Câu hỏi tự luận Lịch sử 9 cánh diều Bài 17: Liên bang Nga từ năm 1991 đến nay

CHƯƠNG 5: THẾ GIỚI TỪ NĂM 1991 ĐẾN NAY

BÀI 17: LIÊN BANG NGA TỪ NĂM 1991 ĐẾN NAY

(15 câu)

1. NHẬN BIẾT (7 CÂU)

Câu 1: Nêu tình hình chính trị của Liên bang Nga từ năm 1991 đến nay.

Trả lời:

- Sau khi Liên Xô tan rã, Liên bang Nga là quốc gia kế tục, thừa kế vị trí của Liên Xô tại Liên hợp quốc, các tổ chức quốc tế và cơ quan ngoại giao ở nước ngoài.

- Sau cuộc xung đột quyền lực giữa Tổng thống và Nghị viện (diễn ra từ tháng 9 đến đến tháng 10-1993), Hiến pháp Liên bang Nga được thông qua theo hình thức trưng cầu dân ý. Nga xây dựng nhà nước Liên bang theo thể chế cộng hoà. Hai đợt sửa đổi Hiến pháp năm 2008 và năm 2020 đã tăng thêm quyền hạn cho Quốc hội và Tổng thống.

Chính sách đối ngoại của Nga có sự thay đổi trong hai giai đoạn:

+ 1991 - 1999: thực hiện chính sách ngoại giao thân phương Tây (1991 - 1993), từ năm 1994 chuyển sang “cân bằng Á - Âu", xây dựng “vành đai láng giềng thân thiện", chú trọng ngoại giao với các nước trong Cộng đồng các quốc gia độc lập (SNG).

+ 2000 - nay: phát triển quan hệ đa phương, đặc biệt chú trọng quan hệ với các nước SNG; khôi phục vị thế nước lớn của Liên bang Nga trên trường quốc tế; đối trọng với Mỹ và các nước phương Tây, ...

Câu 2: Nêu những nét chính về tình hình kinh tế của Liên bang Nga từ năm 1991 đến nay.

Trả lời:

- Kinh tế Liên bang Nga phát triển qua hai giai đoạn: khủng hoảng (1991 - 1999), phục hồi, tăng trưởng nhưng không ổn định (2000 - nay).

- Giai đoạn 1991 - 1999:

+ Liên bang Nga thực hiện chuyển đổi mô hình từ kế hoạch hoá tập trung sang kinh tế thị trường tự do bằng chính sách tư nhân hoá.

+ Trong quá trình thực hiện, kinh tế Nga rơi vào khủng hoảng, tăng trưởng âm, lạm phát phi mã, thâm hụt ngân sách trầm trọng,... năm 1992, lạm phát tăng lên 1 355 %, GDP tăng trưởng âm.

- Từ năm 2000 đến nay:

+ Nga thực hiện các chiến lược dài hạn nhằm xây dựng nền kinh tế thị trường, tăng cường vai trò điều tiết vĩ mô của nhà nước, thúc đẩy hội nhập với kinh tế thế giới.

+ Nền kinh tế Nga phục hồi và GDP liên tục tăng trưởng (trừ năm 2009, 2021). Năm 2020, kinh tế Nga đứng thứ 5 châu Âu, đứng thứ 11 thế giới.

Câu 3: Trình bày bối cảnh dẫn đến sự thành lập Liên bang Nga vào năm 1991.

Trả lời:

- Năm 1991, Liên Xô chính thức tan rã sau hàng loạt cuộc khủng hoảng kinh tế và chính trị, đồng thời các nước cộng hòa thuộc Liên Xô lần lượt tuyên bố độc lập. 

- Ngày 25 tháng 12 năm 1991, Mikhail Gorbachev từ chức Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô, chấm dứt chế độ Liên Xô. 

- Ngay sau đó, Liên bang Nga được thành lập với tư cách là một quốc gia kế thừa các vị trí quốc tế và tài sản của Liên Xô, dưới sự lãnh đạo của Tổng thống đầu tiên Boris Yeltsin.

Câu 4: Nêu các khó khăn kinh tế mà Liên bang Nga phải đối mặt trong những năm đầu thành lập.

Trả lời:

Câu 5: Nêu các thách thức kinh tế - xã hội mà Liên bang Nga phải đối mặt trong thập niên 1990.

Trả lời:

Câu 6: Trình bày quá trình chuyển đổi hệ thống chính trị của Liên bang Nga từ năm 1991 đến nay.

Trả lời:

Câu 7: Trình bày các giai đoạn phát triển kinh tế của Liên bang Nga từ năm 1991 đến nay và những đặc điểm chính của từng giai đoạn.

Trả lời:

2. THÔNG HIỂU (4 CÂU)

Câu 1: Mô tả quan hệ đối ngoại của Nga với phương Tây dưới thời Tổng thống Boris Yeltsin (1991-1999).

Trả lời:

- Dưới thời Tổng thống Boris Yeltsin, Nga chủ trương thiết lập quan hệ gần gũi với các nước phương Tây, đặc biệt là Hoa Kỳ và Liên minh châu Âu, nhằm thu hút viện trợ và công nghệ để hỗ trợ quá trình cải cách kinh tế. 

- Tuy nhiên, quan hệ này không phải lúc nào cũng thuận lợi. Trong khi phương Tây tỏ ra ủng hộ Yeltsin, mối quan hệ hai bên lại bị ảnh hưởng bởi sự mở rộng của NATO về phía Đông, mà Nga cho là đe dọa an ninh của mình. 

- Quan hệ căng thẳng đặc biệt leo thang sau khi NATO can thiệp quân sự vào Kosovo năm 1999, hành động mà Nga phản đối mạnh mẽ. Những bất đồng này đã đặt nền móng cho sự chuyển đổi chính sách đối ngoại dưới thời Tổng thống Vladimir Putin.

Câu 2: Nêu các giai đoạn chính trong chính sách đối ngoại của Liên bang Nga từ năm 1991 đến nay và phân tích những yếu tố ảnh hưởng đến sự thay đổi đó.

Trả lời:

- Từ năm 1991 đến 1999, Nga thực hiện chính sách thân phương Tây, đặc biệt giai đoạn 1991-1993, nhằm hội nhập kinh tế và nhận hỗ trợ từ các nước phát triển. 

- Tuy nhiên, từ năm 1994, Nga dần chuyển sang “cân bằng Á - Âu” để duy trì quan hệ với cả phương Tây và các nước láng giềng. 

- Đến năm 2000, Nga theo đuổi quan hệ đa phương, tăng cường ngoại giao với Cộng đồng các quốc gia độc lập (SNG) và khôi phục vai trò nước lớn trên trường quốc tế.

- Những thay đổi này chịu ảnh hưởng từ các yếu tố như nhu cầu ổn định nội địa, áp lực từ phương Tây và mong muốn khôi phục vị thế chính trị, quân sự của Nga đối với Mỹ và châu Âu.

Câu 3: Phân tích tác động của Hiến pháp năm 1993 đối với nền chính trị của Liên bang Nga.

Trả lời:

Câu 4: Đánh giá vai trò của các đợt sửa đổi Hiến pháp năm 2008 và 2020 trong việc củng cố quyền lực nhà nước Liên bang Nga.

Trả lời:

3. VẬN DỤNG (3 CÂU)

Câu 1: Phân tích những khó khăn và thách thức của Liên bang Nga trong quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường tự do giai đoạn 1991-1999.

Trả lời:

- Chuyển đổi từ nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung sang kinh tế thị trường, Liên bang Nga gặp nhiều khó khăn. 

- Chính sách tư nhân hóa gây ra sự bất bình đẳng lớn trong xã hội khi tài sản quốc gia tập trung vào tay một số ít người giàu có. 

- Tình trạng lạm phát tăng phi mã, với lạm phát lên tới 1355% vào năm 1992, khiến giá cả hàng hóa tăng mạnh, gây khó khăn cho người dân.

-  Bên cạnh đó, thất nghiệp và thâm hụt ngân sách trầm trọng do sự yếu kém trong quản lý kinh tế và sự bất ổn chính trị làm kinh tế Nga suy thoái. Cuối giai đoạn này, Nga bước vào khủng hoảng tài chính năm 1998, buộc phải tái cơ cấu kinh tế và tìm kiếm các giải pháp khôi phục từ năm 2000 trở đi.

Câu 2: Liên bang Nga đã điều chỉnh chính sách đối ngoại ra sao để khôi phục vị thế quốc tế từ năm 2000 đến nay?

Trả lời:

Câu 3: Đánh giá ảnh hưởng của chính sách ngoại giao "cân bằng Á - Âu" đối với quan hệ quốc tế của Nga từ năm 1994 đến nay.

Trả lời:

4. VẬN DỤNG CAO (1 CÂU)

Câu 1: Phân tích tác động của việc sáp nhập Crimea năm 2014 đến chính sách đối ngoại và vị thế quốc tế của Nga.

Trả lời:

- Việc sáp nhập Crimea vào năm 2014 có tác động lớn đến chính sách đối ngoại và vị thế quốc tế của Nga. 

- Sau sự kiện này, Nga phải đối mặt với các lệnh trừng phạt từ Mỹ và châu Âu, làm gia tăng căng thẳng với phương Tây. 

- Tuy nhiên, Nga đã tận dụng sự kiện này để củng cố vị thế trong khu vực, tăng cường quan hệ với các quốc gia ngoài phương Tây như Trung Quốc, và xây dựng liên minh kinh tế với BRICS. 

- Nga cũng đẩy mạnh hiện diện quân sự tại Syria và Đông Âu, khẳng định vai trò nước lớn bất chấp áp lực quốc tế, thể hiện lập trường độc lập và quyền tự quyết về lãnh thổ.

------------------------------

----------------- Còn tiếp ------------------