Phẩm chất, năng lực

Yêu cầu cần đạt

STT của           Yêu cầu cần đạt

NĂNG LỰC LỊCH SỬ

Năng lực tư duy và nhận thức lịch sử

Nêu được những tác động của điều kiện tự nhiên đối với sự hình thành Ai Cập cổ đại.

(1)

Trình bày được quá trình thành lập nhà nước của người Ai Cập.

(2)

Nêu được một số thành tựu chủ yếu về văn hoá của người Ai Cập cổ đại.

(3)

NĂNG LỰC CHUNG

Năng lực giao tiếp, hợp tác

Trao đổi, thảo luận thông qua việc đọc thông tin; quan sát Lược đồ, hình vẽ, tranh ảnh về Ai Cập cổ đại để thực hiện các nhiệm vụ được giao trong từng phần.

(4)

Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo

Sử dụng các kiến thức đã học về Ai Cập cổ đại để vận dụng giải quyết các nhiệm vụ trong thực tế cuộc sống.

(5)

PHẨM CHẤT CHỦ YẾU

Trung thực

Khách quan phân tích, đánh giá câu trả lời của các cặp đôi, các nhóm.

(6)

Chăm chỉ

Tích cực tham gia các nhiệm vụ học tập được giao; Có ý thức vận dụng kiến thức về Ai Cập cổ đại vào giải quyết vấn đề của đời sống thực tiễn.

(7)

Trách nhiệm

Trân trọng những cống hiến mang tính tiên phong của nhân loại và bảo vệ những giá trị văn hóa của nhân loại.

(8)

Hoạt động học (Thời gian: 02 tiết/90 phút)

Mục tiêu (STT YCCĐ)

Nội dung  dạy học trọng tâm

PP/KTDH chủ đạo

Phương án   đánh giá

Hoạt động 1: Khởi động    

(5 phút)

(4) (7)

Chiếu hình ảnh Kim tự tháp của Ai Cập, giới thiệu nền văn minh Ai Cập cổ đại

Trò chơi/ Động não

Vấn đáp/ Câu hỏi, bảng kiểm

Hoạt động 2: Điều kiện tự nhiên

(15 phút)

(1) (4) (6) (7)

Những thuận lợi mà sông Nin đã đem cho người Ai Cập cổ đại

Dạy học nhóm, Giải quyết vấn đề/ Khăn trải bàn

Vấn đáp, quan sát/ Câu hỏi, Rubric

Hoạt động 3: Quá trình hình thành nhà nước Ai Cập cổ đại (15 phút)

(2) (4) (6) (7)

Quá trình thành lập và thống nhất của nhà nước Ai Cập cổ đại

Dạy học nhóm, Giải quyết vấn đề/ Đặt câu hỏi

Vấn đáp, quan sát/ Câu hỏi, Rubric

Hoạt động 4: Thành tự văn hóa tiêu biểu (25 phút)

(2) (4) (6) (7) (8)

Một số thành tựu văn hóa chủ yếu của Ai Cập cổ đại

Dạy học nhóm, Giải quyết vấn đề/ Lược đồ tư duy

Kiểm tra viết, quan sát/ Phiếu học tập số 1, Rubric

Hoạt động 5: Luyện tập

(15 phút)

(5) (7) (8)

Trả lời câu hỏi trắc nghiệm

Trò chơi, khám phá/ Động não

Vấn đáp/ Câu hỏi, thang đo

Hoạt động 6: Vận dụng

 (15 phút)

(5) (7) (8)

Trả lời câu hỏi tự luận

Giải quyết vấn đề/ Trình bày một phút

Kiểm tra viết/ Bài tập, thang đo

Yêu cầu

Xác nhận

Có

Không

Nói được các hình ảnh: Kim tự tháp, tượng bán thân, cư dân Ai Cập cổ đại, truyện Nữ hoàng Ai Cập.

Nói được tên đất nước trong các hình ảnh là Ai Cập cổ đại.

Nói được lí do có/không muốn đến thăm quan Ai Cập.

Hoạt động của Giáo viên – Học sinh

Dự kiến sản phẩm

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS quan sát Lược đồ Ai Cập cổ đại và trả lời câu hỏi: Hãy xác định vị trí hình thành nên quốc gia Ai Cập cổ đại.

- GV yêu cầu HS thảo luận theo cặp, quan sát Hình 6.2 và trả lời câu hỏi: Sông Nin đã đem lại những thuận lợi gì cho người Ai Cập cổ đại?

- GV mở rộng kiến thức: Ở Ai Cập, nước sông Nin lên xuống hai mùa trong năm khá ổn định. Khi nước dâng cao, toàn bộ lưu vực sông trở thành một biển nước mênh mông. Khi nước rút đi, để lại hai bên bờ một lớp phù sa màu mỡ, rất mềm và xốp, dễ canh tác. Vì thế mà Hê-rô-đốt miêu tả rất hình ảnh rằng sông Nin luôn biến Ai Cập từ một bồn nước trở thành một vườn hoa và một đồng cát bụi.

- GV yêu cầu HS thảo luận theo nhóm (4 người), quan sát Hình 6.1, Hình 6.3 và trả lời câu hỏi:  Em hãy cho biết chữ nào trong hai chữ tượng hình được dùng để diễn tả hoạt động đi thuyền từ Thượng Ai Cập xuống Hạ Ai Cập. Lí giải sự lựa chọn của em?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV hỗ trợ, hướng dẫn HS thực hiện nhiệm vụ (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS trả lời.

- GV gọi HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá, nhận xét kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.

Điều kiện tự nhiên

- Ai Cập cổ đại nằm ở phía đông bắc châu Phi, nằm dọc hai bên bờ sông Nin. Phía bắc là vùng Hạ Ai Cập, nơi sông Nin đổ ra Địa Trung Hải. Phía nam là vùng Thượng Ai Cập với nhiều núi và đối cát. Phía đông và phía tây giáp sa mạc.

- Những thuận lợi cho sông Nin đem lại cho người Ai Cập cổ đại:

+ Nguồn nước dồi dào thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp.

+ Là tuyến đường giao thông chủ yếu giữa các vùng. Dựa vào hướng chảy xuôi dòng từ nam đến bắc của sông, người Ai Cập di chuyển và vận chuyển nguyên liệu, hàng hoá từ Thượng Ai Cập xuống Hạ Ai Cập. Khi di chuyển ngược dòng nước, họ tận dụng sức gió thổi từ biển vào, đẩy thuyền buồm đi từ Hạ Ai Cập về Thượng Ai Cập dễ dàng hơn.

- Hình 1 diễn tả hoạt động đi thuyền từ Thượng Ai Cập xuống Hạ Ai Cập: dòng chảy sông Nin từ nam đến bắc - từ Thượng Ai Cập xuống Hạ Ai Cập và đổ ra Địa Trung Hải. Như vậy thuyền đi xuôi dòng, dùng sức nước, không dùng buồm.

STT

Tiêu chí

Mức độ 1

Mức độ 2

Mức độ 3

Mức độ 4

1

Quan sát Lược đồ Ai Cập cổ đại và xác định vị trí hình thành nên quốc gia Ai Cập.

(3 điểm)

- Không quan sát Lược đồ Ai Cập cổ đại.

- Không xác định được vị trí hình thành nên quốc gia Ai Cập.

 (0 điểm)

- Quan sát được Lược đồ Ai Cập cổ đại.

- Xác định được vị trí hình thành nên quốc gia Ai Cập (còn sai sót nhỏ, chưa chính xác).

(1 điểm)

- Quan sát được Lược đồ Ai Cập cổ đại.

- Xác định được vị trí hình thành nên quốc gia Ai Cập.

- Trình bày chưa rõ ràng, tự tin, mạch lạc.

(2 điểm)

- Quan sát được Lược đồ Ai Cập cổ đại.

- Xác định được vị trí hình thành nên quốc gia Ai Cập.

- Trình bày rõ ràng, tự tin, mạch lạc.

(3 điểm)

2

Quan sát Hình 6.2, Sông Nin đem lại những thuận lợi cho người dân Ai Cập cổ đại.

(3 điểm)

- Không quan sát được Hình 6.2.

- Không nêu được những thuận lợi cho người dân Ai Cập cổ đại.

(0 điểm)

- Quan sát được Hình 6.2.

- Nêu được những thuận lợi cho người dân Ai Cập cổ đại (còn sai sót nhỏ, chưa chính xác).

(1 điểm)

- Quan sát được Hình 6.2.

- Nêu được những thuận lợi cho người dân Ai Cập cổ đại.

- Trình bày chưa rõ ràng, tự tin, mạch lạc.

(2 điểm)

- Quan sát được Hình 6.2.

- Nêu được những thuận lợi cho người dân Ai Cập cổ đại.

- Trình bày rõ ràng, tự tin, mạch lạc.

(3 điểm)

3

Quan sát Hình 6,1, 6.3 và xác định chữ tượng hình dùng để diễn tả hoạt động đi thuyền từ Thượng Ai Cập xuống Hạ Ai Cập, lí giải sự lựa chọn.

(3 điểm)

- Không quan sát được Hình 6,1, 6.3.

- Không xác định được chữ tượng hình dùng để diễn tả hoạt động đi thuyền từ Thượng Ai Cập xuống Hạ Ai Cập.

(0 điểm)

- Quan sát được Hình 6,1, 6.3.

- Chọn sai chữ tượng hình dùng để diễn tả hoạt động đi thuyền từ Thượng Ai Cập xuống Hạ Ai Cập hoặc lí giải chưa chính xác sự lựa chọn.

(1 điểm)

- Quan sát được Hình 6,1, 6.3.

- Chọn đúng chữ tượng hình dùng để diễn tả hoạt động đi thuyền từ Thượng Ai Cập xuống Hạ Ai Cập và lí giải chính xác sự lựa chọn.

- Trình bày chưa rõ ràng, tự tin, mạch lạc.

(2 điểm)

- Quan sát được Hình 6,1, 6.3.

- Chọn đúng chữ tượng hình dùng để diễn tả hoạt động đi thuyền từ Thượng Ai Cập xuống Hạ Ai Cập và lí giải chính xác sự lựa chọn.

- Trình bày rõ ràng, tự tin, mạch lạc.

(3 điểm)

4

Tích cực trao đổi, thảo luận để hoàn thành nhiệm vụ học tập được giao

(1 điểm)

Không tham gia trao đổi, thảo luận để hoàn thành nhiệm vụ được giao

(0 điểm)

Tham gia trao đổi, thảo luận nhưng lơ là, không tập trung, không có tinh thần trách nhiệm.

(0.5 điểm)

Tham gia trao đổi, thảo luận nhưng tác phong còn chậm, bị nhắc nhở).

(0.75 điểm)

Tham gia trao đổi, thảo luận nhiệt tình, tác phong nhanh nhẹn.

(1 điểm)

Hoạt động của Giáo viên – Học sinh

Dự kiến sản phẩm

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS quan sát Hình 6.4 và trả lời câu hỏi:

+ Cư dân Ai Cập cổ đại cư trú ở đâu?

+ Họ sống riêng lẻ từng gia đình hay trong một cộng đồng? Họ tập hợp thành hai vùng cư trú chủ yếu là vùng nào?

- GV yêu cầu HS thảo luận theo cặp đôi, đọc mục Em có biết và trả lời câu hỏi: Quá trình thống nhất Ai Cập cổ đại bằng chiến tranh được thể hiện như thế nào trên phiến đá Namer?

- GV giới thiệu kiến thức:

+ Namer và những người kế vị đã cai trị Ai Cập theo hình thức cha truyền con nối. Đứng đầu nhà nước Ai Cập cổ đại là các pha-ra-ông (Kẻ ngự trong cung điện), có quyền lực tối cao, sở hữu toàn bộ đất đai, của cải, có quân đội riêng.

+ Năm 30 TCN, người La Mã xâm chiếm Ai Cập, nhà nước Ai Cập cổ đại sụp đổ.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV hỗ trợ, hướng dẫn HS thực hiện nhiệm vụ (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS trả lời.

- GV gọi HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá, nhận xét kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.

Quá trình thành lập nhà nước Ai Cập cổ đại

- Quá trình thành lập nhà nước Ai Cập cổ đại:

+ Cư dân Ai Cập cổ đại cư trú ở vùng lưu vực sông Nin.

+ Họ sống theo từng công xã, gọi là Nôm. Từ thiên niên kỉ IV, các Nôm miền Bắc hợp thành Hạ Ai Cập, các Nôm miền Nam hợp thành Thượng Ai Cập.

+ Khoảng năm 3000 TCN, vua Namer, hay  đã thống nhất Thượng và Hạ Ai Cập. Nhà nước Ai Cập ra đời.

- Quá trình thống nhất Ai Cập cổ đại bằng chiến tranh được thể hiện trên phiến đá Namer:

+ Vua Namer đội cả hai vương miện (vương miện ở Thượng Ai Cập màu trắng, ở Hạ Ai Cập màu đỏ).

+ Hình ảnh người đàn ông chỉ tay vào một người đang quỳ xuống bên dưới - mặt 1, hình ảnh người đàn ông dẫn đầu một hàng quân có vũ khí - mặt 2.

STT

Tiêu chí

Mức độ 1

Mức độ 2

Mức độ 3

Mức độ 4

1

Quan sát Hình 6.4, xác định địa điểm, đặc điểm cư trú, sinh sống của cư dân Ai Cập cổ đại.

(3 điểm)

- Không quan sát được Hình 6.4.

- Không xác định được đặc điểm cư trú, sinh sống của cư dân Ai Cập cổ đại.

(0 điểm)

- Quan sát được Hình 6.4.

- Xác định được đặc điểm cư trú hoặc đặc điểm sinh sống của cư dân Ai Cập cổ đại.

(1 điểm)

- Quan sát được Hình 6.4.

- Xác định được đặc điểm cư trú, đặc điểm sinh sống của cư dân Ai Cập cổ đại.

- Trình bày chưa rõ ràng, tự tin, mạch lạc.

(2 điểm)

- Quan sát được Hình 6.4.

- Xác định được đặc điểm cư trú, đặc điểm sinh sống của cư dân Ai Cập cổ đại.

- Trình bày rõ ràng, tự tin, mạch lạc.

(3 điểm)

2

Đọc mục Em có biết, nêu quá trình thống nhất Ai Cập cổ đại bằng chiến tranh được thể hiện trên phiến đá Namer.

(3 điểm)

- Không đọc được mục Em có biết.

- Không nêu được quá trình thống nhất Ai Cập cổ đại bằng chiến tranh được thể hiện trên phiến đá Namer.

(0 điểm)

- Đọc được mục Em có biết.

- Nêu được quá trình thống nhất Ai Cập cổ đại bằng chiến tranh được thể hiện trên phiến đá Namer (còn sai sót nhỏ, chưa chính xác).

(1 điểm)

- Đọc được mục Em có biết.

- Nêu được quá trình thống nhất Ai Cập cổ đại bằng chiến tranh được thể hiện trên phiến đá Namer.

- Trình bày chưa rõ ràng, tự tin, mạch lạc.

(2 điểm)

- Đọc được mục Em có biết.

- Nêu được quá trình thống nhất Ai Cập cổ đại bằng chiến tranh được thể hiện trên phiến đá Namer.

- Trình bày rõ ràng, tự tin, mạch lạc.

(3 điểm)

3

Tổ chức bộ máy nhà nước Ai Cập cổ đại; nhà nước Ai Cập sụp đổ.

(3 điểm)

- Không nắm được tổ chức bộ máy nhà nước Ai Cập cổ đại.

- Không nắm được nguyên nhân và thời gian nhà nước Ai Cập sụp đổ.

(0 điểm)

Nắm được tổ chức bộ máy nhà nước Ai Cập cổ đại hoặc nắm được nguyên nhân và thời gian nhà nước Ai Cập sụp đổ.

(1 điểm)

- Nắm được tổ chức bộ máy nhà nước Ai Cập cổ đại.

- Nắm được nguyên nhân và thời gian nhà nước Ai Cập sụp đổ.

(2 điểm)

- Nắm được tổ chức bộ máy nhà nước Ai Cập cổ đại.

- Nắm được nguyên nhân và thời gian nhà nước Ai Cập sụp đổ.

- Nắm được Sơ đồ lịch sử nhà nước Ai Cập cổ đại.

(3 điểm)

4

Tích cực trao đổi, thảo luận để hoàn thành nhiệm vụ học tập được giao

(1 điểm)

Không tham gia trao đổi, thảo luận để hoàn thành nhiệm vụ được giao

(0 điểm)

Tham gia trao đổi, thảo luận nhưng lơ là, không tập trung, không có tinh thần trách nhiệm.

(0.5 điểm)

Tham gia trao đổi, thảo luận nhưng tác phong còn chậm, bị nhắc nhở).

(0.75 điểm)

Tham gia trao đổi, thảo luận nhiệt tình, tác phong nhanh nhẹn.

(1 điểm)

Hoạt động của Giáo viên – Học sinh

Dự kiến sản phẩm

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu quan sát các hình từ Hình 6.5 đến Hình 6.9, thiết kế sơ đồ tư duy những thành tựu tiêu biểu của văn hóa Ai Cập.

- GV chia HS làm 3 nhóm, yêu cầu HS thảo luận và trả lời câu hỏi vào Phiếu học tập số 1:

+ Nhóm 1: Trong các thành tựu văn hóa của người Ai Cập cổ đại, em ấn tượng nhất với thành tựu nào? Vì sao?

+ Nhóm 2: Em biết từ “paper” (giấy viết trong tiếng Anh) có nguồn gốc từ từ nào?

+ Nhóm 3: Tại sao hình học ở Ai cập cổ đại lại phát triển?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV hỗ trợ, hướng dẫn HS thực hiện nhiệm vụ (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS trả lời.

- GV gọi HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá, nhận xét kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.

Những thành tựu văn hóa tiêu biểu

- Kết quả Phiếu học tập số 1:

+ Nhóm 1: HS trả lời bất cứ thành tựu nào em thích, giải thích được tại sao các em có ấn tượng với thành tựu đó.

+ Nhóm 2: Từ “paper” có nguồn gốc từ gốc từ "Papyrus" (pa-pi-rút). Người Ai Cập đã dùng thân cây Pa pi-rut để tạo giấy.

+ Nhóm 3: Hình học ở Ai cập cổ đại lại phát triển vì hằng năm, nước sông Nin dâng cao khiến ranh giới giữa các thửa ruộng bị xoá nhoà, nên mỗi khi nước rút, người Ai Cập cổ đại phải tiến hành đo đạc lại diện tích.

STT

Tiêu chí

Mức độ 1

Mức độ 2

Mức độ 3

Mức độ 4

1

Thiết kế sơ đồ tư duy những thành tựu tiêu biểu của văn hóa Ai Cập.

(5 điểm)

- Không quan sát được các hình ảnh từ Hình 6.5 đến Hình 6.9.

- Không tổng hợp được các thành tựu tiêu biểu và không lập được sơ đồ tư duy.

(0 điểm)

- Quan sát được các hình ảnh từ Hình 6.5 đến Hình 6.9.

- Tổng hợp được các thành tựu tiêu biểu, lập được sơ đồ tư duy nhưng còn thiếu sót và chưa chính xác.

(2 điểm)

- Quan sát được các hình ảnh từ Hình 6.5 đến Hình 6.9.

- Tổng hợp được các thành tựu tiêu biểu, lập được sơ đồ tư duy.

- Hình thức sơ đồ tư duy chưa đẹp mắt, chưa khoa học.

(4 điểm)

- Quan sát được các hình ảnh từ Hình 6.5 đến Hình 6.9.

- Tổng hợp được các thành tựu tiêu biểu, lập được sơ đồ tư duy.

- Hình thức sơ đồ tư duy đẹp mắt, chưa khoa học.

(5 điểm)

2

Tích cực trao đổi, thảo luận để hoàn thành câu hỏi trong Phiếu học tập số 1

(5 điểm)

Không tham gia trao đổi, thảo luận để hoàn thành Phiếu học tập số 1

 (0 điểm)

Tham gia trao đổi, thảo luận để hoàn thành Phiếu học tập số 1 nhưng lơ là, không tập trung, không có tinh thần trách nhiệm.

(2 điểm)

Tham gia trao đổi, thảo luận để hoàn thành Phiếu học tập số 1 nhưng tác phong còn chậm, bị nhắc nhở, đóng góp được ít ý kiến).

(3 điểm)

Tham gia trao đổi, thảo luận để hoàn thành Phiếu học tập số 1, nhiệt tình, tác phong nhanh nhẹn, đóng góp được nhiều ý kiến.

(5 điểm)

Lớp:…………………

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

Nhóm 1:

Câu hỏi: Trong các thành tựu văn hóa của người Ai Cập cổ đại, em ấn tượng nhất với thành tựu nào? Vì sao?

Trả lời:

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Lớp:…………………

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

Nhóm 2:

Câu hỏi: Em biết từ “paper” (giấy viết trong tiếng Anh) có nguồn gốc từ từ nào?

Trả lời:

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Lớp:…………………

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

Nhóm 3:

Câu hỏi: Tại sao hình học ở Ai cập cổ đại lại phát triển?

Trả lời:

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

STT

Tiêu chí

1

2

3

1

Chọn được đáp án đúng cho câu 1

2

Chọn được đáp án đúng cho câu 2

3

Chọn được đáp án đúng cho câu 3

4

Chọn được đáp án đúng cho câu 4

5

Chọn được đáp án đúng cho câu 5

STT

Tiêu chí

1

2

3

4

1

Nêu vai trò, ý nghĩa của sông Nin.

2

So sánh chiều cao của Kim tự tháp Kê-ốp và chiều cao của lớp học.