Giáo án điện tử Lịch sử 9 chân trời Bài 19: Việt Nam từ năm 1976 đến năm 1991 (P3)

CHÀO ĐÓN CÁC EM VÀO BÀI MỚI!

BÀI 19: VIỆT NAM

TỪ NĂM 1975 ĐẾN NĂM 1991

-I-

Thống nhất đất nước về mặt Nhà nước.

-II-

Đấu tranh bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ.

NỘI DUNG BÀI HỌC

-III-

Tình hình chính trị, kinh tế và xã hội từ năm 1976 đến năm 1985

-IV-

Công cuộc Đổi mới đất nước từ năm 1986 đến năm 1991

-III-

TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ VÀ XÃ HỘI TỪ NĂM 1976 ĐẾN NĂM 1985

Khai thác Hình 19.10 và 19.11 cùng mục Em có biết, thông tin mục 3 SGK tr.94 để trả lời câu hỏi: Hãy cho biết những nét chính về tình hình Việt Nam trong những năm 1976 - 1985.

Hình 19.10

Hình 19.11

TƯ LIỆU 3: Những hạn chế trong xây dựng đất nước giai đoạn từ năm 1976 đến năm 1985 ảnh hưởng đến đời sống xã hội, Báo cáo chính trị tại Đại hội VI của Đảng (1986) đã chỉ rõ: “Đời sống của nhân dân, nhất là công nhân, viên chức còn nhiều khó khăn. Nhiều người lao động chưa có và chưa đủ việc làm. Nhiều nhu cầu chính đáng tối thiểu của nhân dân về đời sống vật chất và văn hoá chưa được bảo đảm. Nông thôn thiếu hàng tiêu dùng thông thường và thuốc men; nhà ở, điều kiện vệ sinh, sinh hoạt văn hoá ở nhiều nơi còn thiếu thốn, nghèo nàn... Nhìn chung, chúng ta chưa thực hiện được mục tiêu do Đại hội lần thứ V đề ra là về cơ bản ổn định tình hình kinh tế - xã hội, ổn định đời sống của nhân dân”.

(Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đảng toàn tập, tập 47, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2006, trang 700 - 701)

Về chính trị

• Thực hiện kế hoạch 5 năm: lần thứ nhất (1976 - 1980) và lần thứ hai (1981 - 1985).
• Công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, song khiến đất nước lâm vào tình trạng khủng hoảng.
• Nhà nước tiến hành đổi mới.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Hữu Thọ gặp gỡ các đại biểu Quốc hội khóa VII tại kỳ họp thứ 2, tháng 12/1981

Đồng chí Nguyễn Hữu Thọ, quyền Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam ký lệnh công bố Hiến pháp mới, sáng 19/12/1980.

Bản Hiến pháp mới nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1980 được các đại biểu Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa VI.

Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ V

(27 – 31/3/1982)

Đồng chí Trường Chinh dẫn đầu đoàn đại biểu Đảng và Nhà nước ta thăm Liên Xô (4/11/1982)

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Hữu Thọ gặp gỡ các đại biểu Quốc hội khóa VII tại kỳ họp thứ 2, tháng 12/1981

Đồng chí Trường Chinh thăm bộ đội trên chốt tiền tiêu, Lạng Sơn (1984)

Đồng chí Trường Chinh thăm hỏi các cụ già tỉnh Hà Sơn Bình, 3/2/1984

Tổng bí thư Đảng Nhân dân Cam-pu-chia chào đón Chủ tịch Nhà nước Trường Chinh (T6/1985)

Về kinh tế

• Sản xuất công nghiệp, giao thông vận tải về cơ bản đã được phục hồi và bước đầu phát triển.
• Nhiều công trình lớn và nhỏ về điện, dầu khí, xi măng, cơ khí, thuỷ lợi, giao thông,…được xây dựng và đưa vào sử dụng.

Dân làng đào kênh dẫn nước vào đồng ruộng

Các chiến sĩ Đại đội 4 - Đoàn pháo cao xạ sông Gianh san lấp hố bom, xây dựng đường sắt Thống nhất, 1976

Chuyến tàu Thống nhất đầu tiên đến ga Hà Nội nối liền Nam- Bắc, 4/1/1977

Nhà máy nhiệt điện Phả Lại đảm nhận công trình xây dựng ống khói nhà máy đường kính 26m (1982)

Xí nghiệp lắp máy 69-1, Nhà máy nhiệt điện Phả Lại đưa trục tua bin vào vị trí lắp đặt, 1982

Tổng Bí thư Lê Duẩn thăm phân xưởng Xí nghiệp Sản xuất máy khâu Thăng Long, 1982

Ngày 19/10/1983, nhà máy điện Phả Lại cho chạy thử đồng bộ không tải tổ máy số 1, đạt các thông số kĩ thuật.

Một đoạn đường Giải Phóng (Hà Nội) vừa hoàn thành năm 1985

Chân đế giàn khoan dầu khí cố định số 1 đặt ngoài khơi Vũng Tàu, 1984

Lễ khánh thành tuyến đường Nhà Bè – Duyên Hải (TP. Hồ Chí Minh), 1985

Khánh thành cầu Thăng Long, ngày 9/5/1985 – cây cầu hiện đại nhất Đông Nam Á lúc bấy giờ

Cầu Chương Dương khánh thành (30/6/1985), vượt tiến độ 12 tháng

Tổng Bí thư Lê Duẩn thăm Nhà máy luyện cán thép Gia Sàng, Khu Gang thép Thái Nguyên, 1986

Chuyến tàu thống nhất Bắc – Nam đầu tiên

Về xã hội

• Đẩy mạnh hoạt động giáo dục, văn hoá.
• Xây dựng nền văn hoá mới và con người mới xã hội chủ nghĩa.

Sau giải phóng, điều kiện dạy và học ở các địa phương dần được cải thiện

Chợ Tết nghèo nhưng vẫn nhộn nhịp, sống động

Cảnh đường phố Hà Nội năm 1973 với chủ yếu là xe đạp

Trong những năm 1976 – 1985, Việt Nam đạt được những thành tựu đáng kể trên các lĩnh vực của đời sống xã hội, song cũng gặp phải không ít khó khăn, hẹn chế và tồn tại nhiều yếu kém.

Kết luận

-IV-

CÔNG CUỘC ĐỔI MỚI ĐẤT NƯỚC TỪ NĂM 1986 ĐẾN NĂM 1991

01

Việt Nam thực hiện đường lối đổi mới trong hoàn cảnh nào?

02

Hãy nêu nội dung đường lối đổi mới của Đảng và Nhà nước.

03

Trình bày kết quả, ý nghĩa và hạn chế trong bước đầu thực hiện đường lối đổi mới từ năm 1986 đến năm 1991

Nhóm

Khai thác Tư liệu 19.13, mục Nhân vật lịch sử, thông tin mục 4 SGK tr.109 – 110 và thực hiện nhiệm vụ được giao sau:

TƯ LIỆU TÌM HIỂU

một số khái niệm

Kinh tế

thị trường

Các

thành phần

kinh tế

là nền kinh tế mà ở đó tồn tại nhiều thành phần kinh tế, nhiều loại hình sở hữu cùng tham gia, cùng vận động và phát triển trong một cơ chế cạnh tranh bình đẳng và ổn định.

là khu vực kinh tế, là kiểu quan hệ kinh tế đặc trưng bởi các hình thức sở hữu nhất định về tư liệu sản xuất.

Các thành phần kinh tế tồn tại, phát triển chặt chẽ với nhau để tạo thành một nền kinh tế thống nhất nhiều thành phần.

một số khái niệm

Nhà nước pháp quyền

Bao vây kinh tế và cô lập chính trị

là nhà nước được tổ chức và hoạt động trong khuôn khổ pháp luật.

cách cắt đứt toàn bộ hoặc một phần các quan hệ kinh tế, chính trị giữa một nước đó với các nước khác, nhằm phá hoại nền kinh tế, chính trị.

là hệ thống pháp luật dân chủ, phản ánh công lí, phù hợp với quyền tự nhiên của con người.

TƯ LIỆU 4.1: “Đảng lấy đổi mới kinh tế làm trọng tâm... tạo ra nhiều sản phẩm hàng hoá, đáp ứng nhu cầu bức thiết của đời sống nhân dân. Cũng từ đó mà bước đầu đem lại lòng tin và tạo ra sức mạnh cho nhân dân, tiến hành công cuộc Đổi mới. Đồng thời với đổi mới kinh tế, chúng ta thực hiện đổi mới từng bước hệ thống chính trị” Đổi mới trong hệ thống chính trị “phải phát huy ngày càng tốt quyền làm chủ và năng lực sáng tạo của nhân dân” và “không cho phép gây mất ổn định chính trị”.

(Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VII, NXB Chính trị quốc gia, 2006, tr. 29, 88)

TƯ LIỆU 4.2: “Chúng ta không thể né tránh, kiêng kị cơ chế thị trường, vì đó là sự vận động của quy luật khách quan ngoài ý muốn của ta... Trong cơ chế tập trung quan liêu, bao cấp, chúng ta đã bác bỏ cơ chế thị trường, làm trái quy luật khách quan, gây ra những hậu quả nghiêm trọng kéo dài; rốt cuộc vẫn phải bị động chạy theo tính tự phát của thị trường tự do. Đó là sai lầm cần phải khắc phục”.

(Trường Chinh, Đổi mới là đòi hỏi bức thiết của đất nước và của thời đại, NXB Sự thật, Hà Nội, 1987, tr.39)

TƯ LIỆU 4.3: Khái niệm “đổi mới kinh tế” qua các văn kiện của Đảng được hiểu là quá trình chuyển đổi nền kinh tế từ cơ chế tập trung, bao cấp chủ yếu dựa trên chế độ sở hữu toàn dân và tập thể sang nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần, vận hành theo cơ chế thị trường có sự quản lí của nhà nước, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Đó là bước chuyển từ nền kinh tế cơ bản là “khép kín” sang nền kinh tế “mở đối với khu vực và thế giới, kết hợp tăng trưởng kinh tế với phát triển văn hoá, thực hiện công bằng xã hội, bảo vệ môi trường sinh thái và từng bước đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá.

(Theo Mối quan hệ giữa đổi mới kinh tế và đổi mới chính trị trong quá trình đổi mới ở Việt Nam, Báo Điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam, ngày 30/9/2015)

Hoàn cảnh lịch sử

Có nhiều thay đổi do tác động của cách mạng khoa học - kĩ thuật và xu thế toàn cầu hoá.

Các nước xã hội chủ nghĩa cũng có nhiều biến động.

Thế giới: Tình hình thế giới có nhiều thay đổi

Lãnh đạo Trung Quốc Đặng Tiểu Bình – người đề ra chính sách cải cách và mở cửa của Trung Quốc năm 1978

Trung Quốc tiến hành công cuộc cải cách, mở cửa và bước đầu đạt được kết quả tích cực.

1978

Liên Xô tiến hành công cuộc

cải tổ đất nước.

1985

Trong nước:

Sau 10 năm xây dựng chủ nghĩa xã hội đạt được nhiều thành tựu

Gặp nhiều khó khăn, sai lầm, đặc biệt là trong lĩnh vực kinh tế - xã hội.

TIẾN HÀNH ĐỔI MỚI

TIẾN HÀNH ĐỔI MỚI

Tăng trưởng kinh tế Việt Nam giai đoạn 1980-2014.

12/1986

Nội dung đường lối đổi mới

Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI

Đề ra chủ trương đổi mới toàn diện đất nước.

Nội dung đường lối đổi mới được bổ sung và phát triển tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII.

Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ VI (1986)

Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh – người khởi xướng cho công cuộc đổi mới ở Việt Nam từ Đại hội VI.

Tổng Bí thư Trường Chinh trình bày Báo cáo chính trị tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI của Đảng Cộng sản Việt Nam (1986)

Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ VI của Đảng – Mở ra thời kỳ đổi mới đất nước.

1991

Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII

Khẳng định đổi mới phải diễn ra toàn diện và đồng bộ với bước đi, hình thức phù hợp và không làm thay đổi mục tiêu chủ nghĩa xã hội, lấy đổi mới kinh tế làm trọng tâm.

Nội dung đường lối đổi mới

--------------- Còn tiếp ---------------