Giáo án và PPT Ngữ văn 7 chân trời Bài 5: Thực hành tiếng Việt

THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV đặt câu hỏi: Em hãy chỉ ra những từ ngữ trong văn bản Cách ghi chép để nắm chắc nội dung bài học khiến em khó hiểu, phải sử dụng đến tra từ điển hoặc chú thích để làm rõ nghĩa?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. TÌM HIỂU CHUNG

Hoạt động 1: Tìm hiểu tri thức Tiếng Việt

- GV yêu cầu HS đọc phần tri thức tiếng Việt trang 97 và thảo luận câu hỏi:

+ Thuật ngữ là gì? Lấy ví dụ về thuật ngữ?

+ Đặc điểm và chức năng của thuật ngữ.

Sản phẩm dự kiến:

- Thuật ngữ là từ, ngữ biểu thị khái niệm khoa học, công nghệ, thường được dùng trong các văn bản thông tin thuộc lĩnh vực khoa học, công nghệ và văn bản nghị luận.

- Đặc điểm của thuật ngữ: 

+ Trong một lĩnh vực khoa học, công nghệ, mỗi thuật ngữ chỉ biểu thị một khái niệm và ngược lại, mỗi khái niệm chỉ được biểu thị bằng một thuật ngữ. 

+ Thuật ngữ không có tính biểu cảm. 

- Chức năng của thuật ngữ: Thuật ngữ được dùng để biểu lộ các khái niệm khoa học, công nghệ.

Hoạt động 2: Hoạt động luyện tập

- GV mời 1 HS đọc yêu cầu của BT 1 trước lớp.

Sản phẩm dự kiến:

Có nhiều lí do để xem “quy tắc” “luật lệ” là thuật ngữ, nhưng sẽ thuyết phục hơn nếu đặt các từ ngữ này vào một ngữ cảnh cụ thể. 

Ví dụ: trong VB Phòng tránh đuối nước (Ngữ văn 7, tập 1, tr. 109-111) nêu lên nhiều quy tắc phòng tránh đuối nước cần tuân thủ. “Quy tắc” trong VB này là thuật ngữ. Trong văn bản bộ Luật an toàn giao thông đường bộ mà Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam ban hành, “luật lệ”, “luật” là thuật ngữ.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1. "Thị tộc mẫu hệ" là thuật ngữ khoa học của ngành nào?

A. Toán học.

B. Địa lý.

C. Lịch sử.

D. Văn học

Câu 2. Dòng nào không nói về đặc điểm của thuật ngữ?

A. Mỗi thuật ngữ chỉ biểu thị một khái niệm.

B. Mỗi khái niệm chỉ được biểu thị bằng một thuật ngữ.

C. Thuật ngữ có tính biểu cảm.

D. Thuật ngữ không có tính biểu cảm.

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: C

Câu 2: B

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Trong câu sau từ nào là từ thuật ngữ?

“Tìm kiếm những ý chính và các từ khóa”

Câu 2: Trong mỗi ngành khoa học công nghệ, mỗi thuật ngữ chỉ biểu thị một khái niệm, và ngược lại, mỗi khái niệm chỉ được biểu thị bằng một thuật ngữ, đúng hay sai?