Giáo án điện tử chuyên đề Sinh học 11 cánh diều Bài 4: Bệnh dịch và tác nhân gây bệnh ở người

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC MỚI!

KHỞI ĐỘNG

Kể tên một số bệnh mà em và người thân đã từng mắc. Cho biết nguyên nhân và một số số triệu chứng của các bệnh đó.

Sốt xuất huyết

• Là bệnh truyền nhiễm do virus Dengue gây nên.
• Con đường trung gian: do muỗi đốt.
• Qua vết đốt, virus từ tuyến nước bọt của muỗi sẽ vào máu người rồi gây bệnh sốt xuất huyết.

Nguyên nhân:

Sốt xuất huyết

Triệu chứng:

Sốt cao

Nhức đầu

Chán ăn

Buồn nôn

Da sung huyết

Đau cơ

Đau khớp

Chảy máu chân răng

Chảy máu cam

CHUYÊN ĐỀ 2.

MỘT SỐ BỆNH DỊCH Ở NGƯỜI VÀ CÁCH PHÒNG, CHỐNG

BÀI 4

BỆNH DỊCH VÀ TÁC NHÂN GÂY BỆNH Ở NGƯỜI

NỘI DUNG BÀI HỌC

I

Một số bệnh dịch phổ biến ở người

II

Các tác nhân gây bệnh ở người

I

MỘT SỐ BỆNH DỊCH PHỔ BIẾN Ở NGƯỜI

Nêu khái niệm bệnh và bệnh dịch.

GHI NHỚ

Khái niệm:

Bệnh là sự rối loạn, suy giảm hay mất chức năng của một số tế bào, mô, cơ quan, bộ phận trong cơ thể.

Triệu chứng:

Rối loạn về thể chất, sinh lí, tâm lí hay hành vi của một cá thể.

Bệnh bướu cổ

Bệnh loãng xương

Bệnh cúm

GHI NHỚ

Bệnh dịch là bệnh phát triển rộng trong cộng đồng và gây những tồn tại lớn về sức khỏe, kinh tế và an sinh xã hội.

Dịch cúm A

Dịch sởi

Dịch SARS-CoV-2

Bệnh sởi

Bệnh sốt xuất huyết

Bệnh dại

Dịch HIV/AIDS

Dịch tả

THẢO

LUẬN

NHÓM

SINH

HỌC 10

(1) Phân biệt bệnh và bệnh dịch.

(2) Kể tên một số bệnh gây thiệt hại lớn cho xã hội loài người. Nêu dẫn chứng về những thiệt hại đó.

(3) Quan sát hình 4.1 và cho biết các bệnh dịch phổ biến trong thời gian gần đây thường xuất phát ở những khu vực nào và do tác nhân gây bệnh nào.

BỆNH

BỆNH DỊCH

Nói đến những tổn hại (hoạt động bất thường) của một cá thể.

Nói đến tổn hại của cộng đồng – nhiều cá thể.

Bệnh sởi

Bệnh sốt xuất huyết

Dịch SARS-CoV-2

Dịch sốt xuất huyết

Câu 1

Câu 2

Một số bệnh dịch gây thiệt hại lớn cho xã hội loài người

Bệnh dịch hạch

Nguyên nhân: vi khuẩn Yersinia pestis.

Thời gian: 542 – 767.

Hậu quả: làm chết 50% dân số thế giới.

Lần đầu tiên

Câu 2

Một số bệnh dịch gây thiệt hại lớn cho xã hội loài người

Bệnh dịch hạch

Thời gian: TK XIV – TK XVIII

Bùng phát: Trung Á, lây lan trên thế giới.

Hậu quả: làm chết 50% dân số châu Âu.

Đợt tiếp theo

Câu 2

Một số bệnh dịch gây thiệt hại lớn cho xã hội loài người

Bệnh ĐẬU MÙA

Hậu quả: chết 20 triệu người (TK XVII).

Cuối TK XVIII: vaccine được tạo ra.

Thời gian: 3000 năm

Khởi nguồn cho việc chế tạo vaccine phòng nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

Câu 2

Một số bệnh dịch gây thiệt hại lớn cho xã hội loài người

ĐẠI DỊCH CÚM

Nguyên nhân: chủng H1N1

Hậu quả: 50 – 100 triệu người chết.

Thời gian: Năm 1918 ở Tây Ban Nha.

Có khoảng 3 đại dịch cúm ở mỗi thế kỉ trong 300 năm qua.

Câu 3

• Các bệnh phổ biến trong thời gian gần đây thường xuất phát ở châu Á, châu Phi và châu Mĩ.
• Virus là tác nhân gây bệnh chủ yếu.

4 bệnh truyền nhiễm có số lượng người chết nhiều nhất:

Bệnh nhiễm trùng đường hô hấp dưới

Bệnh tiêu chảy

Bệnh lao

Bệnh HIV/AIDS

Bệnh truyền nhiễm liên tục bùng phát ở nhiều nơi.

II

CÁC TÁC NHÂN

GÂY BỆNH Ở NGƯỜI

01

Tìm hiểu thông tin về prion.

NHÓM

Đọc thông tin mục II, quan sát Hình 4.2 – 4.10 – SGK tr.27 – 36 và

thực hiện nhiệm vụ:

02

Tìm hiểu thông tin về virus gây suy hô hấp cấp (SARS).

03

Tìm hiểu thông tin về virus cúm A.

04

Tìm hiểu thông tin về virus gây suy giảm miễn dịch ở người

05

Tìm hiểu thông tin về virus sởi.

06

Tìm hiểu thông tin về vi khuẩn gây bệnh lao phổi.

NHÓM

Đọc thông tin mục II, quan sát Hình 4.2 – 4.10 – SGK tr.27 – 36 và

thực hiện nhiệm vụ:

07

Tìm hiểu thông tin về vi khuẩn gây bệnh tả.

08

Tìm hiểu thông tin về nấm bệnh ở người.

09

Tìm hiểu thông tin về kí sinh trùng sốt rét.

10

Tìm hiểu về giun sán gây bệnh trên người.

PHIẾU HỌC TẬP

Thông tin về các tác nhân gây bệnh truyền nhiễm trên người

Thiệt hại

Type H1N1

Năm 2009: bùng phát và lan rộng đến khoảng 160 quốc gia trên thế giới và làm hàng trăm nghìn người tử vong.

Năm 1918 – 1919: gây ra đại dịch ở Tây Ban Nha làm 50 triệu người chết.

Những người lính diễu hành trước Thư viện Carnegie của Cao đẳng Pomona trong đại dịch cúm Tây Ban Nha năm 1918, tất cả đều mặc quân phục và đeo khẩu trang.

Cảnh sát Seattle đeo khẩu trang vải do Hội Chữ thập đỏ Hoa Kỳ phát trong đại dịch cúm Tây Ban Nha, tháng 12 năm 1918

Bệnh nhân cúm của Lực lượng Viễn chinh Hoa Kỳ tại Bệnh viện Trại lính Hoa Kỳ số 45 ở Aix-les-Bains , Pháp, năm 1918

Những người lính bị cúm Tây Ban Nha tại một khu bệnh viện ở Trại Funston ở Fort Riley, Kansas

2.500 người xếp hàng tại một trung tâm thương mại ở Texas City, Texas để nhận vắc-xin H1N1 từ Sở Y tế Quận Galveston.

Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama nhận vắc-xin vào ngày 20 tháng 12 năm 2009

Thiệt hại

Type H2N2

Năm 1957 – 1958: gây ra đại dịch ở châu Á làm 1 triệu người tử vong.

10/1957, bệnh cúm đã xảy ra tại Trường Tiểu học Dixon ở Illinois, nơi có nhiều trẻ em bị khuyết tật trí tuệ.

168 tân binh bị nhiễm cúm Châu Á tại một đấu trường thể thao ở F 21 tại Luleå. Bức ảnh được chụp vào năm 1957.

Tại trường Vivallius ở Örebro, Thụy Điển, chỉ có một học sinh đến lớp do đại dịch.

Thiệt hại

Type H3N2

Năm 1968 – 1969: bùng phát ở Hồng Kông, làm chết khoảng 1 triệu người.

Cúm bùng phát tại Hồng Kông

1. Prion

4. Prion được hình thành như thế nào? Cho biết cơ chế gây bệnh prion.

• Prion được hình thành do sự cuộn xoắn không chính xác của protein bình thường.
• Các prion sẽ liên kết với protein bình thường và kích thích chúng cuộn xoắn không bình thường để trở thành dạng gây bệnh.

2. Virus

--------------- Còn tiếp ---------------