VĂN BẢN. DÒNG SÔNG ĐEN

(16 câu)

1.    NHẬN BIẾT (7 câu)

Câu 1: Em hãy giới thiệu vài nét về tác giả

Trả lời:

- Jules Verne (1828-1905) 

- Quê quán: Pháp

- Ông người đi tiên phong trong thể loại văn học: Khoa học viễn tưởng và được coi là một trong những “Cha đẻ” của thể loại này

- Theo tổ chức Index Translationnum, ông là người có tác phẩm được dịch nhiều thứ ba trên thế giới, những tác phẩm của ông cũng được chuyển thể thành phim nhiều lần.

- Tác phẩm chính:

 + Với những tác phẩm nổi tiếng như Hành trình vào tâm Trái đất (1864), Hai vạn dặm dưới đáy biển (1870), Vòng quanh thế giới trong 80 ngày (1873), Jules Verne đã đề cập đến những cuộc phiêu lưu bằng máy bay, tàu ngầm hay những chuyến du hành vào vũ trụ trước khi những phương tiện này được con người phát minh trong thực tế. 

Câu 2: Tác phẩm thuộc thể loại gì?

Trả lời:

Dòng “Sông Đen” thuộc thể loại truyện khoa học viễn tưởng

Câu 3: Nêu xuất xứ tác phẩm

Trả lời:

- Văn bản Dòng sông đen được trích từ chương 14, truyện Hai vạn dặm dưới đáy biển của Giuyn Véc-nơ, xuất bản năm 1870

Câu 4: Nêu phương thức biểu đạt tác phẩm

Trả lời:

 Dòng “Sông Đen” có phương thức biểu đạt là tự sự, miêu tả, biểu cảm

Câu 5: Văn bản kể theo ngôi thứ mấy?

Trả lời:

Dòng “Sông Đen” được kể theo ngôi thứ nhất

Câu 6: Tóm tắt tác phẩm

Trả lời:

 Giáo sư A-rô-nắc nghĩ về thuyền trưởng Nê-mô mà không biết vì lí do gì ông ấy đã từ bỏ Tổ quốc. Thuyền trưởng Nê-mô tuy lạnh lùng nhưng tiếp đón A-rô-nắc, anh Công-xây và Nét len rất chu đáo. Giáo sư A-rô-nắc lần ngón tay trên bản đồ, tìm giao điểm độ kinh, độ vĩ mà Nê-mô đã chỉ. Giáo sư thấy các đại dương, lục địa đều có dòng sông của riêng mình: hải lưu đáng kể nhất Gơn-xtơ-rim và năm hải lưu lớn nhất. Tàu Nau-ti-lux chạy theo hải lưu Cư-rô-xi-ô, nghĩa là “Sông Đen” – dòng hải lưu nóng, khác hẳn các đại dương lạnh ngắt. Anh Công-xây và Nét len đã sững sờ trước cảnh huyền diệu của căn phòng trên tàu Nau-ti-lux mà Công-xây cứ ngỡ như là đang ở Viện bảo tàng Quebec. Sau đó, ba người tranh luận và say mê cảnh đẹp dưới biển sâu khi nhìn qua con tàu Nau-ti-lux…

Câu 7: Nêu bố cục tác phẩm

Trả lời:

Dòng “Sông Đen” có bố cục gồm 2 phần:

- Phần 1: Từ đầu đến “đại dương lạnh ngắt”: Suy nghĩ của giáo sư A-rô-nắc về con tàu và thuyền trưởng Nê-mô

- Phần 2: Còn lại: Cuộc tranh luận của giáo sư A-rô-nắc, anh Công-xây và Nét len trên con thuyền Nau-ti-lux

2.    THÔNG HIỂU (4 câu)

Câu 1: Vì sao Giáo sư A-rô-nắc nghĩ về thuyền trưởng Nê-mô?

Trả lời:

Vì không biết lí do gì ông ấy đã từ bỏ Tổ quốc. 

Câu 2: Nêu bối cảnh Cuộc tranh luận của giáo sư A-rô-nắc, anh Công-xây và Nét len trên con thuyền Nau-ti-lux

Trả lời:

- Bối cảnh: 

+ Giáo sư A-rô-nắc đang say sưa “nghiên cứu đường đi của hải lưu trên bản đồ”, “thấy nó bị mất hút giữa Thái Bình Dương” thì Nét Len và Công-xây vào mà ông không biết

Câu 3: Nêu tình huống Cuộc tranh luận của giáo sư A-rô-nắc, anh Công-xây và Nét len trên con thuyền Nau-ti-lux

Trả lời:

- Tình huống:

+ Nét Len và Công-xây sững sỡ “trước cảnh huyền diệu đang hiện ra trước mắt”

+ Net Len tưởng rằng mình đang ở “Viện bảo tàng Quebec”

+ Công-xây thì “cúi xuống xem xét và lẩm bẩm những thuật ngữ sinh vật học”

+ A-rô-nắc giải thích: Đây không phải ở Pháp hay Canada mà chính là ở trên con tàu Nau-ti-lux

+ Nét Len còn tưởng rằng thủy thủ trên tàu này “cũng bằng điện”

+ Nét Len giận dữ, hét lên : “Trong cái ngục tù bằng sắt này thì còn thấy gì nữa mà quan sát! Chúng ta đang đi như những thằng mù”

→ Khi sống trên tàu Na-ti-lux: Giáo sư A-rô-nắc luôn thích thú trải nghiệm cuộc sống thú vị dưới lòng đại dương còn về Nét Len: anh ta luôn giận dữ và muốn tìm mọi cách về đất liền.

Câu 4: Khi thấy cảnh đẹp biển sâu, các nhân vật có thái độ như nào?

Trả lời:

- Khi thấy cảnh đẹp biển sâu:

+ Cảm tưởng như đứng trước “bể nuôi cá khổng lồ”

ad

+ Thái độ của Nét Len thay đổi: “Kì diệu thật! Kì diệu thật”

+ Giáo sư A-rô-nắc thì đã hiểu ra cuộc sống của thuyền trưởng Nê-mô: một thế giới đặc biệt dưới lòng đại dương tuyệt đẹp

+ Nét thích thú gọi tên từng loại cá

+ Công-xây phân loại cá

+ Giáo sư thì say sưa nhìn cá “tung tăng”

3.    VẬN DỤNG (4 câu)

Câu 1: Nêu giá trị nội dung tác phẩm

Trả lời:

Văn bản mang đến cho người đọc những trải nghiệm thú vị về những ngày đầu của hành trình hai vạn dặm dưới biển trên con tàu Nau-ti-lux của giáo sư A-rô-nắc, anh Công-xây và Nét len.

Câu 2: Nêu giá trị nghệ thuật tác phẩm

Trả lời:

- Tình huống truyện đặc biệt, từ đó thể hiện tầm nhìn, tính cách của A-rô-nắc, anh Công-xây và Nét len

- Không gian, thời gian: mang tính giả định

- Cốt truyện dựa trên thành tựu khoa học nhưng có thêm yếu tố giả tưởng, hư cấu

Câu 3: Em hiểu thế nào về cách đặt tên đoạn trích của tác giả?

Trả lời:

Tác giả đặt tên chương là Dòng “Sông Đen” vì: Trong cuộc hành trình, tàu Nau-ti-lux chạy theo một hải lưu, có cái tên Nhật Bản là Cư-rô-xi-ô (Kuroshio), nghĩa là “Sông Đen”. Đây chính là dòng hải lưu nóng, chảy ven bờ đông quần đảo Nhật Bản sang phía bờ biển miền tây lục địa Bắc Mỹ.

Câu 4: Em ấn tượng với chi tiết (hình ảnh) nào nhất trong đoạn trích? Vì sao?

Trả lời:

Em thích nhất chi tiết tác giả miêu tả lại quang cảnh dưới đáy biển "Ai cũng biết nước biển rất trong..... bể nuôi cá khổng lồ". Đọc hai đoạn văn này, em dường như đã liên tưởng được quang cảnh vừa xinh đẹp, vừa kí thú dưới đáy đại dương. Nó khiến em muốn được một lần đặt mình vào vị trí đó để được thấy vẻ đẹp ẩn sâu dưới đáy đại dương.

4.    VẬN DỤNG CAO (1 câu)

Câu 1: Phân tích tác phẩm Dòng "Sông đen"

Trả lời:

Giuyn Véc- nơ là nhà văn người Pháp. Ông được xem là “nhà tiên tri khoa học” kì tài vì đã dề cập đến những cuộc phiêu lưu kì thú bằng tàu ngầm, máy bay, tàu vũ trụ trước khi con người chế tạo ra các phương tiện này. Tác phẩm chính: Hành trình vào Trái Đất (1864), Từ Trái Đất đến mặt trăng(1865), Hai vạn dặm dưới biển(1870). Tác phẩm Dòng "Sông Đen" trích tác phẩm Hai vạn dặm dưới biển (1986). Tác giả tin rằng ước mơ chinh phục đại dương của con người  sẽ sớm thành hiện thực, và chiếc tàu ngầm của ông hoàn toàn không phải là ý tưởng viễn vông

Dòng “Sông Đen” kể về câu chuyện giáo sư A-rô-nắc - người nghiên cứu về sinh vật học cùng cộng sự Công-xây và Nét Len - một thợ săn cá voi đã bị rơi xuống biển và được tàu Nau-ti-lơtx cứu. Và câu chuyện là cuộc hành trình khám phá về thuyền trưởng bí ẩn Nê-mô và những điều bí ẩn dưới đáy đại dương bao la. Trong khi giáo sư A-rô-nắc luôn thích thú, tò mò về những điều bí ẩn nơi đây thì Nét Len luôn tìm cách trốn chạy để thoát khỏi nơi này. Và rồi họ đã được chiêm ngưỡng khung cảnh chốn thần tiên nơi này với vô số loài cá khác nhau cùng vẻ đẹp tuyệt diệu nơi đây. Câu chuyện khép lại là dòng suy nghĩ của giáo sư A-rô-nắc và con tàu Nau-ti-lơtx chảy xiết theo Dòng “Sông Đen”.

Về nghệ thuật tác phẩm Dòng “Sông Đen” tình huống truyện độc đáo, tình tiết hấp dẫn, lôi cuốn, ngôi kể thứ nhất, miêu tả chi tiết đặc sắc, hình ảnh mang tính sáng tạo.