Giáo án và PPT Ngữ văn 7 kết nối Bài 8: Bản đồ dẫn đường (Đa-ni-en Gốt-li-ép)

VĂN BẢN 1: BẢN ĐỒ DẪN ĐƯỜNG

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời: 

• Vì sao khách du lịch thường chuẩn bị một tấm bản đồ trước khi đến một miền đất lạ?

• Đến với tương lai, mỗi người phải tự tìm cho mình một “con đường” hay đã có “con đường” do ai đó vạch sẵn?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1:  Tìm hiểu giới thiệu bài học

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:

Em hãy đọc phần Giới thiệu bài học, khái quát chủ đề Trải nghiệm để trưởng thành.

Nêu tên các văn bản có trong chủ đề.

Sản phẩm dự kiến:

- Trải nghiệm để trưởng thành – tên bài học hàm chứa hai vế: trải nghiệm và trưởng thành

- Các văn bản thuộc chủ đề:

+ Bản đồ dẫn đường

+ Hãy cầm lấy và đọc

+ Nói với con

Hoạt động 2: Khám phá Tri thức ngữ văn

GV đưa ra câu hỏi: Yêu cầu về tri thức ngữ văn ở bài Trải nghiệm để trưởng thành có gì mới?

Sản phẩm dự kiến:

2.1. Các vấn đề được bàn

- Mọi vấn đề của đời sống xã hội, văn học, nghệ thuật, khoa học,... để có thể được nêu ra để bàn trong văn bản nghị luận. 

2.2. Mối liên hệ giữa các yếu tố

- VB nghị luận thể hiện ý kiến của người viết

- Sức thuyết phục của ý kiến phụ thuộc vào việc dùng lí lẽ và dẫn chứng

- Ý kiến cần mới mè, lí lẽ cần sắc bén, bằng chứng cần xác thực, tiêu biểu, và tất cả những yếu tố đó phải có mối liên hệ với nhau, tạo thành một hệ thống chặt chẽ. 

Hoạt động 3: Đọc văn bản

HS cùng thảo luận và trả lời câu hỏi: Xác định bố cục VB và đặt tên cho từng phần. Nêu một số thông tin về tác giả, tác phẩm.

Sản phẩm dự kiến:

1. Đọc văn bản

- Thể loại: Văn bản nghị luận

- Bố cục: 5 phần

+ Phần 1: Từ đầu đến bước vào bóng tối: Kể lại về một câu chuyện có tính chất ngụ ngôn

+ Phần 2: Tiếp theo … ngoan cường: Giải thích hình ảnh “tấm bản đồ dẫn đường”

+ Phần 3: Tiếp theo … trong cuộc sống: Vai trò của “tấm bản đồ” đối với đời sống của con người.

+ Phần 4: Tiếp theo … ý nghĩa cuộc sống là gì: Những khó khăn của “ông” khi tìm kiếm “tấm bản đồ” cho mình

+ Phần 5: Còn lại: Lời khuyên của ông dành cho cháu.

2. Tác giả

- Tên: Đa-ni-en Gốt-li-ép

- Năm sinh: 1946

- Quê quán: Mỹ

- Thể loại: Viết sách

- Tác phẩm tiêu biểu Tiếng nói của xung đột (2001), Những bức thư gửi cháu Sam (2006), Tiếng nói trong gia đình (2007), Học từ trái tim (2008),…

3. Tác phẩm

- Văn bản Bản đồ dẫn đường trích từ cuốn sách Những bức thư gửi cháu Sam (2006)

……………………………………..

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1. Tác phẩm "Bản đồ dẫn đường" được trích từ cuốn sách nào?

A. Học từ trái tim

B. Tiếng nói trong gia đình

C. Những bức thư gửi cháu Sam

D. Tiếng nói của xung đột

Câu 2. Phương thức biểu đạt của tác phẩm "Bản đồ dẫn đường" là gì?

A. miêu tả, nghị luận

B. biểu cảm, tự sự

C. thuyết minh, tự sự

D. biểu cảm, miêu tả

Câu 3: Đọc lời khuyên của "ông" dành cho "cháu" ở phần cuối văn bản "Bản đồ dẫn đường", chúng ta có thể rút ra bài học gì?

A. chúng ta vẫn nhỏ và chưa cần tìm kiếm cho mình một hướng đi cho tương lai.

B. chúng ta nên sống phụ thuộc vào bố mẹ.

C. bản thân cần phải hiên ngang, mạnh mẽ, tự tin vào chính bản thân mình.

D. Ngay từ khi còn rất nhỏ chúng ta đã cần tìm kiếm hướng đi cho tương lai, dù phải chống đối lại cha mẹ.

Câu 4: Trong "Bản đồ dẫn đường", vì sao "ông" bế tắc trong việc tìm kiếm tấm bản đồ của riêng mình?

A. vì ông không bao giờ muốn nghĩ về tấm bản đồ nào.

B. vì ông chưa bao giờ có ý định tìm kiếm một chiếc bản đồ cho riêng mình.

C. vì ông cảm thấy không cần thiết phải tự vạch sẵn một tấm bản đồ.

D. vì bố mẹ ông luôn vạch sẵn cho "ông" tấm bản đồ của họ khiến "ông" không biết được bản thân mình là ai và cuộc sống có ý nghĩa gì.

Câu 5: Từ cách tìm chìa khóa rất kì khôi của người đàn ông trong câu chuyện, tác giả liên hệ đến vấn đề gì?

A. liên hệ đến vấn đề bạo lực gia đình.

B. liên hệ đến vấn đề khách du lịch thiếu hiểu biết khi đến tham quan các địa điểm nổi tiếng và bị một số nhóm đối tượng xấu lừa đảo.

C. liên hệ đến vấn đề câu trả lời cho những điều ta gặp phải đôi khi phải tự mình tìm kiếm từ trong bản thân mà không phải từ ngoại cảnh.

D. không có liên hệ gì.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS hoàn thành bài tập sau:

Câu 1. Em tán thành hoặc phản đối với ý kiến nào và giải thích:

+ Cuộc sống chỉ toàn những chuỗi lo âu, đau khổ, còn niềm vui thì hiếm hoi và dễ dàng vụt mất như cánh chim trời!

+ Cuộc sống là một món quà quý mà chúng ta phải trân trọng. 

Câu 2. Trên “con đường” đi tới tương lai của bản thân, “tấm bản đồ” có vai trò như thế nào? Hãy trả lời câu hỏi trên bằng một đoạn văn (khoảng 5-7 câu).