Đáp án Công dân 9 cánh diều Bài 2: Khoan dung

BÀI 2. KHOAN DUNG

MỞ ĐẦU

Em hãy tìm và chia sẻ ý nghĩa của một số câu ca dao, tục ngữ, thành ngữ về khoan dung mà em biết

Hướng dẫn chi tiết:

1. Khái niệm, biểu hiện và giá trị của khoan dung

Em hãy đọc thông tin và trả lời câu hỏi:

1. Em hãy nêu việc làm của nhân dân ta trong những thông tin trên và cho biết ý nghĩa của những việc làm đó
2. Em hãy xác định các biểu hiện của khoan dung và cho biết thế nào là khoan dung?

Hướng dẫn chi tiết:

1. Việc làm của nhân dân ta: Đồng bào ta vẫn giữ thái độ khoan hồng và nhân đạo, giúp đỡ cho người Pháp chạy qua biên thuỷ, lại cứu nhiều người Pháp ra khỏi nhà giam Nhật và bảo vệ tính mạng và tài sản cho họ

 => Ý nghĩa:  Thể hiện lòng khoan dung của đồng bào ta trước quân thù

1. Biểu hiện khoan dung:

- Sẵn sàng tha thứ cho lỗi lầm của người khác: Biết tha thứ cho những ai đã từng làm sai trái với mình, không hận thù, oán giận.

- Tôn trọng sự khác biệt: Tôn trọng ý kiến, quan điểm, niềm tin, phong tục tập quán của người khác, dù khác biệt với bản thân.

- Cảm thông, chia sẻ: Hiểu và chia sẻ những khó khăn, vất vả của người khác, sẵn sàng giúp đỡ khi có thể.

- Độ lượng, bao dung: Biết bỏ qua những lỗi lầm nhỏ, không chấp nhất.

- Lắng nghe, thấu hiểu: Sẵn sàng lắng nghe ý kiến của người khác, cố gắng thấu hiểu suy nghĩ, cảm xúc của họ.

2. Thực hiện những việc làm thể hiện lòng khoan dung

Em hãy đọc trường hợp và trả lời câu hỏi:

Trường hợp 1: “Bạn K…nhóm giao”

Trường hợp 2: “T và H…chấp nhận”

1. a) Dựa vào những biểu hiện của khoan dung, em hãy nhận xét về thải độ, hành vi của các bạn học sinh trong mỗi trường hợp trên. Theo em, thái độ, hành vi của bạn nào thể hiện lòng khoan dung?
2. b) Từ hai trường hợp trên, em hãy nêu các việc làm thế hiện lòng khoan dung và những việc làm chưa khoan dung của bản thân.

Hướng dẫn chi tiết:

1. Ví dụ thể hiện sự khoan dung: tha thứ cho bạn bè khi bạn đã chủ động xin lỗi mình. Ngược lại, nếu như không tha thứ mà còn tỏ thái độ không hay với bạn thì đó là biểu hiện của không khoan dung

LUYỆN TẬP

Câu 1: Em đồng tình, không đồng tình với ý kiến nào dưới đây? Vi sao?

1. Khoan dung là tha thứ cho mọi lỗi lầm của người khác.
2. Khoan dung không chỉ là tha thứ cho người khác, mà còn là tha thứ cho chính minh.
3. Không bao giờ phê bình người khác là biểu hiện của khoan dung.
4. Khoan dung là tha thứ cho người khác ngay cá khi họ không biết hối hận.
5. Đổi lập với khoan dung là hẹp hòi, ích kỉ

Hướng dẫn chi tiết:

Câu 2: Em hãy xử lí các tình huống dưới đây:

1. Bố mẹ giao cho V nhiệm vụ dọn dẹp nhà cửa mỗi ngày nhưng V thường xuyên mải chơi quên việc. Dù bố mẹ đã nhắc nhiều lần nhưng V vẫn không thay đổi. Một lần, có khách đến chơi nhà, V chợt nhận thấy bố mẹ rất ngượng với khách khi nhà cửa bừa bộn.

Nếu là bố mẹ của V, em sẽ ứng xử như thế nào?

1. Gia đình bà A luôn không tuân thủ các quy định chung của tập thể, hay to tiếng với mọi người trong khu phố. Mặc dù tổ trưởng dân phố đã nhắc nhở nhiều lần nhưng gia đình bà A vẫn không thay đối. Qua thời gian, bà A nhận thấy hàng xóm lạnh nhạt, xa lánh thì cảm thấy ngượng ngùng và hổi lỗi. Trong cuộc họp của tổ dân phố, bà A đã có lời xin lỗi với bà con tổ dân phố và hứa sẽ sửa đổi.

Nếu là hàng xóm của bà A, em sẽ ứng xử như thế nào?

Hướng dẫn chi tiết:

1. Bố mẹ V nên:

+ Ngồi lại nói chuyện với con

+ Chỉ ra mặt lợi – mặt hại như nào để V hiểu được trách nhiệm của bản thân

+ Không nên cáu gắt, quát mắng

1. Hàng xóm nên:

+ Chấp nhận lời xin lỗi của bà A

+ Xem xét quá trình sửa lỗi của bà A

+ Không nên cư xử lạnh nhạt, thờ ơ

Câu 3: Có ý kiến cho rằng, sức mạnh của lòng nhân ái và bao dung có thể cảm hóa được lỗi lầm của con người. Từ những hiểu biết của em về khoan dung, em hãy thuyết trình về ý kiến trên và lấy ví dụ thực tế đề chứng minh.

Hướng dẫn chi tiết:

Việc làm vĩ đại nhất của lòng bao dung là sự hy sinh lợi ích của mình vì người khác, vì cộng đồng để cho cuộc sống tốt đẹp hơn. Bao dung là hành động mở rộng lòng trắc ẩn của một người, tôn trọng sự khác biệt hoặc chấp nhận và bỏ qua những khuyết điểm và lỗi lầm của người khác mà không phán xét hay tức giận. Nói rộng ra, bao dung còn được hiểu là sự cảm thông, đặt bản thân vào vị trí của người khác để thấu hiểu và từ đó yêu thương mọi người nhiều hơn. Sức cảm hóa là thay đổi theo hướng tích cực do cảm phục. Sai lầm là điều khó tránh khỏi. Nếu người khác biết nhận sai về mình thì chúng ta hãy tha thứ cho họ. Một cử chỉ bao dung dù rất nhỏ thôi, cũng sẽ khiến họ nguyện ý thay đổi và cảm kích suốt cuộc đời, giúp họ vượt qua mặc cảm tội lỗi, học hỏi từ những sai lầm, thất bại và tiếp tục tiến lên. Mọi người, ai cũng xứng đáng có được sự hạnh phúc và những mối quan hệ tốt đẹp. Để có được điều này, bao dung và biết chia sẻ với nhau là những yếu tố cốt yếu giúp những mối quan hệ này càng thêm gắn bó.. Nếu ai đó theo một tôn giáo hoặc có quan điểm khác, bao dung có nghĩa tôn trọng niềm tin của họ, ngay cả khi chúng ta không đồng ý với họ. Bên cạnh đó, bao dung còn được thể hiện ở điểm biết tha thứ cho sai sót của người khác. Cha mẹ luôn tha thứ cho con cái sau mỗi lần chúng mắc sai lầm, luôn bên cạnh động viên, khích lệ và ủng hộ. Bạn bè luôn tha thứ cho nhau khi giận hờn. Thầy cô bao dung tha thứ cho những lỗi lầm của học trò nếu như học trò có thiện chí sửa chữa sai lầm đó. Sự bao dung luôn hiện diện xung quanh cuộc sống mỗi chúng ta. Hãy học cách khoan dung với bản thân, với người khác bằng lòng nhân ái, bằng đức hi sinh.

Câu 4: Em hãy kể lại một vài tình huống mà em đã thể hiện lòng khoan dung với mọi người và với chính bản thân em.

Hướng dẫn chi tiết:

Bạn A vô tình quên mang trả em cuốn sách rất quan trọng nên em đã rất buồn. Chúng em đã không nói chuyện với nhau cho đến khi bạn A chủ động xin lỗi và mang trả em cuốc sách.

VẬN DỤNG

Câu 1: Em hãy sưu tầm một câu chuyện về sự khoan dung và chia sẽ điều em có thể học tập, vận dụng cho bản thân từ câu chuyện đó.

Hướng dẫn chi tiết:

Câu chuyện về lòng khoan dung: "Bông hồng trắng"

Ngày xửa ngày xưa, có một cô bé tên là An Nhiên, nổi tiếng với lòng nhân ái và sự khoan dung. Một hôm, khi đang đi dạo trong vườn, Nhiên nhìn thấy một bông hồng trắng tuyệt đẹp nhưng lại bị héo úa. Bông hồng này đã bị những bông hoa khác xa lánh vì nó khác biệt so với chúng.

Nhiên cảm thấy thương cảm cho bông hồng trắng và quyết định mang nó về nhà chăm sóc. Nhiên tưới nước, bón phân và tỉa cành cho bông hồng mỗi ngày. Sau một thời gian, bông hồng trắng dần hồi phục và nở rộ rực rỡ.

Những bông hoa khác trong vườn nhìn thấy bông hồng trắng xinh đẹp và bắt đầu hối hận vì đã xa lánh nó trước đây. Chúng xin lỗi Nhiên và bông hồng trắng, mong muốn được kết bạn với họ.

Nhiên vui vẻ tha thứ cho những bông hoa khác và giúp chúng kết bạn với bông hồng trắng. Từ đó, khu vườn trở nên rực rỡ và tràn đầy tiếng cười bởi tình bạn của các loài hoa.

Bài học từ câu chuyện: Câu chuyện "Bông hồng trắng" là một bài học quý giá về lòng khoan dung. Lòng khoan dung giúp con người biết tha thứ cho lỗi lầm của người khác, tôn trọng sự khác biệt và kết nối với nhau để tạo nên những điều tốt đẹp.

Câu 2: Em hãy viết một lá thư khuyên bạn/người thân khi biết bạn/người thân vẫn còn day dứt về việc mắc lỗi của họ.

Hướng dẫn chi tiết:

xGửi C,

Chào cậu, dạo này sức khỏe cậu thế nào rồi? Cuộc sống của cậu ở Trung Quốc vẫn ổn chứ? Tình hình học tập hiện tại của cậu thế nào rồi? Cậu đã làm quen được những người bạn mới chưa?

Mỗi ngày đến lớp, không thấy hình bóng của cậu ở chỗ ngồi quen thuộc, tớ thấy thật trống vắng. Lúc nào tớ cũng cảm thấy hối tiếc khi chiều hôm đó không đến tiễn cậu ở sân bay do tính trẻ con của tớ. Tớ hối hận lắm. Giá như lúc đó, tớ lắng nghe cậu nói thì ngày hôm nay, tình bạn của chúng ta đã không xa cách đến vậy,

Tớ mong rằng cậu sẽ tha thứ cho tớ.

Hà Nội, ngày 5 tháng 3 năm 2024

Bạn thân của cậu,

N