Giáo án và PPT Địa lí 12 cánh diều bài 7: Đô thị hóa

BÀI 7: ĐÔ THỊ HÓA

A. KHỞI ĐỘNG

- GV tổ chức cho HS chơi trò chơi “Ai nhanh hơn”,

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. Tìm hiểu đặc điểm đô thị hóa ở nước ta

Trình bày đặc điểm đô thị hóa ở nước ta. 

Sản phẩm dự kiến:

Lịch sử đô thị hóa ở Việt Nam

- Đô thị cổ đầu tiên ở nước ta là thành Cổ Loa, ra đời vào thế kỉ thứ III trước Công nguyên, là kinh đô của nhà nước Âu Lạc. 

- Trong thời ki phong kiến, các đô thị có chức năng chủ yếu là hành chính, thương mại, quân sự và được hình thành ở những nơi thuận lợi về vị trí địa lí như: thành Thăng Long (thế kỉ XI); Phú Xuân, Hội An, Đà Nẵng, Phố Hiến (thế kỉ XVI – XVIII).

- Thời kì Pháp thuộc, nước ta có thêm một số đô thị lớn với chức năng chủ yếu là hành chính và quân sự như: Hà Nội, Hải Phòng, Nam Định....

- Từ Cách mạng tháng Tám đến năm 1975, quá trình đô thị hoá diễn ra chậm, tỉ lệ dân thành thị và số lượng đô thị tăng chậm.

- Từ năm 1975 đến nay, quá trình đô thị hoá ở nước ta đã có những chuyển biến tích cực, đặc biệt là từ sau khi thực hiện công cuộc Đổi mới, quá trình đô thị hoá đã diễn ra nhanh.

Tỉ lệ dân thành thị và số dân thành thị

- Tỉ lệ dân thành thị và số dân thành thị liên tục tăng lên. 

- Năm 2021, nước ta có 36,6 triệu dân thành thị, chiếm 37,1% dân số cả nước.

Không gian đô thị và lối sống đô thị

- Đô thị hoá đang diễn ra trên khắp cả nước, không gian đô thị được mở rộng.

- Trong những năm gần đây, nước ta đang phát triển các chuỗi và chùm đô thị tạo mối liên kết trong mỗi vùng và trên cả nước.

- Lối sống thành thị ngày càng phổ biến trong quá trình đô thị hoá

- Cảnh quan đô thị sáng – xanh – sạch – đẹp, các dịch vụ nâng cao chất lượng cuộc sống, cách ứng xử và giao tiếp văn minh, phong cách sống hiện không chỉ có ở các đô thị mà còn mở rộng về các vùng ven đô, vùng nông thôn đang dần đô thị hoá

2. Tìm hiểu phân bố mạng lưới đô thị

Trình bày đặc điểm phân bố mạng lưới đô thị ở nước ta. 

Sản phẩm dự kiến:

- Năm 2021, nước ta có tổng số 479 đô thị các loại, trong đó có:

- 2 đô thị loại đặc biệt (Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh).

- 22 đô thị loại I.

- 33 đô thị loại II.

- 47 đô thị loại III.

- Còn lại là đô thị loại IV và loại V

3. Ảnh hưởng của đô thị hóa đến phát triển kinh tế - xã hội

Phân tích những ảnh hưởng tích cực và tiêu cực của đô thị hóa đến phát triển kinh tế - xã hội nước ta. 

Sản phẩm dự kiến:

* Tích cực

- Sự hình thành các khu đô thị mới với thiết kế hạ tầng đồng bộ, hiện đại, đầy đủ tiện ích.

→ Góp phần làm thay đổi bộ mặt của đất nước, tạo cơ hội thu hút vốn đầu tư từ bên ngoài.

- Đô thị hoá đã thu hút lực lượng lao động và dân cư khá lớn về các đô thị.

→ Tạo nên thị trường tiêu thụ rộng lớn, đồng thời giải quyết được nhiều việc làm và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.

- Từ đô thị, lối sống văn minh hiện đại lan toả về vùng nông thôn.

- Đô thị đóng góp lớn trong việc thực hiện các hoạt động an sinh xã hội, giảm nghèo và liên kết với vùng nông thôn để đảm bảo an ninh quốc phòng.

* Tiêu cực

- Đô thị hoá diễn ra nhanh ở một số đô thị mang tính tự phát.

→ Gây ra sức ép đối với vấn đề việc làm, nhà ở, môi trường, giáo dục, y tế và an sinh xã hội.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

- GV tổ chức HS làm Phiếu bài tập trắc nghiệm về Đô thị hóa.

Khoanh vào chữ cái đặt trước câu trả lời đúng

Câu 1: Đô thị đầu tiên của nước ta là:

A. Phố Hiến.         B. Gia Định.

C. Thanh Hà.        D. Thành Cổ Loa.

Câu 2: Đâu không phải là đặc điểm của quá trình đô thị hóa từ khi nước ta thực hiện công cuộc đổi mới đến nay?

A. Hình thành vùng đô thị, đô thị thông minh. 

B. Quá trình đô thị hóa diễn ra chậm.

C. Phát triển mạnh với nhiều chức năng khác nhau.

D. Kết cấu hạ tầng ngày càng đồng bộ, hiện đại.

Câu 3: Đô thị đảm nhận chức năng trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, giáo dục,…của vùng và cả nước là:

A. Nha Trang.       B. Biên Hòa.

C. Đà Nẵng. D. Thái Nguyên.

Câu 4: Từ năm 2010 đến năm 2021, trung bình mỗi năm số dân thành thị của nước ta tăng

A. 746,5 nghìn người.

B. 764,5 nghìn người.

C. 76,5 nghìn người.

D. 0,76 nghìn người.

Câu 5: Nhận định nào sau đây đúng với tỉ lệ dân thành thị của nước ta giai đoạn 1990-2021?

A. Tăng không đáng kể.

B. Tăng rất nhanh.

C. Tăng nhưng vẫn thấp.

D. Không thay đổi.

Đáp án gợi ý:

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

GV  hướng dẫn HS hoàn thành bài tập phần Vận dụng SGK tr.39.

Câu 1: Dựa vào hình 6.1, hãy hoàn thành bảng thông tin về 5 đô thị theo mẫu dưới đây và nhận xét về đô thị hoá ở nước ta.

Câu 2:Thu thập tài liệu và viết một đoạn văn ngắn về ảnh hưởng của đô thị hoá đến vấn đề việc làm ở địa phương em.