Giáo án địa lí 12 cánh diều

Ngày soạn:…/…/…

Ngày dạy:…/…/…

BÀI 5: VẤN ĐỀ SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN 

VÀ BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG

1. MỤC TIÊU BÀI HỌC
2. Kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ:

• Trình bày và giải thích được sự suy giảm các loại tài nguyên thiên nhiên ở nước ta.
• Nêu được một số giải pháp sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên ở nước ta.
• Chứng minh và giải thích được hiện trạng ô nhiễm môi trường ở Việt Nam.
• Nêu được các giải pháp bảo vệ môi trường.
• Viết được đoạn ngắn tuyên truyền mọi người trong cộng đồng tham gia vào việc sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên hoặc bảo vệ môi trường ở địa phương.

2. Năng lực

Năng lực chung:

• Năng lực giao tiếp và hợp tác: khả năng thực hiện nhiệm vụ một cách độc lập hay theo nhóm; Trao đổi tích cực với giáo viên và các bạn khác trong lớp.
• Năng lực tự chủ và tự học: biết lắng nghe và chia sẻ ý kiến cá nhân với bạn, nhóm và GV. Tích cực tham gia các hoạt động trong lớp.
• Giải quyết vấn đề và sáng tạo: biết phối hợp với bạn bè khi làm việc nhóm, tư duy logic, sáng tạo khi giải quyết vấn đề.

Năng lực riêng:

• Năng lực tìm hiểu địa lí: Khai thác Bảng 5.1 – 5.2, mục Em có biết, thông tin trong bài học để tìm hiểu về sự suy giảm tài nguyên thiên nhiên, giải pháp sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên; hiện trạng và nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường, giải pháp bảo vệ môi trường.
• Năng lực nhận thức và tư duy địa lí: Trình bày và giải thích được sự suy giảm các loại tài nguyên thiên nhiên ở nước ta; nêu được một số giải pháp sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên ở nước ta; chứng minh và giải thích được hiện trạng ô nhiễm môi trường ở Việt Nam; nêu được các giải pháp bảo vệ môi trường.
• Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Vận dụng kiến thức lịch sử đã học, thu thập thông tin để viết được đoạn ngắn tuyên truyền mọi người trong cộng đồng tham gia vào việc sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên hoặc bảo vệ môi trường ở địa phương.

3. Phẩm chất

• Chăm chỉ: đọc, sưu tầm thông tin, hình ảnh, tư liệu về vấn đề sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ môi trường.

1. THIẾT BỊ DẠY HỌC
2. Đối với giáo viên

• Giáo án, SGK, SGV, SBT Địa lí 11 – Cánh diều.
• Hình ảnh, tư liệu sưu tầm về bài học Vấn đề sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ môi trường.
• Máy tính, máy chiếu (nếu có).

2. Đối với học sinh

• SGK, SBT Địa lí 11 – Cánh diều.
• Đọc trước nội dung bài học và sưu tầm tranh ảnh, tư liệu về bài học Vấn đề sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ môi trường.

III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
2. Mục tiêu: Tạo tâm thế cho HS, giúp đỡ HS ý thức được nhiệm vụ học tập, hứng thú với bài học mới.
3. Nội dung: GV trình chiếu cho HS xem video về hiện tượng xâm nhập mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long, yêu cầu HS trình bày hiểu biết về hiện tượng này.
4. Sản phẩm: HS nêu một vài hiểu biết về hiện tượng xâm nhập mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long và chuẩn kiến thức của GV.
5. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV trình chiếu cho HS quan sát hình ảnh và xem video:

https://www.youtube.com/watch?v=xGDBQmtbUkU

- GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, trả lời câu hỏi:

+ Hãy cho biết video nói đến hiện tượng gì? Hiện tượng xảy ra ở vùng nào của nước ta?

+ Nêu một số hiểu biết của em về hiện tượng này.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc cá nhân, xem video, liên hệ thực tế, dựa vào hiểu biết của bản thân và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 HS nêu hiện tượng được nói đến trong video và trình bày một số hiểu biết của bản thân về hiện tượng này.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án:

+ Video nhắc đến hiện tượng xâm nhập mặn gay gắt, xảy ra ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Xâm nhập mặn thường xuyên xảy ra ở các địa phương

vùng Đồng bằng sông Cửu Long

+ Xâm nhập mặn (đất bị nhiễm mặn) với hàm lượng nồng độ muối vượt mức cho phép do nước biển xâm nhập trực tiếp vào đất liền khi xảy ra triều cường, nước biển dâng hoặc cạn kiệt nguồn nước ngọt. Nước biển mang theo lượng muối hòa tan và bị kết cấu của đất giữ lại, tích tụ và gây mặn.

→ Tác hại của xâm nhập mặn:

• Ảnh hưởng nặng nề đến đời sống nhân dân và sự phát triển kinh tế xã hội.
• Gây ra sự thiếu hụt nước cho các hoạt động sinh hoạt, sản xuất của người dân.
• Bùng phát dịch sốt xuất huyết và chân tay miệng.
• Diện tích lúa, cây ăn quả, canh tác thuỷ sản bị thiệt hại.
• Sử dụng nước nhiễm mặn để tưới cho cây trồng khiến cây bị sốc mặn, gây rụng lá, hoa, trái hàng loạt, dẫn đến chết cây.
• ……

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Xâm nhập mặn, phèn hóa, mặn hóa,…là một trong các biểu hiện suy giảm tài nguyên đất nói riêng và tài nguyên thiên thiên nhiên ở nước ta nói chung. Sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ môi trường là một trong những chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam. Tuy nhiên, hiện nay ở nước ta, một số loại tài nguyên thiên nhiên đang bị suy giảm, ô nhiễm môi trường đang có xu hướng gia tăng. Vậy, những nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng trên? Cần có những giải pháp gì để sử dụng hợp lí tài nguyên và bảo vệ môi trường ở nước ta? Chúng ta sẽ cùng nhau đi tìm hiểu trong bài học ngày hôm nay – Bài 5: Vấn đề sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ môi trường.

1. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tìm hiểu sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên

Hoạt động 1.1. Tìm hiểu suy giảm tài nguyên thiên nhiên

1. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Trình bày được sự suy giảm tài nguyên sinh vật ở nước ta. Giải thích được tại sao tài nguyên sinh vật ở nước ta bị suy giảm.

- Trình bày được sự suy giảm tài nguyên đất ở nước ta. Giải thích được tại sao tài nguyên đất ở nước ta bị suy giảm.

1. Nội dung: GV yêu cầu HS thảo luận theo 4 nhóm, thực hiện nhiệm vụ cụ thể sau:

- Nhóm 1, 3: Khai thác Bảng 5.1. 5.2, thông tin mục 1a SGK tr.24, 25 và hoàn thành Phiếu học tập số 1 - Trình bày sự suy giảm tài nguyên sinh vật ở nước ta. Giải thích tại sao tài nguyên sinh vật ở nước ta bị suy giảm.

- Nhóm 2, 4: Khai thác thông tin mục 1b SGK tr.26 và hoàn thành Phiếu học tập số 2 - Trình bày sự suy giảm tài nguyên đất ở nước ta. Giải thích tại sao tài nguyên đất ở nước ta bị suy giảm.

1. Sản phẩm: Phiếu học tập số 1, 2 của các nhóm về sự suy giảm tài nguyên thiên ở nước ta và chuẩn kiến thức của GV.
2. Tổ chức thực hiện:

Hoạt động 1.2. Tìm hiểu giải pháp sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên

1. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS nêu được một số giải pháp sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên ở nước ta.
2. Nội dung: GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, khai thác thông tin mục I.2 SGK tr.26, 27 và trả lời câu hỏi: Hãy nêu một số giải pháp sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên ở nước ta.
3. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về một số giải pháp sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên và chuẩn kiến thức của GV.
4. Tổ chức thực hiện:

Hoạt động 2. Tìm hiểu về bảo vệ môi trường

Hoạt động 2.1. Tìm hiểu về hiện trạng và nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường

1. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS chứng minh và giải thích được hiện trạng ô nhiễm môi trường ở nước ta.
2. Nội dung: GV yêu cầu HS làm việc theo 4 nhóm, thực hiện nhiệm vụ:

- Nhóm 1, 3: Khai thác mục Em có biết, thông tin mục 1a SGK tr.27 và hoàn thành Phiếu học tập số 3: Chứng minh và giải thích hiện trạng ô nhiễm không khí ở nước ta.

- Nhóm 2, 4: Khai thác thông tin mục 1b SGK tr.27, 28 và hoàn thành Phiếu học tập số 4: Chứng minh và giải thích hiện trạng ô nhiễm nước ở nước ta.

1. Sản phẩm: Phiếu học tập số 3, 4 của HS về hiện trạng, nguyên nhân gây ô nhiễm trường ở nước ta và chuẩn kiến thức của GV.
2. Tổ chức thực hiện: