Giáo án và PPT Lịch sử 6 chân trời Bài 5: Sự chuyển biến từ xã hội nguyên thuỷ sang xã hội có giai cấp

BÀI 5: SỰ CHUYỂN BIẾN TỪ XÃ HỘI NGUYÊN THỦY SANG XÃ HỘI CÓ GIAI CẤP 

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Em hãy đọc câu chuyện về người băng Ốt-di và cho biết tại sao chúng ta có thể biết người băng Ốt-di sống vào thời kì đồ đồng – khi kim loại bắt đầu xuất hiện?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. SỰ XUẤT HIỆN CỦA CÔNG CỤ LAO ĐỘNG BẰNG KIM LOẠI

Hoạt động 1.

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:  

Kim loại được sử dụng vào những mục đích trong đời sống của con người cuối thời nguyên thủy là?

Sản phẩm dự kiến:

- Kim loại được con người tình cờ phát hiện ra khi khai thác đá vào khoảng thiên niên kỉ IV TCN.

- Đồng có sẵn trong tự nhiên, là đồng đỏ. Việc biết sử dụng lửa và làm đồ gốm dẫn đến việc luyện ra đồng thau, sắt.

- Công cụ và vật dụng bằng kim loại phong phú, đa dạng, hiệu quả hơn nhiều so với công cụ và vật dụng bằng đá.

- Kim loại được sử dụng vào những mục đích trong đời sống của con người cuối thời nguyên thủy:

          + Khai phá đất hoang, tăng diện  tích trồng trọt, xé gỗ đóng thuyền, xẻ đá làm nhà và khai thác mỏ.

          + Một số công việc mới xuất hiện như nghề luyện kim, chế tạo công cụ lao động, chế tạo vũ khí.

2. SỰ CHUYỂN BIẾN TRONG XÃ HỘI NGUYÊN THỦY

Hoạt động 2.

GV đưa ra câu hỏi:

Nguyên nhân dẫn đến sự phân hoá xã hội thành người giàu và người nghèo là?

Sản phẩm dự kiến:

- Nguyên nhân dẫn đến sự phân hoá xã hội thành người giàu và người nghèo: con người đã tạo ra được một lượng sản phẩm dư thừa từ công cụ lao động bằng kim loại. Số sản phẩm dư thừa đó thuộc về một số người.

- Mối quan hệ giữa người với người trong xã hội có phân hoá giàu, nghèo: quan hệ bình đẳng được thay thế bằng quan hệ bất bình đẳng, xuất hiện giai cấp thống trị (người giàu), giai cấp bị trị (người nghèo).

3. VIỆT NAM CUỐI THỜI KỲ NGUYÊN THỦY

Hoạt động 3.

GV đưa ra câu hỏi:

Một số nét cơ bản của xã hội nguyên thủy Việt Nam trong quá trình tan rã?

Sản phẩm dự kiến:

- Một số nét cơ bản của xã hội nguyên thủy Việt Nam trong quá trình tan rã:

          + Thể hiện qua ba nền văn hoá: Phùng Nguyên, Đồng Đậu, Gò Mun: Chứng tỏ người nguyên thuỷ đã mở rộng địa bàn cư trú chuyển dần xuống vùng đồng bằng.

          + Cư dân đã phát minh ra thuật luyện kim, chế tạo công cụ, vũ khí bằng đồng (thể hiện qua hiện vật).

          + Đồ gốm phát triển, đẹp (hiện vật, chứng tỏ đã biết nung gốm ở nhiệt độ cao).

          + Định cư ven các con sông và có đời sống tinh thần phong phú (vị trí các nền văn hoá, hiện vật phản ánh chăn nuôi và đời sống tinh thần: gà, tượng người).

- Cuối thời nguyên thủy, người Việt cổ có:

          + Những công cụ lao động: công cụ mũi nhọn dùng trong săn bắt, trồng trọt, mũi giáo, mũi tên để săn động vật

          + Những ngành nghệ sản xuất: đồ gốm, đồ đồng chứng tỏ thủ công nghiệp phát triển, đã có thợ chuyên làm gốm, thợ luyện kim.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài

Câu 1: Con người có thể làm ra một lượng sản phẩm dư thừa nhờ vào đâu?

Câu 2: Vào cuối thời nguyên thuỷ, cư dân phương Đông sinh sống và làm nông nghiệp chủ yếu ở khu vực nào? Vì sao cư dân lại tập trung ở những khu vực đó?

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Em hãy vẽ sơ đồ mô phỏng sự chuyển biến xã hội cuối thời nguyên thuỷ. 

Câu 2: Theo em, nguyên nhân nào dẫn đến sự phân hoá giàu nghèo trong xã hội?