Nội dung chính Lịch sử 9 chân trời Bài 19: Việt Nam từ năm 1976 đến năm 1991

BÀI 19: VIỆT NAM TỪ NĂM 1976 ĐẾN NĂM 1991

1. Hoàn thành thống nhất đất nước về mặt nhà nước

+ Đáp ứng nguyện vọng của nhân dân cả nước; phù hợp với thực tế lịch sử dân tộc – “Nước Việt Nam là một, dân tộc Việt Nam là một”.

+ Tạo những điều kiện chính trị cơ bản để phát huy sức mạnh toàn diện của đất nước, để cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội, những khả năng to lớn để bảo vệ Tổ quốc và mở rộng quan hệ quốc tế (ngày 20 – 9 – 1977, Việt Nam trở thành thành viên thứ 149 của Liên hợp quốc).

2. Cuộc đấu tranh bảo vệ tổ quốc

1. Chiến tranh biên giới Tây Nam

- Kết quả: Ngày 23 - 12 - 1978, Quân đội nhân dân Việt Nam mở cuộc phản công tự vệ trên toàn tuyến biên giới Tây Nam, quét sạch quân xâm lược ra khỏi bờ cõi, hoà bình lập lại trên vùng biên giới Tây Nam của Tổ quốc.

- Ý nghĩa: Thắng lợi đã tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân Cam-pu-chia thoát khỏi nạn diệt chủng. Theo yêu cầu của Mặt trận Dân tộc Cứu nước Cam-pu-chia, Quân đội nhân dân Việt Nam cùng với lực lượng cách mạng Cam-pu-chia tấn công quân Pôn Pốt.

b. Cuộc đấu tranh bảo vệ biên giới phía Bắc

- Kết quả: Trước cuộc chiến đấu ngoan cường của quân dân Việt Nam và sự phản đối của dư luận quốc tế, ngày 18 - 3 - 1979, Trung Quốc tuyên bố rút hoàn toàn quân đội khỏi các tỉnh biên giới phía Bắc của Việt Nam.

- Ý nghĩa: Mặt trận Vị Xuyên trở thành vùng chiến sự ác liệt nhất trong cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc kéo dài 10 năm (1979 - 1989).

.c. Cuộc đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển đảo tổ quốc

- Kết quả: Đảo Gạc Ma bị Trung Quốc chiếm giữ trái phép từ sau trận chiến đó.

- Ý nghĩa: Minh chứng về lòng yêu nước của dân tộc Việt Nam.

3. Tình hình chính trị, kinh tế, xã hội Việt Nam trong những năm 1976 – 1985

+ Trong nước: Trải qua thời gian thực hiện hai kế hoạch 5 năm: lần thứ nhất (1976 – 1980) và lần thứ hai (1981 – 1985), công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, song cũng gặp không ít khó khăn, khiến đất nước lâm vào tình trạng khủng hoảng, trước kết là về kinh tế – xã hội. Để khắc phục sai lầm, đưa đất nước vượt qua khủng hoảng, Đảng và Nhà nước phải tiến hành đổi mới.

+ Thế giới: Những thay đổi của tình hình thế giới và quan hệ giữa các nước do tác động của cách mạng khoa học – kĩ thuật trở thành xu hướng thế giới, đặt ra yêu cầu phải đổi mới. Cuộc khủng hoảng toàn diện, trầm trọng của Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa khác càng đòi hỏi Đảng và Nhà nước phải tiến hành đổi mới. Như vậy, đổi mới là yêu cầu cấp bách, có ý nghĩa sống còn đối với chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, đồng thời là vấn đề phù hợp với xu thế chung của thời đại.

4. Công cuộc đổi mới từ năm 1986 đến năm 1991

4.1. Đổi mới chính trị 

– Xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa,Nhà nước của dân, do dân và vì dân;

– Xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, bảo đảm quyền lực thuộc về nhân dân;

– Thực hiện chính sách đại đoàn kết dân tộc,...

4.2. Đổi mới kinh tế

– Xoá bỏ cơ chế quản lí kinh tế tập trung, quan liêu bao cấp, hình thành cơ chế thị trường;

– Phát triển kinh tế hàng hoá nhiều thành phần theo định hướng xã hội chủ nghĩa;

– Mở rộng quan hệ kinh tế đối ngoại,...

Nhận xét: Những thành tựu đạt được chứng tỏ đường lối đổi mới của Đảng là đúng,

bước đi của công cuộc Đổi mới về cơ bản là phù hợp. Tuy nhiên, công cuộc Đổi mới vẫn còn nhiều khó khăn, yếu kém như: nền kinh tế còn mất cân đối, lạm phát còn cao, lao động thiếu việc làm tăng,...; chế độ tiền lương bất hợp lí,...; sự nghiệp văn hoá có những mặt tiếp tục xuống cấp, tình trạng tham nhũng, mất dân chủ chưa được khắc phục.