Nội dung chính Ngữ văn 7 kết nối tri thức Bài 8: Bản đồ dẫn đường

VĂN BẢN. BẢN ĐỒ DẪN ĐƯỜNG

I. TÌM HIỂU CHUNG

1. Đọc văn bản

- Thể loại: Văn bản nghị luận

- Bố cục: 5 phần

+ Phần 1: Từ đầu đến bước vào bóng tối: Kể lại về một câu chuyện có tính chất ngụ ngôn

+ Phần 2: Tiếp theo … ngoan cường: Giải thích hình ảnh “tấm bản đồ dẫn đường”

+ Phần 3: Tiếp theo … trong cuộc sống: Vai trò của “tấm bản đồ” đối với đời sống của con người. 

+ Phần 4: Tiếp theo … ý nghĩa cuộc sống là gì: Những khó khăn của “ông” khi tìm kiếm “tấm bản đồ” cho mình

+ Phần 5: Còn lại: Lời khuyên của ông dành cho cháu.

2. Tác giả

- Tên: Đa-ni-en Gốt-li-ép

- Năm sinh: 1946

- Quê quán: Mỹ

- Thể loại: Viết sách

- Tác phẩm tiêu biểu Tiếng nói của xung đột (2001), Những bức thư gửi cháu Sam (2006), Tiếng nói trong gia đình (2007), Học từ trái tim (2008),…

3. Tác phẩm

- Văn bản Bản đồ dẫn đường trích từ cuốn sách Những bức thư gửi cháu Sam (2006)

II. TÌM HIỂU CHI TIẾT VĂN BẢN

1. Nêu vấn đề của văn bản

- Văn bản được mở đầu bằng cách kể lại một câu chuyện có tính chất ngụ ngôn.

- Câu chuyện hàm chứa ý nghĩa: Điều đó chợt khiến ông nghĩ tới những tấm bản đồ dẫn đường, chúng ta thường tìm liếm câu trả lời nơi sáng sủa, trong khi cái chúng ta cần tìm phải là bước vào bóng tối.

2. Hình ảnh tấm bản đồ dẫn đường

PHIẾU HỌC TẬP ĐÃ CHUẨN BỊ CỦA GV

3. Vai trò của tấm bản đồ dẫn đường đối với đường đời của con người

- Quyết định cách nhìn của chúng ta với cuộc sống, với mọi người và với chính bản thân mình.

- Quyết định đối với những thành bại của chúng ta trong cuộc sống. 

4. Những khó khăn của “ông” khi tìm kiếm “tấm bản đồ” cho mình

- Mối liên hệ giữa câu chuyện và vấn đề đưa ra để bản bạc chính là câu trong VB: Sam, ông chợt nhớ lại câu chuyện ... trong khi cái chúng ta cần là phải bước vào bóng tối.

- Qua lời kể, “ông” tiết lộ rằng, từ nhỏ, cái nhìn về cuộc đời và con người của “ông” hoàn toàn trái ngược với cách nhìn của mẹ “ông” (và cả bố “ông” nữa):

+ “Ông” thì yêu mến và tin tưởng mọi người xung quanh, thấy cuộc đời là chốn an toàn

+ Mẹ “ông” lại thấy cuộc đời là nơi đầy hiểm nguy, cần luôn đề phòng, cảnh giác.

=> “Ông” mất tự tin với quan điểm của mình và trở nên vô cùng khó khăn trong việc xác định tấm bản đồ riêng cho mình.

5. Kết luận vấn đề của văn bản

- Trong lời khuyên, “ông” muốn “cháu” thực hiện hai điều: thứ nhất, phải tìm kiếm bản đồ cho chính mình; thứ hai, tấm bản đồ đó “cháu” phải tự vẽ bằng chính kinh nghiệm của mình.

- Việc làm của “cháu” sẽ giúp “cháu” biết tự chủ, tự chịu trách nhiệm về chính cuộc đời mình.

- Không chỉ Sam, mà các bạn trẻ đều cần tìm kiếm cho mình tấm bản đồ, bởi vì, trên đời, mỗi người có một hành trình riêng. 

III. TỔNG KẾT

1. Nội dung – ý nghĩa

- Văn bản là một bức thứ giúp ta biết cách nhận ra sự tri ân và ý nghĩa của cuộc đời trong bất kỳ hoàn cảnh nào, khuyến khích chúng ta tìm tòi, yêu thích và làm sống cái tôi trự trọng sâu thẳm trong lòng mình.

2. Nghệ thuật

- Mở đầu bằng câu chuyện mang tính ngụ ngôn nhằm dẫn dắt người đọc nhẹ nhàng vào vấn đề chính

- Lời văn đơn giản, ngắn gọn, nhưng mang tính uyên thâm