Giáo án gộp KHTN (Hoá học) 8 cánh diều kì II

GIÁO ÁN WORD CHỦ ĐỀ 2: ACID - BASE - pH - OXIDE - MUỐI

Bài 8: Acid

Bài 9: Base

Bài 10: Thang pH

Bài 11: Oxide

Bài 12: Muối

Bài 13: Phân bón hoá học

Bài tập (Chủ đề 2)

BÀI MẪU

Ngày soạn:…/…/…

Ngày dạy:…/…/…

BÀI TẬP (CHỦ ĐỀ 2)

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ:

• Hệ thống lại kiến thức đã học của chủ đề 2.

• Vận dụng kiến thức để áp dụng giải bài tập

2. Năng lực

Năng lực chung:

• Năng lực tự chủ và tự học: Chủ động, tích cực tìm hiểu được khái niệm về mol, tỉ khối, thể tích mol của chất khí và công thức tính.

• Năng lực giao tiếp và hợp tác: Sử dụng ngôn ngữ khoa học để mô tả các khái niệm, hiện tượng. Hoạt động nhóm một cách hiệu quả theo đúng yêu cầu của GV, tích cực tham gia các hoạt động trong lớp.

• Giải quyết vấn đề và sáng tạo: Thảo luận với các thành viên trong nhóm nhằm giải quyết các vấn đề trong bài học để hoàn thành nhiệm vụ học tập.

Năng lực khoa học tự nhiên:

• Nhận thức khoa học tự nhiên: Hệ thống kiến thức đã học về chủ đề phản ứng hóa học. 

• Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Vận dụng kiến thức và kĩ năng đã học hoàn thành các bài tập chủ đề 2 trong SGK

3. Phẩm chất

• Tham gia tích cực hoạt động nhóm phù hợp với khả năng của bản thân.
• Cẩn thận, trung thực và thực hiện các yêu cầu trong bài học.
• Có niềm say mê, hứng thú với việc khám phá và học tập khoa học tự nhiên.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC 

1. Đối với giáo viên

• SGK, SGV, SBT KHTN 8 phần Hóa học. 

• Tranh ảnh, video liên quan đến bài học, phiếu học tập

2. Đối với học sinh

• SGK, SBT KHTN 8 phần Hóa học.

• Tranh ảnh, tư liệu sưu tầm liên quan đến bài học và dụng cụ học tập (nếu cần) theo yêu cầu của GV.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Khơi gợi kiến thức đã học trong chủ đề 2; tạo tâm thế hứng thú cho học sinh.

b. Nội dung: GV phát phiếu học tập, HS làm phiếu học tập

c. Sản phẩm học tập: HS hoàn thiện phiếu học tập.

d. Tổ chức thực hiện: 

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

- GV chia lớp thành các nhóm, phát phiếu học tập cho HS, yêu cầu các nhóm không sử dụng tài liệu và hoàn thành phiếu:

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS suy nghĩ, thảo luận hoàn thành phiếu học tập. 

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- Mỗi phần, GV mời đại diện nhóm trình bày, các nhóm khác chú ý lắng nghe để nhận xét. 

Đáp án Phiếu học tập

1. Acid 

- Acid là những hợp chất trong phân tử có nguyên tử hydrogen liên kết với gốc acid. Khi tan trong nước, acid tạo ra ion H⁺.

- Các tính chất của acid là dung dịch acid có vị chua, làm quỳ tím chuyển sang màu đỏ, tác dụng với nhiều kim loại tạo ra khí hydrogen.

2. Base 

- Base là những hợp chất trong phân tử có nguyên tử kim loại liên kết với nhóm hydroxide. Khi tan trong nước, base tạo ra ion OH^-.

- Các tính chất hóa học của base là làm quỳ tím chuyển sang màu xanh, phenolphtalein chuyển hồng, tác dụng với dung dịch acid tạo ra muối và nước.

3. Thang pH 

- Thang pH dùng để: đánh giá độ acid – base của dung dịch.

 - Nếu pH = 7 thì dung dịch có môi trường trung tính (không có tính acid và không có tính base). Nước tinh khiết (nước cất) có pH=7.

- Nếu pH > 7 thì dung dịch có môi trường base, pH càng lớn thì độ base của dung dịch càng lớn.

- Nếu pH < 7 thì dung dịch có môi trường acid, pH càng nhỏ thì độ acid của dung dịch càng lớn.

4. Oxide

- Oxide là hợp chất của oxygen với một nguyên tố khác.

- Oxide được chia thành bốn loại: oxide base, oxide acid, oxide lưỡng tính và oxide trung tính.

- Oxide acid tác dụng với dung dịch base tạo ra muối và nước.

- Oxide base tác dụng với dung dịch acid tạo ra muối và nước.

5. Muối 

- Muối là hợp chất được tạo ra khi thay thế ion H⁺ trong acid bằng ion kim loại hoặc ion ammonium.

- Muối tác dụng với kim loại, dung dịch acid, dung dịch base, dung dịch muối.

- Muối có thể được tạo thành bằng cách cho dung dịch acid tác dụng với: base, oxide base, muối hoặc cho hai dung dịch muối tác dụng với nhau,…

6. Phân bón hóa học

- Phân bón hóa học là những hóa chất có chứa các nguyên tố dinh dưỡng dùng để bón cho cây trồng và được chia thành ba loại: đa lượng, trung lượng và vi lượng.

- Phân đa lượng gồm: phân đạm cung cấp nguyên tố nitrogen, phân lân cung cấp nguyên tố phosphorus, phân kali cung cấp nguyên tố kali, phân hỗn hợp cung cấp cho cây hai hoặc ba nguyên tố trên.

- Để phát huy tối đa hiệu quả của phân bón, tránh gây tác hại đến môi trường, cần phải sử dụng phân bón hóa học đúng loại, đúng lúc, đúng liều lượng và đúng cách.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV đánh giá câu trả lời của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt HS vào bài học: Bài tập (Chủ đề 2)

B. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu: Củng cố lại kiến thức đã học thông qua làm bài ôn tập chương 2.

b. Nội dung: HS sử dụng SGK, kiến thức đã học, liên hệ thực tế, GV hướng dẫn (nếu cần thiết) để hoàn thành Bài 1 – 9 SGK trang 72.

c. Sản phẩm học tập: Kết quả làm Bài 1 – 9 SGK trang 72.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

- GV yêu cầu HS làm Bài 1 – 9 SGK trang 72:

Bài 1. Trong các chất sau, chất nào là acid, base, kiềm?

HCl, CuO, KOH, CaCO₃, H₂SO₄, Fe(OH)₂.

Bài 2. Trong các chất sau, chất nào là muối, oxide base, oxide acid: CuSO₄, SO₂, MgCl₂, CaO, Na₂CO₃. Viết tên gọi các muối. 

Câu 3. Chất nào trong dãy chất sau: CuO, Mg(OH)₂, Fe, SO₂, HCl, CuSO₄ tác dụng được với:

a) dung dịch NaOH.

b) dung dịch H₂SO₄ loãng.

Viết phương trình hoá học của các phản ứng (nếu có).

Câu 4. Viết các phương trình hoá học theo các sơ đồ sau:

a) HCl + ? ⇢ NaCl + H₂O

b) NaOH + ? ⇢ Cu(OH)₂↓ + ?

c) KOH + ? ⇢ K₂SO₄ + ?

d) Ba(NO₃)₂ + ? ⇢ BaSO₄↓ + ?

Câu 5. Viết các phương trình hoá học theo các sơ đồ chuyển hoá sau:

a) CuO CuSO₄  Cu(OH)₂

b) Mg  MgCl₂  Mg(OH)₂

c) NaOH  Na₂SO₄  NaCl

d) K₂CO₃  CaCO₃  CaCl₂

Câu 6. Cho 100 ml dung dịch Na₂SO₄ 0,5 M tác dụng vừa đủ với dung dịch BaCl₂ thì thu được m gam kết tủa.

a) Viết phương trình hoá học của phản ứng xảy ra.

b) Tính m.

c) Tính nồng độ mol của dung dịch BaCl₂, biết thể tích dung dịch BaCl₂ đã dùng là 50 ml.

Câu 7. Viết các phương trình hoá học điều chế MgCl₂ trực tiếp từ MgO, Mg(OH)₂, MgSO₄.

Câu 8. Biết dung dịch NaCl có pH bằng 7. Chỉ dùng quỳ tím, nêu cách nhận biết các dung dịch không màu, đựng trong ba ống nghiệm riêng rẽ: NaOH, HCl và NaCl.

Câu 9. Việc bón phân NPK cho cây cà phê sau khi trồng bốn năm được chia thành bốn thời kì như sau:

a) Tính lượng N đã cung cấp cho cây trong cả bốn thời kì.

b) Nguyên tố dinh dưỡng potassium được bổ sung cho cây nhiều nhất ở thời kì nào?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS suy nghĩ trả lời, có thể thảo luận nhóm đôi, kiểm tra chéo đáp án. 

- HS hoàn thành các bài tập GV yêu cầu (Hoàn thành tại nhà nếu trên lớp không còn thời gian). 

- GV quan sát và hỗ trợ, hướng dẫn.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- Mỗi bài tập GV mời HS trình bày, các HS khác chú ý chữa bài, theo dõi nhận xét bài trên bảng. 

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV chữa bài, chốt đáp án, tuyên dương các bạn HS trả lời nhanh và chính xác.

- GV chú ý cho HS các lỗi sai mắc phải. 

Đáp án bài tập vận dụng

Bài 1.

- Chất là acid: HCl, H₂SO₄.

- Chất là base: KOH, Fe(OH)₂.

- Chất là kiềm: KOH.

Câu 2. 

- Chất là muối: CuSO₄; MgCl₂; Na₂CO₃.

Tên gọi các muối:

CuSO₄: copper(II) sulfate.

MgCl₂: magnesium chloride.

Na₂CO₃: sodium carbonate.

- Chất là oxide base: CaO.

- Chất là oxide acid: SO2.

Câu 3. 

a) Các chất tác dụng được với dung dịch NaOH là: SO₂, HCl, CuSO₄.

Phương trình hoá học:

SO₂ + 2NaOH → Na₂SO₃ + H₂O

HCl + NaOH → NaCl + H₂O

CuSO₄ + 2NaOH → Cu(OH)₂↓ + Na₂SO₄.

b) Các chất tác dụng được với dung dịch H₂SO₄ loãng là: CuO, Mg(OH)₂, Fe.

Phương trình hoá học:

CuO + H₂SO₄ → CuSO₄ + H₂O

Mg(OH)₂ + H₂SO₄ → MgSO₄ + 2H₂O

Fe + H₂SO_{4 (loãng)} → FeSO₄ + H₂↑.

Câu 4. 

a) HCl + NaOH → NaCl + H₂O

b) 2NaOH + CuCl₂ → Cu(OH)₂↓ + 2NaCl

c) 2KOH + CuSO₄ → K₂SO₄ + Cu(OH)₂↓

d) Ba(NO₃)₂ + Na₂SO₄ → BaSO₄↓ + 2NaNO₃.

Câu 5. 

a) CuO CuSO₄ Cu(OH)₂

CuO + H₂SO₄ → CuSO₄ + H₂O

CuSO₄ + 2NaOH → Cu(OH)₂↓ + Na₂SO₄.

b) Mg  MgCl₂  Mg(OH)₂

Mg + 2HCl → MgCl₂ + H₂↑

MgCl₂ + 2NaOH → Mg(OH)₂↓ + 2NaCl.

c) NaOH Na₂SO₄ NaCl

2NaOH + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + 2H₂O

Na₂SO₄ + BaCl₂ → 2NaCl + BaSO₄↓.

d) K₂CO₃ CaCO₃   CaCl₂

K₂CO₃ + CaCl₂ → CaCO₃↓ + 2KCl

CaCO₃ + 2HCl → CaCl₂ + CO₂↑ + H₂O.

Câu 6. 

a) Phương trình hoá học của phản ứng xảy ra:

Na₂SO₄ + BaCl₂ → BaSO₄↓ + 2NaCl

b) Đổi 100 ml = 0,1 lít.

Theo bài ra: = 0,1×0,5 = 0,05(mol).

Theo phương trình hoá học: = = 0,05(mol).

Vậy m = 0,05 × (137 + 32 + 16 × 4) = 11,65 (gam).

c) Theo phương trình hoá học: = =0,05(mol).

Đổi 50 ml = 0,05 lít.

Nồng độ mol của dung dịch BaCl₂ là:

Câu 7. 

Các phương trình hoá học:

MgO + 2HCl → MgCl₂ + H₂O

Mg(OH)₂ + 2HCl → MgCl₂ + 2H₂O

MgSO₄ + BaCl₂ → MgCl₂ + BaSO₄↓.

Câu 8. Cho vào mỗi ống nghiệm một mẩu quỳ tím:

- Quỳ tím chuyển sang màu xanh → dung dịch NaOH.

- Quỳ tím chuyển sang màu đỏ → dung dịch HCl.

- Quỳ tím không chuyển màu → dung dịch NaCl.

Câu 9.

a) Lượng N cung cấp cho cây trong thời kì bón thúc ra hoa là:

Lượng N cung cấp cho cây trong thời kì bón đậu quả, ra quả là: 

Lượng N cung cấp cho cây trong thời kì bón quả lớn, hạn chế rụng quả là:

Lượng N cung cấp cho cây trong thời kì bón thúc quả lớn, tăng dưỡng chất cho quả là:

Lượng N đã cung cấp cho cây trong cả bốn thời kì là:

0,05 + 0,084 + 0,084 + 0,096 = 0,314 (kg).

b) Bằng cách tương tự ta tính được lượng K bổ sung cho cây trong mỗi thời kì (tính theo K2O) và đạt cao nhất vào thời kì bón thúc cho quả lớn tăng dưỡng chất cho quả với lượng K2O là

C. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

a. Mục tiêu: Củng cố lại kiến thức đã học thông qua trả lời câu hỏi dưới dạng trắc nghiệm.

b. Nội dung: HS áp dụng kiến thức đã học, GV hướng dẫn (nếu cần thiết) để trả lời câu hỏi.

c. Sản phẩm học tập: HS hoàn thành được bài tập trắc nghiệm

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

- GV giao nhiệm vụ cho HS: Khoanh tròn vào câu đặt trước câu trả lời đúng

Câu 1: Khi nhỏ vài giọt chanh vào quỳ tím, ta thấy quỳ tím dần chuyển sang màu đỏ nhạt. Điều đó chứng tỏ

A. Nước chanh có chứa acid

B. Nước làm quỳ tím chuyển sang màu đỏ

C. Quỳ tím tự chuyển màu khi tiếp xúc với nước

D. Không thể kết luận được

Câu 2: Trong cơ thể người hydrochloric acid có mặt ở cơ quan nào?

1. Não
2. Xương
3. Dạ dày
4. Ruột non.

Câu 3: Al(OH)₃ có tên gọi là

1. Aluminium hydroxide
2. Sodium hydroxide
3. Potassium hydroxide
4. Aluminium sulfide

Câu 4: Dung dịch nào sau đây làm quỳ tím chuyển sang màu xanh?

1. Dung dịch HCl
2. Dung dịch MgCl₂
3. Dung dịch Ca(OH)₂
4. Dung dịch H₂SO₄

Câu 5: Các loại nước ép từ chanh, bưởi, cam có vị chua, pH của chúng

1. >7
2. <7
3. =7
4. Không xác định được.

Câu 6: Đất bị chua tức là đất có pH

1. >7
2. <7
3. =7
4. Không xác định được.

Câu 7: Công thức hóa học của iron (II) oxide là

1. Fe₂O₃
2. Fe₃O₄
3. FeO
4. FeCl₂

Câu 8: Công thức hóa học của Aluminium oxide là

1. Al₂O₃
2. Fe₂O₃
3. Al(OH)₃
4. AlO

Câu 9: Trong các dung dịch sau, chất nào phản ứng được với dung dịch BaCl₂?

A. AgNO₃

B. HCl

C. HNO₃

D. NaNO₃

Câu 10: Để nhận biết dung dịch NH₄NO₃, Ca₃(PO₄)₂, KCl người ta dùng dung dịch 

A. NaOH                              

B. Ba(OH)₂                                         

C. KOH                

D. Na₂CO₃   

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS tiếp nhận, thực hiện làm bài tập trắc nghiệm theo yêu cầu.

- GV quan sát và hỗ trợ, hướng dẫn. 

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận:

- Mỗi một câu GV mời HS trình bày. Các HS khác chú ý chữa bài, theo dõi nhận xét bài trên bảng. 

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV chữa bài, chốt đáp án, tuyên dương các hoạt động tốt, nhanh và chính xác.

Đáp án bài tập trắc nghiệm

* HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

- Ôn lại kiến thức đã học.

- Hoàn thành bài tập vận dụng. 

- Làm bài tập trong SBT.

- Đọc và tìm hiểu trước nội dung Bài 14: Khối lượng riêng