Giáo án KHTN 9 kết nối bài 9: Thực hành do tiêu cự của thấu kính hội tụ

Ngày soạn:…/…/…

Ngày dạy:…/…/…

BÀI 9: THỰC HÀNH ĐO TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ:

• Đo được tiêu cự của thấu kính hội tụ bằng dụng cụ thực hành.

2. Năng lực

Năng lực chung: 

• Năng lực tự học: Chủ động tìm hiểu cách đo tiêu cự của thấu kính hội tụ theo phương pháp Silbermann.
• Giao tiếp hợp tác: Thảo luận nhóm, tích cực hỗ trợ các thành viên trong nhóm thực hiện thí nghiệm đo tiêu cự của thấu kính hội tụ.
• Năng lực giải quyết vấn đề: Xác định và tìm hiểu về cách đi tiêu cự của thấu kính hội tụ theo phương pháp Silbermann.

Năng lực khoa học tự nhiên:

• Nêu được cách đi tiêu cự của thấu kính hội tụ bằng phương pháp đối xứng.
• Đo được tiêu cự của thấu kính hội tụ.

3. Phẩm chất

• Trung thực trong báo cáo số liệu kết quả đi tiêu cự của thấu kính hội tụ.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU:

1. Đối với giáo viên:

• SGK, SGV, Kế hoạch bài dạy.
• Hình vẽ và đồ thị trong SGK: Hình ảnh thí nghiệm đo tiêu cự của thấu kính hội tụ, hình ảnh bố trí thí nghiệm đo tiêu cự của thấu kính hội tụ,…
• Máy chiếu, máy tính (nếu có).

2. Đối với học sinh:

• HS mỗi nhóm: Dụng cụ thí nghiệm: 1 nguồn sáng, 1 vật sáng bằng kính mờ có hình chữ F, 1 thấu kính hội tụ, 1 màn ảnh bằng nhựa trắng, 1 giá quang học đồng trục, 1 nguồn điện và dây nối.
• HS cả lớp: Hình vẽ liên quan đến nội dung bài học và các dụng cụ học tập theo yêu cầu của GV.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: HS nêu được có thể đo tiêu cự của thấu kính hội tụ bằng phép đo trực tiếp khoảng cách từ tiêu điểm chính tới quang tâm và chỉ ra được ưu và nhược điểm của cách đo đó.

b. Nội dung: GV cho HS thảo luận về thí nghiệm, phát biểu ý kiến của bản thân về ưu nhược điểm của cách đo trong hình, từ đó định hướng HS vào nội dung của bài học.

c. Sản phẩm học tập: HS nêu được cách đo, ưu điểm và nhược điểm của phương pháp đo trong hình.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chiếu hình ảnh thí nghiệm đo tiêu cự của thấu kính hội tụ cho HS quan sát.

- GV giới thiệu: Ta đã biết, khi chiếu chùm sáng song song với trục chính của một thấu kính hội tụ thì chùm tia ló sẽ đi qua tiêu điểm chính của thấu kính.

- GV nêu câu hỏi: Vậy để đo tiêu cự của thấu kính hội tụ có thể dùng phương án đo trực tiếp khoảng cách từ quang tâm O tới tiêu điểm chính F hay không? Cách đi này có nhược điểm gì?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận, dự đoán, đưa ra các câu hỏi và câu trả lời.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 1 – 2 bạn ngẫu nhiên đứng dậy trình bày suy nghĩ của mình.

Gợi ý đáp án: 

+ Cách đo: đo trực tiếp khoảng cách từ tiêu điểm chính (điểm hội tụ của các tia sáng tới quang tâm của thấu kính.

+ Ưu điểm: dễ tiến hành và cho kết quả nhanh.

+ Nhược điểm: kết quả có sai số lớn (có thể do xác định không chính xác tiêu điểm chính,...).

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- Sau khi HS trao đổi, phát biểu ý kiến, GV nhận xét vào nội dung bài học: Ta có thể đo được tiêu cự của thấu kính hội tụ bằng phép đo trực tiếp hoặc cũng có thể đo bằng phép đo gián tiếp. Bài học hôm nay, chúng ta sẽ thực hiện đo tiêu cự của thấu kính hội tụ bằng phép đo gián tiếp. Cụ thể cách đo này được tiến hành như thế nào? Chúng ta cùng vào bài học mới. Bài 9: Thực hành đo tiêu cự của thấu kính hội tụ.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tìm hiểu cách đo tiêu cự của thấu kính hội tụ bằng phương pháp đối xứng (phương pháp Silbermann)

a. Mục tiêu: HS nêu được cách đo tiêu cự của thấu kính hội tụ bằng phương pháp đối xứng.

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS thực hiện theo các hoạt động trong SGK để tìm hiểu cách đo tiêu cự của thấu kính hội tụ.

c. Sản phẩm: Kết quả HS thực hiện các yêu cầu, gợi ý, dẫn dắt của GV để thực hiện nhiệm vụ đề xuất phương án đo tiêu cự của thấu kính hội tụ.

d. Tổ chức thực hiện:

Hoạt động 2. Thực hành đo tiêu cự của thấu kính hội tụ

a. Mục tiêu: HS đo được tiêu cự của thấu kính hội tụ bằng dụng cụ thực hành.

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS thực hành và đo được tiêu cự của thấu kính hội tụ theo phương pháp Silbermann.

c. Sản phẩm: 

- Kết quả HS thực hiện thí nghiệm xác định tiêu cự của thấu kính hội tụ.

- HS hoàn thành phiếu Báo cáo thực hành (theo mẫu trong mục III.4 – SGK – tr48).

d. Tổ chức thực hiện:

-------------------Còn tiếp----------------

------------------------------------------------