Giáo án và PPT Địa lí 12 cánh diều bài 21: Phát triển nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản ở Bắc Trung Bộ

BÀI 21. PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP, LÂM NGHIỆP VÀ THỦY SẢN Ở BẮC TRUNG BỘ

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV chia nhóm và tổ chức cho HS chơi trò chơi Tôi là ai với các gợi ý về 6 tỉnh của Bắc Trung Bộ.

- GV phổ biến luật chơi cho HS:

+ Các nhóm ghi đáp án vào bảng và đưa lên sau hiệu lệnh của GV.

+ Thời gian trả lời cho mỗi gợi ý là 10 giây.

+ HS trả lời chậm hoặc trả lời sai sẽ không có điểm.

+ Mỗi đáp án đúng, nhóm được cộng 5 điểm.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tìm hiểu khái quát về vùng Bắc Trung Bộ.

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời: Hãy xác định đặc điểm về vị trí địa lí và dân số của vùng  Bắc Trung Bộ.

Sản phẩm dự kiến:

1. Vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ

- Là một phần lãnh thổ của vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung; giáp với vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ, Đồng bằng sông Hồng, giáp với nước láng giềng Lào.

- Gồm có 6 tỉnh. Diện tích tự nhiên khoảng 51,2 nghìn km², có vùng biển rộng lớn với nhiều đảo và quần đảo, trong đó có huyện đảo Cồn Cỏ (Quảng Trị).

2. Dân số

- Mật độ dân số là 218 người/km², tỉ lệ dân thành thị chiếm hơn 25,0% tổng số dân toàn vùng.

- Có nhiều dân tộc sinh sống. 

- Người dân có truyền thống lao động cần cù, có nhiều kinh nghiệm sản xuất, chinh phục và thích ứng với thiên nhiên, đặc biệt trong hoạt động sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp và thuỷ sản.

Hoạt động 2. Tìm hiểu thế mạnh và hạn chế đối với việc hình thành và phát triển nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản ở Bắc Trung Bộ.

GV đưa ra câu hỏi: Vùng Bắc Trung Bộ có những thế mạnh và hạn chế nào đối với phát triển nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản?

Sản phẩm dự kiến:

1. Thế mạnh

a) Về điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên

- Lãnh thổ kéo dài từ bắc vào nam, hẹp ngang và phân hoá thành nhiều dạng địa hình, từ tây sang đông là đồi, núi – dải đồng bằng ven biển – vùng biển đảo và thềm lục địa. 

=> Hình thành và phát triển cơ cấu kinh tế nông nghiệp, lâm nghiệp và thuỷ sản.

- Khu vực đồi, núi với diện tích tương đối rộng, có đất fe-ra-lit thích hợp cho trồng cây công nghiệp lâu năm, cây ăn quả, chăn nuôi gia súc lớn và trồng rừng. Dải đồng bằng ven biển có đất phù sa và đất pha cát, thích hợp cho trồng cây lương thực, cây công nghiệp hàng năm.

- Khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa có mùa đông lạnh và phân hoá theo độ cao địa hình.

=> Đa dạng hoá sản phẩm nông nghiệp và lâm nghiệp.

- Có một số sông có ý nghĩa phát triển thuỷ lợi, giao thông vận tải. Nguồn nước khoáng có giá trị phát triển du lịch và công nghiệp sản xuất đồ uống.

- Rừng có diện tích lớn, trong đó chủ yếu là rừng tự nhiên, phân bố chủ yếu ở phía tây, có nhiều vườn quốc gia. Khu dự trữ sinh quyền miền Tây Nghệ An; trong rừng có nhiều loại gỗ quý và nhiều lâm sản, chim, thú có giá trị.... Độ che phủ rừng đạt hơn 60%. 

=> Phát triển lâm nghiệp với các hoạt động chủ yếu như: lâm sinh, bảo vệ rừng và khai thác rừng trồng,...

- Vùng biển rộng, tài nguyên phong phú với nguồn lợi thuỷ sản dồi dào, nhiều bãi cả, bãi tôm lớn; bở biển khúc khuỷu, nhiều đảo và bán đảo; đầm phá

=> Tạo thế phát triển khai thác và nuôi trồng thuỷ sản.

b) Về điều kiện kinh tế – xã hội

- Có cơ cấu dân số trẻ, nguồn lao động dồi dào, chất lượng lao động ngày cảng được nâng cao cùng với sự cần cù, nhiều kinh nghiệm trong sản xuất.... 

=> Thế mạnh để phát triển các ngành kinh tế.

- Cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất kĩ thuật ngày càng được đầu tư xây dựng.

=> Là yếu tố tạo sức hút đầu tư lớn.

- Khoa học - công nghệ ngày càng hiện đại và được áp dụng vào nhiều lĩnh vực kinh tế.

2. Hạn chế

- Chịu ảnh hưởng của nhiều thiên tai. 

- Biến đổi khí hậu có tác động rất lớn đến sản xuất và đời sống của người dân địa phương.

- Cơ sở vật chất, cơ sở hạ tầng tuy đã có nhiều cải thiện nhưng chưa đáp ứng yêu cầu của sự phát triển kinh tế – xã hội ở Bắc Trung Bộ.

……………………………………………..

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Ý nghĩa nào sau đây không phải của đường Hồ Chí Minh ở Bắc Trung Bộ?

A. Hình thành mạng lưới đô thị mới.

B. Góp phần phân bố lại lao động.

C. Tạo động lực phát triển dải ven biển.

D. Thúc đẩy kinh tế phía tây phát triển.

Câu 2: Tỉnh nào sau đây ở nước ta thuộc vùng Bắc Trung Bộ?

A. Quảng Nam.

B. Nam Định.

C. Ninh Bình.

D. Hà Tĩnh.

Câu 3: Để hạn chế tác động của cồn cát đến sản xuất nông nghiệp thì giải pháp nào sau đây là phù hợp nhất?

A. Phát triển cây chịu hạn.

B. Trồng rừng ở vùng núi.

C. Phát triển chuyên canh.

D. Trồng rừng ven biển.

Câu 4: Tiềm năng khoáng sản của Bắc Trung Bộ đứng sau vùng nào sau đây?

A. Đồng bằng sông Cửu Long.

B. Đồng bằng sông Hồng.

C. Đông Nam Bộ.

D. Trung du và miền núi Bắc Bộ.

Câu 5: Nuôi trồng thủy sản phát triển mạnh ở các tỉnh nào sau đây của vùng Bắc Trung Bộ?

A. Hà Tĩnh, Thừa Thiên Huế.

B. Nghệ An, Quảng Bình.

C. Thanh Hóa, Nghệ An.

D. Quảng Trị, Thanh Hóa.

Đáp án gợi ý:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS hoàn thành bài tập sau:

Câu 1: Dựa vào bảng 21.2, tính tỉ trọng diện tích rừng trồng trong tổng diện tích rừng của Bắc Trung Bộ giai đoạn 20120 - 2021 và nêu nhận xét.

Câu 2: Thu thập tài liệu, viết đoạn văn ngắn về một trong hai nội dung dưới đây của Bắc Trung Bộ:

- Sản phẩm nổi bật của ngành nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản.

- Vai trò của rừng đối với kinh tế - xã hội, môi trường.