Nội dung chính Ngữ văn 12 chân trời Bài 1: Tiếng thu (Lưu Trọng Lư)
Hệ thống kiến thức trọng tâm Bài 1: Tiếng thu (Lưu Trọng Lư) sách Ngữ văn 12 chân trời sáng tạo. Với các ý rõ ràng, nội dung mạch lạc, đi thẳng vào vấn đề, hi vọng người đọc sẽ nắm trọn kiến thức trong thời gian rất ngắn. Nội dung chính được tóm tắt ngắn gọn sẽ giúp thầy cô ôn tập, củng cố kiến thức cho học sinh. Bộ tài liệu có file tải về. Mời thầy cô kéo xuống tham khảo.
Xem: => Giáo án ngữ văn 12 chân trời sáng tạo
BÀI 1.5. ĐỌC MỞ RỘNG THEO THỂ LOẠI: TIẾNG THU
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả
- Lưu Trọng Lư: 1912 - 1991
- Quê: huyện Bố Trạch, Quàng Bình.
- Ông là một trong những nhà thơ khởi xướng và tích cực cổ vũ phong trào Thơ Mới.
2. Tác phẩm
- Tác phẩm Tiếng thu in trong tập Thi nhân Việt Nam.
II. PHÂN TÍCH VĂN BẢN TIẾNG THU
Chủ thể trữ tình
Chủ thể trữ tình của bài thơ là một chủ thể ẩn có thể suy đoán một “anh” đang thổ lộ tình cảm với “em”.
Nhan đề
Nhan đề Tiếng thu có thể hiểu là âm thanh của mùa thu, tiếng lòng trong mùa thu.
Bài thơ là lời của “anh” nói với “em” hỏi về cảm nhận “tiếng thu” với giọng buồn man mác.
Thể thơ
Năm chữ
Biểu hiện: Thể thơ ngắn cùng với điệp ngữ phủ định “em không nghe”, câu hỏi tu từ và các hình ảnh “trăng mờ”, “chinh phu”, “cô phụ” các từ ngữ “thổn thức”, “rạo rực”, “ngơ ngác”… rất phù hợp với diễn tả tính lãng mạn, thiết tha nhưng cũng đượm buồn trong thời điểm mùa thu. Màu vàng là thi liệu quen thuộc để miêu tả mùa thu trong thơ cổ. Nhưng “màu vàng” với “con nai vàng ngơ ngác” “đạp lên lá vàng khô” thì lại là hình ảnh rất mới. Tuy nhiên, bài thơ vẫn phảng phất phong vị cổ điển quan hình ảnh “trăng mờ”, “chinh phu”, “cô phụ”…
Phong cách
+ Phong cách sáng tác: Lãng mạn
+ Biểu hiện: Thể thơ năm chữ, điệp ngữ phủ định, câu hỏi tu từ và cách thể hiện cảm xúc trực tiếp qua các từ “thổn thức”, “rạo rực”, thấm dẫm chất lãng mạn thời Thơ mới, đề cao cảm xúc và giải phóng con người cá nhân bứt phá khỏi những khuôn khổ thi luật và ngôn ngữ của thời trung đại.
e. So sánh
Thu vịnh | Tiếng thu | |
Cách cảm nhận và gợi tả bức tranh mùa thu | Bút pháp cổ điển phương Đông: chấm phá ước lệ tượng trưng; cảm nhận thiên nhiên chủ yếu bằng thị giác và thính giác; gợi tả khung cảnh từ cao xuống thấp, từ gần đến xa => bức tranh thu hiện lên với mọi hình ảnh, màu sắc, đường nét… đặc trưng cho mùa thu ở đồng bằng Bắc Bộ. Sử dụng từ ngữ dân dã, bình dị nhưng có giá trị thẩm mỹ cao. | Kết hợp cổ điển và hiện đại: cảm nhận bức tranh thu không chỉ bằng thị giác và thính giác với những gam màu, hình ảnh quen thuộc (trăng, chinh phu, chinh phụ. Con nai vàng…) mà những hình ảnh này còn được cảm nhận một cách mới mẻ: thổn thức, rạo rực, ngơ ngác => Bức tranh thu không có nhiều chi tiết, hình ảnh nhưng vẫn gợi nhiều cảm xúc. |
Cách thể hiện tình cảm, tâm trạng của chủ thể trữ tình | Tình cảm, tâm trạng của chủ thể trữ tình được thể hiện qua cách mô tả bức tranh mùa thu đẹp nhưng hiu hắt. Với việc sử dụng điển tích về Đào Tiềm bài thơ thể hiện rõ tình cảm của một người yêu thiên nhiên yêu làng quê nhưng mang tâm trạng buồn của một người mang nặng nỗi ưu thời mẫn thế. | Tình cảm, tâm trạng buồn bã, cô đơn, bơ vơ của chủ thể trữ tình được thể hiện qua thể thơ ngắn, điệp ngữ em không nghe, câu hỏi tu từ và các hình ảnh trăng mờ, chinh phu, cô phụ và các từ ngữ thổn thức, rạo rực, ngơ ngác… tiếng thu là một bản hòa âm kết hợp giữa tiếng của thiên nhiên và tâm tình của con người. |
III. TỔNG KẾT
- Nội dung
- Bức tranh mùa thu được cảm nhận với vẻ mới mẻ và hiện đại đồng thời thể hiện tâm trạng buồn bã cô đơn của chủ thể trữ tình.
- Nghệ thuật
- Sử dụng thể thơ năm chữ ngắn gọn.
- Sự thành công áp dụng nét cổ điển và hiện đại thể hiện trong bài.
=> Giáo án Ngữ văn 12 chân trời Bài 1: Tiếng thu (Lưu Trọng Lư)