Giáo án và PPT Địa lí 12 cánh diều bài 1: Vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ

BÀI 1. VỊ TRÍ ĐỊA LÍ VÀ PHẠM VI LÃNH THỔ

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

Học sinh thảo luận và trả lời câu hỏi sau:

Điểm cực Bắc nước ta nằm ở tỉnh nào?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. VỊ TRÍ ĐỊA LÍ

Hoạt động 1.

     GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:  

Em hãy xác định và nêu đặc điểm vị trí địa lý của Việt Nam?

Sản phẩm dự kiến:

- Việt Nam nằm gần trung tâm khu vực Đông Nam Á; phía bắc tiếp giáp với Trung Quốc, phía tây tiếp giáp với Lào và Campuchia (Cambodia).

- Nước ta nằm trong vùng nội chí tuyến bán cầu Bắc.

- Việt Nam thuộc múi giờ số 7.

- Trên biển, lãnh thổ của nước ta còn kéo dài tới khoảng vĩ độ 6°50′B và từ khoảng kinh độ 101°Đ đến khoảng 117°20'Đ tại Biển Đông.

- Việt Nam nằm ở vị trí liền kề của các vành đai sinh khoáng lớn trên Trái Đất; giữa các luồng di lưu của nhiều loài sinh vật; nằm ở vị trí trung chuyển của các tuyến đường biển, đường hàng không quốc tế và trong khu vực phát triển kinh tế năng động của thế giới.

 II.  ẢNH HƯỞNG ĐẾN TỰ NHIÊN, KINH TẾ - XÃ HỘI VÀ AN NINH QUỐC PHÒNG

Hoạt động 2.

GV đưa ra câu hỏi:

Em hãy phân tích ảnh hưởng của vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ đến tự nhiên của nước ta?

Em hãy phân tích ảnh hưởng của vị trí địa lí, phạm vi lãnh thổ đến kinh tế - xã hội và an ninh quốc phòng của nước ta?

Sản phẩm dự kiến:

1. Ảnh hưởng đến tự nhiên

– Vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ đã quy định tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa của tự nhiên Việt Nam. Tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa thể hiện trong tất cả các thành phần của tự nhiên. Do nằm trong vùng nội chí tuyến của bán cầu Bắc, trong khu vực gió mùa châu Á nên nước ta nhận được lượng bức xạ mặt trời lớn, nhiệt độ trung bình năm cao và thường xuyên chịu ảnh hưởng của gió Tín phong, khí hậu và một số thành phần tự nhiên khác có sự phân mùa rõ rệt. Vùng Biển Đông rộng lớn là nguồn dự trữ nhiệt ẩm, có tác dụng điều hoà khí hậu, cung cấp lượng mưa và độ ẩm lớn; vì vậy, cảnh quan thiên nhiên tiêu biểu là rừng nhiệt đới ẩm thường xanh.

– Lãnh thổ hẹp ngang, trải dài trên nhiều vĩ độ, tiếp giáp với vùng biển rộng lớn đã làm cho tự nhiên nước ta có sự phân hoá rõ rệt.

– Do nằm gần nơi giao nhau của các vành đai sinh khoáng lớn, trên đường di cư, di lưu của nhiều loài sinh vật nên tài nguyên khoáng sản và sinh vật nước ta rất đa dạng.

- Do vị trí địa lý nằm trong khu vực có nhiều thiên tại nên nước ta thường chịu ảnh hưởng của bão, áp thấp nhiệt đới, mưa lớn, lũ, ngập lụt, nắng nóng, hạn hán,...

2. Ảnh hưởng đến kinh tế – xã hội và an ninh quốc phòng

Vị trí địa lí nước ta rất thuận lợi trong việc phát triển các ngành kinh tế, mở rộng giao

lưu văn hoá – xã hội với các quốc gia trên thế giới và đảm bảo an ninh quốc phòng.

− Về kinh tế:

+ Do nằm ở vị trí trung chuyển của các tuyến đường hàng hải, hàng không quốc tế và các tuyến đường bộ, đường sắt xuyên Á nên nước ta rất thuận lợi trong việc thu hút vốn đầu tư nước ngoài, phát triển các ngành kinh tế; mở rộng giao thương với các quốc gia trong

khu vực và trên thế giới.

+ Với vị trí nằm ở phía đông của bán đảo Đông Dương, nước ta được xem như là cửa ngõ thông ra biển . của một số quốc gia trong khu vực.

Về văn hoá – xã hội: Vị trí địa lý cùng với nhiều nét tương đồng về tự nhiên, lịch sử, văn hoá đã tạo điều kiện

để nước ta xây dựng mối quan hệ hoà bình, hữu nghị, cùng phát triển, củng cố sự giao lưu, hợp tác về văn hoá xã hội với các quốc gia trong khu vực.

Về an ninh quốc phòng: Nước ta có vị trí đặc biệt quan trọng ở khu vực Đông Nam Á. Hơn nữa, do đường biên giới dài, vùng biển rộng lớn, giàu tiềm năng, tiếp giáp với biển của nhiều quốc gia nên việc bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ là nhiệm vụ luôn được đặt ra cùng với quá trình phát triển kinh tế – xã hội.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài

Câu 1: Em hãy phân tích ảnh hưởng của vị trí địa lí, phạm vi lãnh thổ đến kinh tế - xã hội và an ninh quốc phòng của nước ta?

Câu 2: Nước ta có tài nguyên sinh vật phong phú, đa dạng do đâu?

Câu 3: Việt Nam nằm trong múi giờ số ?

Câu 4: Điểm cực Nam phần đất liền nước ta ở vĩ độ 8^o34'B tại xã Đất Mũi, huyện, Ngọc Hiển, tỉnh?

Câu 5: Điểm cực Đông phần đất liền ở kinh độ 102^o24'Đ tại xã Vạn Thạch, huyện Vạn Ninh, thuộc tỉnh ?

Câu 6: Đường bờ biển nước ta dài bao nhiêu kilômét?

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Phần ngầm dưới biển và lòng đất dưới đáy biển thuộc phần lục địa kéo dài mở rộng ra ngoài lãnh hải cho đến bờ ngoài của rìa lục địa, có độ sâu khoảng 200m và hơn nữa, được gọi là ?

Câu 2: Nước ta có vị trí nằm hoàn toàn trong vùng nhiệt đới ở bán cầu Bắc, trong khu vực ảnh hưởng của chế độ gió Mậu dịch và gió mùa châu Á, nên ?

Câu 3: Huyện đảo Hoàng Sa trực thuộc ?

Câu 4: Loại gió có tác động thường xuyên đến toàn bộ lãnh thổ nước ta là ?

Câu 5: Đi từ bắc vào nam theo biên giới Việt - Lào, ta đi qua lần lượt các cửa khẩu ?