Giáo án KHTN 9 kết nối bài 11: Điện trở. Định luật Ohm

Ngày soạn:…/…/…

Ngày dạy:…/…/…

CHƯƠNG III: ĐIỆN

BÀI 11: ĐIỆN TRỞ. ĐỊNH LUẬT OHM

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ:

• Thực hiện được thí nghiệm đơn giản để nêu được điện trở có tác dụng cản trở dòng điện trong mạch.

• Nêu được (không yêu cầu thành lập): Công thức tính điện trở của một đoạn dây dẫn (theo độ dài, tiết diện, điện trở suất).

• Sử dụng công thức đã cho để tính được điện trở của một đoạn dây dẫn.

• Thực hiện được thí nghiệm để xây dựng định luật Ohm cho đoạn mạch: Cường độ dòng điện đi qua một đoạn dây dẫn tỉ lệ thuận với hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn dây và tỉ lệ nghịch với điện trở của nó.

2. Năng lực

Năng lực chung: 

• Năng lực tự học: Chủ động thực hiện các thí nghiệm tìm hiểu tác dụng của điện trở, xây dựng biểu thức của định luật Ohm.

• Năng lực giao tiếp hợp tác: Thảo luận nhóm, tiếp thu sự góp ý và hỗ trợ thành viên trong nhóm khi thảo luận về kết quả thí nghiệm tìm hiểu sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào hiệu điện thế.

• Năng lực giải quyết vấn đề: Xác định và phân tích được thí nghiệm về nội dung điện trở, định luật Ohm, biết đặt các câu hỏi khác nhau về nội dung bài học.

Năng lực đặc thù:

• Nhận thức khoa học tự nhiên:

+ Nêu được khái niệm điện trở.

+ Nêu được nội dung định luật Ohm.

+ Nêu được công thức điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào kích thước và bản chất của dây dẫn.

• Tìm hiểu tự nhiên:

+ Tiến hành được thí nghiệm tìm hiểu tính chất của điện trở.

+ Tiến hành được thí nghiệm tìm hiểu sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào hiệu điện thế.

• Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học:

+ Vận dụng được kiến thức và kĩ năng về khoa học tự nhiên để giải bài tập tính điện trở của dây dẫn.

3. Phẩm chất

• Trung thực trong việc báo cáo kết quả thí nghiệm tìm hiểu sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào hiệu điện thế.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU:

1. Đối với giáo viên:

• SGK, SBT, SGV Khoa học tự nhiên 9, Kế hoạch bài dạy.

• Hình vẽ và đồ thị trong SGK: Hình ảnh sơ đồ mạch điện tìm hiểu tính chất của điện trở, hình ảnh hệ tọa độ để biểu diễn sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào hiệu điện thế,…

• Máy chiếu, máy tính (nếu có).

• Phiếu học tập.

2. Đối với học sinh:

• HS mỗi nhóm: Dụng cụ thí nghiệm: 1 nguồn điện một chiều 12 V; 1 bóng đèn 2,5 V; 3 vật dẫn là ba điện trở R₁, R₂, R₃ (R₁ < R₂ < R­₃); 1 biến trở R₀, 1 ampe kế; 1 vôn kế; 1 công tắc và các dây nối.

• HS cả lớp:

+ SGK, SBT Khoa học tự nhiên 9.

+ Hình vẽ liên quan đến nội dung bài học và các dụng cụ học tập theo yêu cầu của GV.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: HS nêu được ảnh hưởng của điện trở tới cường độ dòng điện chạy trong mạch.

b. Nội dung: GV tổ chức cho HS thảo luận theo nhóm về nội dung phần khởi động, từ đó định hướng HS vào nội dung của bài học.

c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS và nhu cầu tìm hiểu về điện trở.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chiếu hình ảnh.

- GV yêu cầu HS trả lời nội dung Mở đầu (SGK – tr53): 

Nếu lần lượt thay điện trở trong sơ đồ mạch điện ở hình bên bằng các điện trở khác nhau thì số chỉ của ampe kế có thay đổi không?

Nếu thay đổi nguồn điện khác nhau thì cường độ dòng điện chạy qua điện trở có thay đổi không?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc nhóm, nhớ lại kiến thức về cường độ dòng điện trong chương trình Khoa học tự nhiên 8 để dự đoán, đưa ra câu trả lời.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 1 – 2 HS trình bày câu trả lời:

Gợi ý trả lời:

- Dự đoán: khi thay điện trở bằng một điện trở khác hoặc nguồn điện bằng một nguồn điện khác thì số chỉ của ampe kế có thể tăng hoặc giảm.

- Giải thích: 

+ Nếu điện trở được thay cản trở dòng điện ít hơn thì số chỉ ampe kế tăng, nếu cản trở dòng điện nhiều hơn thì số chỉ ampe kế giảm.

+ Nếu nguồn điện được thay có hiệu điện thế giữa hai cực lớn hơn thì số chỉ ampe kế tăng, nếu hiệu điện thế giữa hai cực nhỏ hơn thì số chỉ ampe kế giảm.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV không chốt đáp án mà dựa trên câu trả lời của HS để dẫn dắt vào bài mới: Số chỉ của ampe kế cho biết độ lớn của cường độ dòng điện chạy trong mạch, số chỉ ampe kế thay đổi khi cường độ dòng điện chạy trong mạch thay đổi. Độ lớn cường độ dòng điện chạy trong mạch phụ thuộc vào những yếu tố nào? Để có thể đưa ra lời giải thích chính xác, chúng ta cùng tìm hiểu bài học ngày hôm nay - Bài 11: Điện trở. Định luật Ohm.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tìm hiểu tác dụng cản trở dòng điện của điện trở

a. Mục tiêu: HS thực hiện được thí nghiệm để nêu được điện trở có tác dụng cản trở dòng điện trong mạch.

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS quan sát thí nghiệm, hiểu rõ được tác dụng của điện trở.

c. Sản phẩm: Kết quả HS thực hiện các yêu cầu, gợi ý, dẫn dắt của GV để nêu được tác dụng cản trở dòng điện của điện trở.

d. Tổ chức thực hiện:

Hoạt động 2. Tìm hiểu sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào hiệu điện thế

a. Mục tiêu: HS thực hiện được thí nghiệm để xây dựng được định luật Ohm: Cường độ dòng điện chạy qua một đoạn dây dẫn tỉ lệ thuận với hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn dây và tỉ lệ nghịch với điện trở của nó.

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS quan sát thí nghiệm, thảo luận về kết quả thí nghiệm tìm hiểu sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào hiệu điện thế.

c. Sản phẩm: 

- Kết quả HS thực hiện các yêu cầu, gợi ý, dẫn dắt của GV để nêu được nội dung định luật Ohm.

- Hoàn thành nội dung Phiếu học tập.

d. Tổ chức thực hiện:

 ---------------------------------------

----------------------Còn tiếp---------------------