3: Siêu nhân, thất vọng, tình yêu, tốt bụng.

Nhóm 4: Chán nản, con trâu, sợ hãi, khinh bỉ.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS liên hệ thực tế, dựa vào hiểu biết của bản thân để đưa ra đáp án.

- GV quan sát, hỗ trợ HS thực hiện (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- Sau khi người đại diện diễn tả, các thành viên trong đội có đáp án sẽ hô to, rõ ràng, nếu chính xác sẽ được tính điểm.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nếu đáp án sai, tiếp tục giành quyền trả lời.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá.

- GV dẫn dắt vào bài học mới: Trong bài học hôm nay, chúng ta sẽ cùng nhau củng cố kiến thức về cách giải thích nghĩa của từ.

CỦNG CỐ KIẾN THỨC BÀI HỌC
Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS củng cố lại kiến thức về cách giải thích nghĩa của từ.
Nội dung: GV hướng dẫn HS ôn tập về cách giải thích nghĩa của từ.
Sản phẩm học tập: HS nhắc lại kiến thức chung về về cách giải thích nghĩa của từ và chuẩn kiến thức của GV.
Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Nhiệm vụ 1: Nhắc lại kiến thức bài học

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS chia lớp thành 4 nhóm, dựa vào kiến thức cách giải thích nghĩa của từ đã học để hoàn thành phiếu học tập số 1 (PHỤ LỤC 5 trang 88).

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận nhóm, vận dụng kiến thức đã học để thực hiện nhiệm vụ.

- GV quan sát, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện 1 HS của mỗi nhóm lần lượt trình bày kết quả phiếu học tập.

- GV yêu cầu các nhóm lắng nghe, nhận xét, đặt câu hỏi (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

- GV chuyển sang nội dung mới.

2. Nhắc lại kiến thức bài học

- GV gợi mở phiếu học tập số 1:

+ Nghĩa của từ là: là nội dung (sự vật, tính chất, hoạt động, quan hệ…) mà từ biểu thị. Nghĩa của từ được nhận diện thông qua nhận thức, sự hiểu biết của mỗi người.

- Cách giải thích nghĩa của từ:

- Phân tích nội dung nghĩa của từ và nếu cần có thể nêu phạm vi sử dụng, khả năng kết hợp nghĩa của từ, chú ý đến sự khác nhau giữa các từ đồng nghĩa.

- Dùng một (hoặc một số) từ đồng nghĩa hoặc trái nghĩa với từ cần giải thích.

- Đối với từ ghép, có thể giải thích nghĩa của từ bằng cách giải thích từng thành tố cấu tạo nên từ.

- Ví dụ minh họa:

+ Học tập: tìm tòi, hỏi han để học tập

=> Trình bày khái niệm mà từ biểu thị

+ Siêng năng: cần cù, chăm chỉ

=> Đưa ra từ đồng nghĩa.

+ Tươi xinh: tươi tắn và xinh đẹp

=> Giải thích từng thành tố cấu tạo nên từ ghép…

3. Trao đổi với nhóm khác về kết quả thực hiện nhiệm vụ 1 của nhóm

PHIẾU HỌC TẬP – SỐ 1

ÔN TẬP CÁCH GIẢI THÍCH NGHĨA CỦA TỪ