Giáo án và PPT Địa lí 10 chân trời Bài 33: Cơ cấu, vai trò, đặc điểm và các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển, phân bố dịch vụ

BÀI 33: CƠ CẤU, VAI TRÒ, ĐẶC ĐIỂM VÀ CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN BỐ NGÀNH DỊCH VỤ

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Bằng những kinh nghiệm và kiến thức đã học, hãy cho biết: Dịch vụ là gì? Dịch vụ gồm những ngành nào? Dịch vụ có đặc điểm và vai trò như thế nào?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Cơ cấu, vai trò và đặc điểm ngành dịch vụ

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: Nhân tố nào có tác động tới nhịp độ phát triển và cơ cấu ngành dịch vụ?

Sản phẩm dự kiến:

- Cơ cấu ngành dịch vụ chia thành ba nhóm ngành chính: 

+ dịch vụ kinh doanh: GTVT, bưu chính viễn thông, tài chính ngân hàng, bảo hiểm,…

+ dịch vụ tiêu dùng: bán buôn, bán lẻ; du lịch, y tế, giáo dục,…

+ dịch vụ công: hành chính công, các hoạt động đoàn thể,…

- Vai trò:

+ Thúc đẩy sự phát triển và phân bố của các ngành kinh tế khác.

+ Đẩy nhanh chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế. 

+ Khai thác có hiệu quả các nguồn lực tự nhiên và kinh tế – xã hội để phát triển đất nước.

+ Thúc đẩy liên kết giữa các ngành kinh tế, các vùng lãnh thổ và hội nhập kinh tế quốc tế. 

+ Tạo việc làm và nâng cao thu nhập cho người lao động.

+ Nâng cao đời sống văn hoá, văn minh cho người dân.

- Đặc điểm:

+ Sản phẩm của ngành dịch vụ thường không phải là vật chất cụ thể. 

+ Ngành dịch vụ có sự liên kết chặt chẽ với các ngành kinh tế khác và là mắt xích quan trọng trong chuỗi sản xuất. 

+ Ngành dịch vụ có cơ cấu ngành đa dạng thay đổi nhanh về quy mô, loại hình dịch vụ nhằm đáp ứng nhu cầu mới của thị trường. 

+ Các thành tựu khoa học – công nghệ đang được ứng dụng mạnh mẽ trong ngành dịch vụ nhằm nâng cao chất lượng phục vụ và năng suất lao động.

Hoạt động 2. Các nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển và phân bố ngành dịch vụ?

GV đưa ra câu hỏi: Nhân tố có tác động trực tiếp đến sự phát triển và phân bố của một số loại hình dịch vụ như giao thông vận tải, du lịch,... là?

Sản phẩm dự kiến:

- Vị trí địa lí ảnh hưởng đến sự lựa chọn địa điểm phân bố, sự liên kết phát triển, sự hội nhập quốc tế,... của ngành dịch vụ.

- Điều kiện kinh tế - xã hội:

+ Trình độ phát triển kinh tế mang tính quyết định tình hình phát triển và phân bố. + Dân số đông ảnh hưởng đến quy mô phát triển ngành dịch vụ.

+ Cơ cấu dân số và lịch sử – văn hoá tạo nên sự đa dạng về sản phẩm dịch vụ. 

+ Phân bố dân cư, sự phát triển cơ sở hạ tầng ảnh hưởng đến mạng lưới phân bố.

+ Xu hướng tiêu dùng, tiến bộ khoa học - công nghệ, chính sách phát triển và hội nhập ảnh hưởng đến xu hướng phát triển ngành.

- Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên là tiền đề vật chất cho sự phát triển và phân bố ngành dịch vụ. Các điều kiện về địa hình, khí hậu, nguồn nước, sinh vật,... ảnh hưởng đến sự lựa chọn khai thác một số loại hình dịch vụ như giao thông vận tải, du lịch....

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài:

Câu 1: Điều kiện để phát triển mạnh ngành du lịch không phải có

• A. quy mô dân số lớn, gia tăng dân số cao.
• B. nhu cầu xã hội về du lịch, nghỉ dưỡng.
• C. tài nguyên du lịch phong phú, đa dạng.
• D. hệ thống các cơ sở phục vụ du lịch tốt.

Câu 2: Các dịch vụ tiêu dùng gồm có

• A. bán buôn, bán lẻ, sửa chữa, du lịch, giáo dục, thể dục, y tế.
• B. tài chính, ngân hàng, bảo hiểm, vận tải hàng hóa, bưu chính.
• C. bán buôn, bán lẻ, y tế, giáo dục, thể dục, thể thao, du lịch.
• D. hành chính công, thủ tục hành chính, vệ sinh môi trường.

Câu 3: Nhân tố nào sau đây ảnh hưởng đến sự lựa chọn địa điểm phân bố, thu hút vốn đầu tư và hội nhập quốc tế?

• A. Đặc điểm dân số.
• B. Thị trường.
• C. Điều kiện tự nhiên.
• D. Vị trí địa lí.

Câu 4: Dịch vụ nào sau đây không phải là tên gọi của một trong ba nhóm ngành dịch vụ chính?

• A. Dịch vụ kinh doanh.
• B. Dịch vụ xã hội.
• C. Dịch vụ tiêu dùng.
• D. Dịch vụ công.

Câu 5: Nhân tố nào sau đây có tác động lớn nhất đến sức mua, nhu cầu dịch vụ?

• A. Mức sống và thu nhập thực tế.
• B. Phân bố và mạng lưới dân cư.
• C. Quy mô và cơ cấu dân số.
• D. Trình độ phát triển kinh tế.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Trình độ phát triển kinh tế, năng suất lao động xã hội ảnh hưởng đến đặc điểm nào?

Câu 2: Các nước có các loại hình dịch vụ gắn liền với phát triển mạnh như giáo dục, y tế,... thuộc nhóm nước nào?