Câu hỏi tự luận lịch sử 6 chân trời sáng tạo Ôn tập chương 3 (P3)
Bộ câu hỏi tự luận lịch sử 6 chân trời sáng tạo. Câu hỏi và bài tập tự luận Ôn tập chương 3 (P3). Bộ tài liệu tự luận này có 4 mức độ: Thông hiểu, nhận biết, vận dụng và vận dụng cao. Phần tự luận này sẽ giúp học sinh hiểu sâu, sát hơn về môn học lịch sử 6 chân trời sáng tạo.
ÔN TẬP CHƯƠNG 3. XÃ HỘI CỔ ĐẠI (PHẦN 3)
Câu 1: Nhà nước Ai Cập cổ đại được tổ chức theo chế độ nào? Đứng đầu nhà nước là ai?
Trả lời:
- Nhà nước Ai cập cổ đại được tổ chức theo quân chủ chuyên chế cổ đại - Nhà nước Ai cập cổ đại được tổ chức theo quân chủ chuyên chế cổ đại
- Đứng đầu nhà nước Ai Cập cổ đại là các Pha-ra-ông, có quyền lực tối cao, sở hữu toàn bộ đất đai, của cải và có quân đội riêng. - Đứng đầu nhà nước Ai Cập cổ đại là các Pha-ra-ông, có quyền lực tối cao, sở hữu toàn bộ đất đai, của cải và có quân đội riêng.
Câu 2: Em hãy cho biết thể chế chính trị của nhà nước Ai Cập cổ đại?
Trả lời:
Thể chế chính trị:
- Nhà nước Ai cập cổ đại được tổ chức theo quân chủ chuyên chế cổ đại: - Nhà nước Ai cập cổ đại được tổ chức theo quân chủ chuyên chế cổ đại:
+ Vua Na-mơ và những người kế nghiệp đã cai trị Ai Cập theo hình thức cha truyền con + Vua Na-mơ và những người kế nghiệp đã cai trị Ai Cập theo hình thức cha truyền con
+ Đứng đầu nhà nước Ai Cập cổ đại là các Pha-ra-ông, có quyền lực tối cao, sở hữu toàn bộ đất đai, của cải và có quân đội riêng. + Đứng đầu nhà nước Ai Cập cổ đại là các Pha-ra-ông, có quyền lực tối cao, sở hữu toàn bộ đất đai, của cải và có quân đội riêng.
Câu 3: Diễn biến của quá trình thống nhất Ai Cập cổ đại?
Trả lời:
Diễn biến quá trình thống nhất:
+ Đầu tiên, những người thổ dân châu Phi phối hợp với tộc người Ha-mít từ Tây Á xâm nhập vào vùng lưu vực sông Nin, sống theo từng công xã gọi là Nôm. + Đầu tiên, những người thổ dân châu Phi phối hợp với tộc người Ha-mít từ Tây Á xâm nhập vào vùng lưu vực sông Nin, sống theo từng công xã gọi là Nôm.
+ Đến khoảng năm 3000 TCN, vua Na-mơ đã thống nhất các Nôm lại thành Ai Cập cổ đại. + Đến khoảng năm 3000 TCN, vua Na-mơ đã thống nhất các Nôm lại thành Ai Cập cổ đại.
Câu 4: Em hãy cho biết quá trình thành lập nhà nước Lưỡng Hà cổ đại?
Trả lời:
Quá trình thành lập nhà nước Lưỡng Hà cổ đại:
- Vào khoảng cuối thiên niên kỉ IV TCN, nhiều quốc gia cổ ở Lưỡng Hà đã ra đời tại lưu vực sông O-pho-rát, Ti-go-ro.
+ Người Xu-me là nhóm người đến cư trú sớm nhất ở Lưỡng Hà. Khoảng năm 3500 năm TCN, họ xây dựng những quốc gia thành thị. Đó là nhà nước đầu tiên của người Lưỡng Hà. + Người Xu-me là nhóm người đến cư trú sớm nhất ở Lưỡng Hà. Khoảng năm 3500 năm TCN, họ xây dựng những quốc gia thành thị. Đó là nhà nước đầu tiên của người Lưỡng Hà.
+ Mỗi quốc gia thành thị bao gồm một thành phố và những vùng đất xung quanh lệ thuộc vào nó. + Mỗi quốc gia thành thị bao gồm một thành phố và những vùng đất xung quanh lệ thuộc vào nó.
+ Vùng hạ lưu sông Ơ-phơ-rát, Ti-gơ-rơ là nơi tập trung những quốc gia thành thị của người Xu-me với những thành phố nổi tiếng như Ua, U-rúc, Um-ma. + Vùng hạ lưu sông Ơ-phơ-rát, Ti-gơ-rơ là nơi tập trung những quốc gia thành thị của người Xu-me với những thành phố nổi tiếng như Ua, U-rúc, Um-ma.
- Về sau, các quốc gia này thống nhất thành một vương quốc lớn mạnh, tiêu biểu nhất là Vương quốc Babylon. - Về sau, các quốc gia này thống nhất thành một vương quốc lớn mạnh, tiêu biểu nhất là Vương quốc Babylon.
- Năm 539, người Ba Tư xâm lược Lưỡng Hà. Lịch sử các vương quốc cổ đại Lưỡng Hà kết thúc. - Năm 539, người Ba Tư xâm lược Lưỡng Hà. Lịch sử các vương quốc cổ đại Lưỡng Hà kết thúc.
Câu 5: Vùng nào là nơi tập trung những quốc gia thành thị của người Xu-me? Kể tên những thành phố nổi tiếng tại vùng đó?
Trả lời:
Vùng hạ lưu sông Ơ-phơ-rát, Ti-gơ-rơ là nơi tập trung những quốc gia thành thị của người Xu-me với những thành phố nổi tiếng như Ua, U-rúc, Um-ma.
Câu 6: Nhà nước Lưỡng Hà cổ đại là nhà nước theo chế độ nào? Đứng đầu nhà nước là ai?
Trả lời:
- Nhà nước cổ đại Lưỡng Hà là một nhà nước theo chế độ quân chủ chuyên chế. - Nhà nước cổ đại Lưỡng Hà là một nhà nước theo chế độ quân chủ chuyên chế.
- Đứng đầu nhà nước cổ đại Lưỡng Hà là một En-si, có quyền lực tối cao, là người ban hành luật pháp, chỉ huy quân đội. - Đứng đầu nhà nước cổ đại Lưỡng Hà là một En-si, có quyền lực tối cao, là người ban hành luật pháp, chỉ huy quân đội.
Câu 7: Người da trắng trong đẳng cấp ở Ấn Độ cổ đại tự xưng là gì? Họ gọi người da đen với cái tên gì?
Trả lời:
- Người da trắng trong đẳng cấp ở Ấn Độ cổ đại tự xưng là A-ri-a có nghĩa là tộc người “xuất thân cao quý” - Người da trắng trong đẳng cấp ở Ấn Độ cổ đại tự xưng là A-ri-a có nghĩa là tộc người “xuất thân cao quý”
- Những người da trắng A-ri gọi những người da đen bản địa là người man rợ. - Những người da trắng A-ri gọi những người da đen bản địa là người man rợ.
Câu 8: Trong xã hội Ấn Độ sự phân chia các đẳng cấp ở Ấn Độ được gọi là chế độ đẳng cấp gì? Dựa vào đâu để phân biệt các đẳng cấp?
Trả lời:
- Trong xã hội Ấn Độ sự phân chia các đẳng cấp ở Ấn Độ được gọi là chế độ đẳng cấp Vác-na - Trong xã hội Ấn Độ sự phân chia các đẳng cấp ở Ấn Độ được gọi là chế độ đẳng cấp Vác-na
- Dựa vào sự phân biệt chủng tộc và màu da để phân biệt các đẳng cấp. - Dựa vào sự phân biệt chủng tộc và màu da để phân biệt các đẳng cấp.
Câu 9: Xã hội Ấn Độ cổ đại có bao nhiêu đẳng cấp? Kể tên?
Trả lời:
Xã hội Ấn Độ cổ đại có 4 đẳng cấp bao gồm:
+ Đẳng cấp thứ nhất: Bra-man là tăng lữ. + Đẳng cấp thứ nhất: Bra-man là tăng lữ.
+ Đẳng cấp thứ hai: Ksa-tri-a, là quý tộc và chiến binh. + Đẳng cấp thứ hai: Ksa-tri-a, là quý tộc và chiến binh.
+ Đẳng cấp thứ ba: Vai-si-a là tầng lớp nông dân, thương nhân và thợ thủ công. + Đẳng cấp thứ ba: Vai-si-a là tầng lớp nông dân, thương nhân và thợ thủ công.
+ Đẳng cấp thứ tư: Su-đra, là những người thấp kém trong xã hội, họ là những người Đra-vi-đa bị người A-ri-a tràn vào xâm chiếm và đẩy xuống đẳng cấp thứ tư. + Đẳng cấp thứ tư: Su-đra, là những người thấp kém trong xã hội, họ là những người Đra-vi-đa bị người A-ri-a tràn vào xâm chiếm và đẩy xuống đẳng cấp thứ tư.
Câu 10: Ai Cập, Lưỡng Hà, Ấn Độ, Trung Quốc đều có sự giống nhau như thế nào về sự phát triển kinh tế?
Trả lời:
Những nét chung về sự phát triển kinh tế:
- Nghề sản xuất chính là nghề nông nghiệp tưới nước “lấy nông nghiệp làm gốc” - Nghề sản xuất chính là nghề nông nghiệp tưới nước “lấy nông nghiệp làm gốc”
- Ngoài ra cư dân nông nghiệp cổ kết hợp nuôi gia súc, làm đồ gốm, dệt vải. - Ngoài ra cư dân nông nghiệp cổ kết hợp nuôi gia súc, làm đồ gốm, dệt vải.
- Họ còn tiến hành trao đổi sản phẩm giữa vùng này với vùng khác. - Họ còn tiến hành trao đổi sản phẩm giữa vùng này với vùng khác.
Câu 11: Chế độ chuyên chế cổ đại của các nhà nước Ai Cập, Lưỡng Hà, Ấn Độ, Trung Quốc như thế nào?
Trả lời:
Chế độ chuyên chế cổ đại của các nhà nước Ai Cập, Lưỡng Hà, Ấn Độ, Trung Quốc:
- Quá trình hình thành nhà nước là từ các liên minh bộ lạc. Do nhu cầu sản xuất nông nghiệp, trị thủy và xây dựng các công trình thủy lợi quyền hành tập trung vào tay nhà vua, tạo nên chế độ quân chủ chuyên chế. - Quá trình hình thành nhà nước là từ các liên minh bộ lạc. Do nhu cầu sản xuất nông nghiệp, trị thủy và xây dựng các công trình thủy lợi quyền hành tập trung vào tay nhà vua, tạo nên chế độ quân chủ chuyên chế.
- Chế độ nhà nước do vua đứng đầu, có quyền lực tối cao và một bộ máy quan liêu giúp việc thừa hành,... được gọi là chế độ chuyên chế cổ đại. - Chế độ nhà nước do vua đứng đầu, có quyền lực tối cao và một bộ máy quan liêu giúp việc thừa hành,... được gọi là chế độ chuyên chế cổ đại.
+ Người Ai Cập gọi là Pha-ra-ông (cái nhà lớn). + Người Ai Cập gọi là Pha-ra-ông (cái nhà lớn).
+Người Lưỡng Hà gọi là Enxi (người đứng đầu). +Người Lưỡng Hà gọi là Enxi (người đứng đầu).
+ Người Ấn Độ có đẳng cấp Tăng lữ. + Người Ấn Độ có đẳng cấp Tăng lữ.
+ Người Trung Quốc gọi là Thiên tử (con trời). + Người Trung Quốc gọi là Thiên tử (con trời).
Câu 12: Em hãy cho biết sự phân hóa giai cấp và tầng lớp trong xã hội cổ đại Ai Cập, Lưỡng Hà, Ấn Độ và Trung Quốc
Trả lời:
Sự phân hóa: Nhìn chung, xã hội cổ đại Ai Cập, Lưỡng Hà, Ấn Độ và Trung Quốc có sự phân hoá sâu sắc thành tầng lớp thống trị và giai cấp bị trị:
- Tầng lớp thống trị: - Tầng lớp thống trị:
+ Vua chuyên chế nắm mọi quyền hành. + Vua chuyên chế nắm mọi quyền hành.
+ Quý tộc gồm các quan lại, các thủ lĩnh quân sự và những người phụ trách lễ nghi, Tầng lớp này sống sung sướng, dựa trên sự bóc lột nông dân. n quốc yến + Quý tộc gồm các quan lại, các thủ lĩnh quân sự và những người phụ trách lễ nghi, Tầng lớp này sống sung sướng, dựa trên sự bóc lột nông dân. n quốc yến
- Tầng lớp bị trị: - Tầng lớp bị trị:
+ Nông dân công xã: Sống theo gia đình, có tài sản tư hữu nhưng họ vẫn duy trì và gắn bó với công xã. Họ là thành phần sản xuất chính trong xã hội. + Nông dân công xã: Sống theo gia đình, có tài sản tư hữu nhưng họ vẫn duy trì và gắn bó với công xã. Họ là thành phần sản xuất chính trong xã hội.
+ Nô lệ: Là tầng lớp thấp nhất trong xã hội. Họ là những tù binh và thành viên công xã bị mắc nợ không trả được hoặc phạm tội. Vai trò của họ là làm các việc nặng, khó và hầu hạ quý tộc. + Nô lệ: Là tầng lớp thấp nhất trong xã hội. Họ là những tù binh và thành viên công xã bị mắc nợ không trả được hoặc phạm tội. Vai trò của họ là làm các việc nặng, khó và hầu hạ quý tộc.
Câu 13: Kể tên các lĩnh vực đạt thành tựu văn hóa nổi tiếng của Hy Lạp cổ đại?
Trả lời:
Kể tên các lĩnh vực đạt thành tựu văn hóa nổi tiếng của Hy Lạp cổ đại:
+ Lịch và chữ viết + Lịch và chữ viết
+ Văn học + Văn học
+ Sử học + Sử học
+ Nghệ thuật + Nghệ thuật
+ Khoa học + Khoa học
+ Kiến trúc và điêu khắc + Kiến trúc và điêu khắc
Câu 14: Trình bày những thành tựu văn hóa tiêu biểu của Hy Lạp?
Trả lời:
| Lĩnh vực | Thành tựu |
| Lịch và chữ viết | - Lịch: Dựa vào sự chuyển động của Trái Đất quay quanh Mặt Trời, người Hy Lạp và La Mã đã biết làm ra lịch. Đó là dương lịch. - Chữ viết: Người Hy Lạp sáng tạo ra hệ thống chữ viết trên cơ sở tiếp người Phê-ni-xi để tạo ra chữ viết gồm 24 chữ cái |
| Văn học | - Hy Lạp sớm có chữ viết, nhiều tác phẩm văn học xuất hiện sớm nhất ở Hy Lạp, đó là bộ sử thi I-li-át và Ô-đi-xê của Hô-me. Đây là hai bộ sử thi nổi tiếng của Hy Lạp, góp phần đặt nền móng cho văn học phương Tây - Nhiều vở kịch của các tác giả Esin, Xô-phốc, Ơ-ri-pít đến nay vẫn được trình diễn, dựng thành phim. |
| Sử học | Ở Hy Lạp xuất hiện những nhà sử học tiêu biểu như Hê-rô-đốt với tác phẩm Lịch sử. Tu-xi-đít với tác phẩm Lịch sử chiến tranh Pê-lô-pô-nê,... Sử học Hy Lạp được coi là cội nguồn của sử học phương Tây. |
Nghệ thuật | Ở Hy Lạp, có tượng Nữ thần A-tê-na đội mũ chiến binh, tượng Lực sĩ ném đĩa, Thần Vệ nữ Mi-lô... Nhiều công trình kiến trúc đạt tới trình độ tuyệt mĩ, tiêu biểu là đền Pác-tê-nông. |
| Khoa học | Hy Lạp là quê hương của nhiều lĩnh vực khoa học, như thiên văn học, địa lí, toán học, vật lý, triết học,... với nhiều tên tuổi nổi tiếng, như Ta-lét, Pi-ta-go, Ơ-clít, Ác-si-mét, Stra-bôn, Hê-ra-clít,...Những thành tựu của họ đã góp phần đặt nền móng cho khoa học phương Tây nói riêng và thế giới nói chung. |
| Kiến trúc và điêu khắc | Đền Pác-tê-nông, đền A-ten-na, nhà hát Đi-ô-ni-xốt của A-ten là những thành tựu về kiến trúc nổi tiếng của Hy Lạp cổ đại. + Những tác phẩm về điêu khắc của Hy Lạp cổ đại như tượng thần Dớt, tượng nữ thần A-tê-na, tượng Thần Vệ nữ Mi-lô... + Hy Lạp còn nổi tiếng với những chiếc bình gốm. Đó thực sự là các kiệt tác nghệ thuật hoàn hảo, được coi là những “bộ sử” phản ánh lịch sử và muôn mặt của đời sống Hy Lạp cổ đại. |
Câu 15: Em hãy cho biết điều kiện tự nhiên của La Mã cổ đại?
Trả lời:
Điều kiện tự nhiên:
- Vị trí: Nơi khởi phát ban đầu của La Mã cổ đại là bán đảo I-ta-li-a. Vùng đồng bằng màu mỡ ở thung lũng sông Pô và sông Ti-bơ thuận lợi cho việc trồng trọt. Miền Nam và đảo Xi-xin có những đồng cỏ thuận tiện cho việc chăn nuôi. - Vị trí: Nơi khởi phát ban đầu của La Mã cổ đại là bán đảo I-ta-li-a. Vùng đồng bằng màu mỡ ở thung lũng sông Pô và sông Ti-bơ thuận lợi cho việc trồng trọt. Miền Nam và đảo Xi-xin có những đồng cỏ thuận tiện cho việc chăn nuôi.
- Khoáng sản: Trong lòng đất chứa nhiều đồng, chì, sắt,... nên các ngành thủ công nghiệp rất phát triển. - Khoáng sản: Trong lòng đất chứa nhiều đồng, chì, sắt,... nên các ngành thủ công nghiệp rất phát triển.
- Địa hình: Có hàng nghìn km bờ biển, lại nằm ở vị trí trung tâm Địa Trung Hải thuận lợi cho giao thương và hoạt động hàng hải. La Mã có thể buôn bán khắp các vùng xung quanh Địa Trung Hải, dễ dàng chinh phục vùng lãnh thổ mới và quản lý hiệu quả đế chế rộng lớn. - Địa hình: Có hàng nghìn km bờ biển, lại nằm ở vị trí trung tâm Địa Trung Hải thuận lợi cho giao thương và hoạt động hàng hải. La Mã có thể buôn bán khắp các vùng xung quanh Địa Trung Hải, dễ dàng chinh phục vùng lãnh thổ mới và quản lý hiệu quả đế chế rộng lớn.
Câu 16: Ngành nào có vai trò quan trọng nhất trong nền kinh tế của La Mã cổ đại? Vì sao?
Trả lời:
- Ngành có vai trò quan trọng nhất trong nền kinh tế của La Mã cổ đại: ngành thủ công nghiệp - Ngành có vai trò quan trọng nhất trong nền kinh tế của La Mã cổ đại: ngành thủ công nghiệp
- Vì La Mã cổ đại do điều kiện tự nhiên không thuận lợi nên nền kinh tế chủ yếu là thủ công nghiệp và thương nghiệp. - Vì La Mã cổ đại do điều kiện tự nhiên không thuận lợi nên nền kinh tế chủ yếu là thủ công nghiệp và thương nghiệp.
Câu 17: Trình bày những thành tựu văn hoá của La Mã cổ đại.
Trả lời:
Những thành tựu văn hóa:
- Lịch và chữ viết: - Lịch và chữ viết:
+ Lịch: Dựa vào sự chuyển động của Trái Đất quay quanh Mặt Trời, người làm ra lịch dương. + Lịch: Dựa vào sự chuyển động của Trái Đất quay quanh Mặt Trời, người làm ra lịch dương.
+ Chữ viết: Người La Mã sáng tạo ra mẫu tự La-tin được truyền bá rộng rãi trên khắp thế giới. Người La Mã biết dùng chữ để viết số, gọi là số La Mã. + Chữ viết: Người La Mã sáng tạo ra mẫu tự La-tin được truyền bá rộng rãi trên khắp thế giới. Người La Mã biết dùng chữ để viết số, gọi là số La Mã.
- Văn học: Ở La Mã, đã xuất hiện những nhà văn lớn, nhà thơ nổi tiếng như Luc-re-xơ, Việc-gin... - Văn học: Ở La Mã, đã xuất hiện những nhà văn lớn, nhà thơ nổi tiếng như Luc-re-xơ, Việc-gin...
- Sử học: Ở La Mã nổi tiếng nhất là nhà sử học Pô-li-biu-xơ với tác phẩm Thông sử. - Sử học: Ở La Mã nổi tiếng nhất là nhà sử học Pô-li-biu-xơ với tác phẩm Thông sử.
- Nghệ thuật: La Mã, có nhiều công trình kiến trúc, như đền đài, cầu máng dẫn nước, đấu trường Cô-li-dê, đền Pác-tê-nông, Khải hoàn môn,... - Nghệ thuật: La Mã, có nhiều công trình kiến trúc, như đền đài, cầu máng dẫn nước, đấu trường Cô-li-dê, đền Pác-tê-nông, Khải hoàn môn,...
- Khoa học: - Khoa học:
+ Các nhà khoa học ở La Mã chủ yếu tiếp thu những thành tựu trước đó của người Hy Lạp. Những nhà khoa học nổi tiếng ở La Mã như Ptô-lê-mê, Xi-xê-rô... + Các nhà khoa học ở La Mã chủ yếu tiếp thu những thành tựu trước đó của người Hy Lạp. Những nhà khoa học nổi tiếng ở La Mã như Ptô-lê-mê, Xi-xê-rô...
+ Phát minh hệ thống bê tông: người La Mã đã xây dựng những công trình kiến trúc đồ sộ, nguy nga bằng bê tông. + Phát minh hệ thống bê tông: người La Mã đã xây dựng những công trình kiến trúc đồ sộ, nguy nga bằng bê tông.
Câu 18: Quan sát logo của tổ chức tổ chức Văn hóa, Khoa học và Giáo dục của Liên hợp quốc ( UNESCO), em hãy cho biết: Logo đó được lấy ý tưởng từ công trình kiến trúc nổi tiếng nào của Hy Lạp cổ đại
Trả lời:
UNESCO sử dụng hình ảnh mô phỏng mặt tiền của Đền Thờ Parthenon ( Pac-te-nong) làm biểu tượng của Tổ chức
Câu 19: Vì sao nói: Nhà nước đế chế La Mã thực chất là nền quân chủ khoác áo cộng hòa?
Trả lời:
Nhà nước đế chế La Mã thực chất là nền quân chủ khoác áo cộng hòa bởi: Nhà nước vẫn hoạt động theo cơ chế có Viện Nguyên Lão như hình thức nhà nước cộng hòa nhưng thực tế Viện Nguyên Lão chỉ là hình thức, quyền lực do hoàng đế thâu tóm trực tiếp
Câu 20: Theo em những thành tựu văn hóa nào của La Mã cổ đại vẫn được ứng dụng trong thời kỳ hiện đại?
Trả lời:
Những thành tựu văn hóa nào của La Mã cổ đại vẫn được ứng dụng trong thời kỳ hiện đại như hệ thống chữ số La Mã, phát minh ra bê tông đến tận ngày nay vẫn được sử dụng cho xây dựng