Đáp án Công dân 9 kết nối Bài 1: Sống có lí tưởng
File đáp án Toán 5 kết nối tri thức Bài 1: Sống có lí tưởng. Toàn bộ câu hỏi, bài tập ở trong bài học đều có đáp án. Tài liệu dạng file word, tải về dễ dàng. File đáp án này giúp kiểm tra nhanh kết quả. Chỉ có đáp án nên giúp học sinh tư duy, tránh học vẹt.
BÀI 1. SỐNG CÓ LÍ TƯỞNG
MỞ ĐẦU
Em hãy chỉ ra những ca từ thể hiện ước muốn của nhân vật trong lời bài hát sau và cho biết ý nghĩa của những ước muốn đó
“Nếu là chim tôi sẽ là loài bồ câu trắng
Nếu là hoa tôi sẽ là một đoá hướng dương
Nếu là mây tôi sẽ là một vầng mây ấm
Là người tôi sẽ chết cho quê hương”
(“Tự nguyện”, nhạc và lời: Trương Quốc Khánh)
Hướng dẫn chi tiết:
- Trong lời bài hát “Tự nguyện”, tác giả Trương Quốc Khánh đã sử dụng biện pháp nghệ thuật điệp cấu trúc “Nếu là…” nhằm thể hiện ước muốn của nhân vật. Tác giả đã sử dụng hàng loạt hình ảnh mang ý nghĩa biểu tượng như bồ câu trắng, đóa hướng dương, vầng mây ấm,...
+ Hình ảnh “Bồ câu trắng” biểu trưng cho khát vọng hoà bình, tình hữu nghị và tinh thần đoàn kết.
+ Đoá hướng dương là loài hoa luôn hướng về phía mặt trời, nhằm chỉ những con người hướng đến những lý tưởng sống cao đẹp, những gì đẹp đẽ nhất trong cuộc sống.
- Thông qua những hình ảnh rất thơ nhưng cũng rất chân thật, gần gũi, tác giả Trương Quốc Khánh đã thể hiện được khát vọng mạnh mẽ của mình về lý tưởng sống: vượt qua khó khăn, thách thức, luôn cống hiến, sẵn sàng hi sinh vì hoà bình, độc lập của dân tộc.
1. KHÁI NIỆM, Ý NGHĨA CỦA VIỆC SỐNG LÍ TƯỞNG
Em hãy đọc các thông tin sau và trả lời câu hỏi:
Câu hỏi thông tin 1:
- Em hãy nêu mong muốn của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong thông tin trên.
- Chủ tịch Hồ Chí Minh đã thực hiện mong muốn trên như thế nào? Ý nghĩa mong muốn đó với dân tộc Việt Nam?
Hướng dẫn chi tiết:
- Dựa trên những thông tin trên, chúng ta thấy được mong muốn tột bậc của Chủ tịch Hồ Chí Minh là làm cho đất nước Việt Nam ta được hoàn toàn độc lập, nhân dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ta ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành.
- Chủ tịch Hồ Chí Minh để thực hiện mong muốn tột cùng trên, đã phải gắng sức làm, như một người lính vâng mệnh lệnh của quốc dân ra trước mặt trận.
- Ý nghĩa của mong muốn đó với dân tộc Việt Nam: mong muốn đó thể hiện tinh thần yêu nước quật cường, vì nước vì dân, không quản ngại khó khăn, nêu cao tinh thần vì dân quên mình, vì nhân dân phục vụ của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Câu hỏi thông tin 2:
- Em hãy chỉ ra mục đích sống của bác sĩ Đặng Thùy Trâm và đồng đội.
- Chi tiết nào trong những dòng nhật kí trên thể hiện suy nghĩ và hành động để đạt được mục đích đó?
- Em hãy cho biết thế nào là sống có lí tưởng và ý nghĩa của sống có lí tưởng.
Hướng dẫn chi tiết:
- Mục đích sống của bác sĩ Đặng Thuỳ Trâm và đồng đội chính là:
- Chiến đấu cho Tổ quốc “Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”
- Chiến đấu vì ngày mai của dân tộc
- Dâng trọn cuộc đời cho Tổ quốc thân yêu
- Những chi tiết, câu văn trong đoạn thông tin trên thể hiện suy nghĩ và hành động chiến đấu vì Tổ quốc, dân tộc là:
- “chớ được cúi đầu trước giông tố”
- “bằng nghị lực, niềm tin ở chính nghĩa, bằng lý tưởng cuộc đời mình mà đi tiếp những bước đường gai góc gian lao”
- “ngẩng cao đầu mà sống
- “hi sinh còn dễ dàng hơn ăn một bát cơm”
- “bền gan chiến đấu”
- “con sống, chiến đấu và nghĩ rằng mình sẽ ngã xuống vì ngày mai của dân tộc”
- “tự hào vì đã dâng trọn đời mình cho Tổ quốc”
- Lý tưởng là suy nghĩ và định hướng hành động của mỗi người, đó là đích đến của con người muốn đến và được bắt đầu từ nhận thức, quan điểm sống và những hành động mang tính tích cực là điểm cuối cùng.
- Sống có lý tưởng là sống có mục tiêu, có định hướng rõ ràng cho cuộc sống của mình. Đó là những giá trị, niềm tin mà con người theo đuổi, hướng đến và nỗ lực để đạt được. Lý tưởng sống là kim chỉ nam giúp con người có được một cuộc sống ý nghĩa, hạnh phúc và trọn vẹn.
- Ý nghĩa của việc sống có lý tưởng:
+ Khi có lý tưởng sống, con người sẽ biết mình muốn gì, cần làm gì để đạt được mục tiêu đó. Từ đó, họ sẽ có động lực để phấn đấu, nỗ lực và không ngừng hoàn thiện bản thân.
+ Con người sẽ cảm thấy cuộc sống của mình có giá trị và ý nghĩa hơn. Họ sẽ biết rằng mình đang sống vì điều gì đó cao đẹp, chứ không phải chỉ để tồn tại.
+ Khi con người đạt được mục tiêu lý tưởng của mình, họ sẽ cảm thấy hạnh phúc và viên mãn. Lúc này, họ sẽ trân trọng hơn những gì mình đang có và sống một cuộc sống lạc quan, tích cực.
+ Khi mỗi người đều có lý tưởng sống cao đẹp và nỗ lực để thực hiện, xã hội sẽ trở nên tốt đẹp hơn. Con người sẽ sống yêu thương, đùm bọc lẫn nhau và cùng nhau xây dựng một xã hội văn minh, phát triển.
2. LÝ TƯỞNG SỐNG CỦA THANH NIÊN VIỆT NAM NGÀY NAY
Em hãy đọc các thông tin sau và trả lời câu hỏi:
- Dựa vào các thông tin trên, em hãy xác định nhiệm vụ của thanh niên Việt Nam và những thanh niên cần phải làm để thực hiện nhiệm vụ đó.
- Theo em, học sinh cần làm gì để thực hiện nhiệm vụ của thanh niên Việt Nam ngày nay?
Hướng dẫn chi tiết:
- – Nhiệm vụ của thanh niên Việt Nam là phải xung phong đến những nơi khó khăn gian khổ nhất, nơi nào người khác làm ít kết quả, thanh niên phải xung phong đến làm cho tốt, luôn rèn luyện đạo đức cách mạng.
- Những cần làm để thực hiện nhiệm vụ đó:
+ Thanh niên cần phải nắm vững điều lệ của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh
+ Luôn phấn đấu vì lý tưởng của Đảng, của Bác Hồ vĩ đại
+ Tích cực học tập, lao động rèn luyện, phát triển bản thân
+ Tham gia các hoạt động xã hội, góp phần xây dựng quê hương, bảo vê đất nước
+ Thực hiện nghiêm chủ trương, đường lối, chỉ đạo của nhà nước, chấp hành các quy định, điều lệ của Đoàn
- Những điều học sinh cần để thực hiện nhiệm vụ của thanh niên Việt Nam ngày nay là:
+ Tích cực học tập, chăm chỉ rèn luyện bản thân, lối sống, xây dựng hành vi, phát triển nhân cách, học tập
+ Làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh
+ Sử dụng tiếng nói của bản thân, của một đoàn viên trong đội ngũ Đoàn Thanh niên để tuyên truyền lối sống tích cực, sinh hoạt Đoàn, góp phần xây dựng đội ngũ Đoàn viên ưu tú.
LUYỆN TẬP
Câu 1: Em đồng tình hay không đồng tình với quan điểm nào dưới đây? Vì sao?
- Tất cả những người sống có mục đích đều là những người sống có lí tưởng.
- Người sống có lý tưởng là người luôn suy nghĩ và hành động để thực hiện mục tiêu chung của dân tộc
- Những ai tích cực làm giàu đều là người sống có lý tưởng.
- Ở mỗi thời đại khác nhau, con người có lý tưởng sống khác nhau.
- Người sống có lý tưởng là người có nhiều ước mơ, hoài bão.
- Đối với học sinh, tích cực học tập để mai sau lập nghiệp, góp phần xây dựng quê hương, đất nước chính là sống có lý tưởng
Hướng dẫn chi tiết:
- Không đồng tình. Bởi vì sống có lý tưởng là sống có mục tiêu, có định hướng rõ ràng cho cuộc sống. Đó là những giá trị, niềm tin mà con người theo đuổi, hướng đến và nỗ lực để đạt được chứ không đơn thuần chỉ dừng lại ở việc sống có mục đích
- Đồng tình. Vì sống có lý tưởng chính là động lực cho mỗi người phấn đấu hoàn thành được mục tiêu của bản thân, góp phần xây dựng đất nước giàu mạnh, văn minh, phù hợp với mục tiêu chung của dân tộc
- Không hoàn toàn đồng tình. Làm giàu là một mục tiêu cá nhân, nhằm nâng cao đời sống vật chất cho bản thân và gia đình. Lý tưởng sống là những giá trị đạo đức, niềm tin, mục tiêu cao đẹp mà con người hướng đến, góp phần hoàn thiện bản thân và mang lại lợi ích cho cộng đồng. Do đó, việc tích cực làm giàu hoàn toàn không đồng nghĩa với việc người đó có lý tưởng sống.
- Đồng tình. Xã hội luôn thay đổi và phát triển, do đó những giá trị đạo đức, niềm tin và mục tiêu cao đẹp của con người cũng cần thay đổi theo để phù hợp với thực tế.
- Không đồng ý. Không phải ai có nhiều ước mơ, hoài bão cũng có lý tưởng sống. Đôi khi sẽ có những người có ước mơ, hoài bão không cao đẹp, không có hành động thực tiễn để thực hiện ước mơ, hoài bão đó thì không được gọi là người sống có lý tưởng. Ước mơ, hoài bão cần được cụ thể hóa thành lý tưởng sống rõ ràng, có định hướng hành động cụ thể.
- Đồng ý. Bởi trong quá trình đó, học sinh sẽ tích luỹ cho bản thân những tri thức quan trọng, phục vụ cho việc thực hiện hoá lý tưởng. Học tập là con đường để học sinh trang bị kiến thức, kỹ năng, rèn luyện nhân cách, trở thành những người có ích cho xã hội. Lập nghiệp thành công, góp phần xây dựng quê hương, đất nước là mục tiêu cao đẹp, thể hiện lý tưởng sống của học sinh.
Câu 2: Từ quan điểm dưới đây, em hãy viết bài thuyết trình về ý nghĩa của việc sống có lí tưởng:
Lí tưởng là ngọn đèn chỉ đường. Không có lí tưởng thì không có phương hướng kiên định, mà không có phương hướng kiên định thì không có cuộc sống.
(Lev Nikolayevich Tolsoy)
Hướng dẫn chi tiết:
Nhà văn Nga Lev Nikolayevich Tolsoy từng khẳng định: "Lí tưởng là ngọn đèn chỉ đường. Không có lí tưởng thì không có phương hướng kiên định, mà không có phương hướng kiên định thì không có cuộc sống."
Câu nói này đã nêu bật vai trò vô cùng quan trọng của lý tưởng sống đối với mỗi con người. Vậy, lí tưởng sống là gì? và việc sống có lý tưởng mang lại ý nghĩa gì cho chúng ta?
Thứ nhất, Lý tưởng sống là gì?
Lí tưởng sống là những mục đích, giá trị cao đẹp mà con người hướng đến, phấn đấu đạt được trong cuộc sống. Lí tưởng sống có thể xuất phát từ những ước mơ, hoài bão cá nhân, hay từ những giá trị chung của cộng đồng, xã hội. Lí tưởng sống là kim chỉ nam cho hành động, giúp con người có định hướng rõ ràng, sống một cách có ý nghĩa và trọn vẹn.
Thứ hai, Ý nghĩa của việc sống có lý tưởng là gì?
Khi có lý tưởng sống, con người sẽ biết mình muốn gì, cần làm gì để đạt được mục tiêu. Điều này giúp họ có động lực để phấn đấu, vượt qua mọi khó khăn, thử thách. Lí tưởng sống thôi thúc con người không ngừng học hỏi, rèn luyện, trau dồi kiến thức và kỹ năng để đạt được mục tiêu. Điều này giúp họ phát huy tiềm năng bản thân, trở thành những người có ích cho xã hội. Khi đạt được mục tiêu của mình, con người sẽ cảm thấy hạnh phúc, tự hào và có thêm động lực để tiếp tục phấn đấu. Lí tưởng sống giúp con người sống một cuộc sống có ý nghĩa và trọn vẹn. Khi mỗi cá nhân đều có lý tưởng sống cao đẹp và phấn đấu để thực hiện, xã hội sẽ trở nên tốt đẹp và văn minh hơn.
Thứ ba, Ví dụ về những người sống có lý tưởng:
Với lý tưởng độc lập tự do cho dân tộc, hạnh phúc cho nhân loại, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã lãnh đạo nhân dân ta giành chiến thắng trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ, thống nhất đất nước, đưa Việt Nam lên con đường xã hội chủ nghĩa.
Thứ tư, Lời khuyên để sống có lý tưởng:
Lý tưởng sống cần xuất phát từ mong muốn, khả năng và điều kiện thực tế của mỗi người. Chia nhỏ mục tiêu thành những bước nhỏ, dễ thực hiện, đồng thời rèn luyện bản thân, trau dồi kiến thức và kỹ năng để đạt được mục tiêu. Sẽ có nhiều khó khăn, thử thách trên con đường thực hiện lý tưởng sống. Vì vậy, cần có sự kiên trì, quyết tâm và không ngừng nỗ lực để đạt được mục tiêu
Câu 3: Em hãy nhận xét về việc làm của thanh niên trong các bức ảnh dưới đây và nêu ý nghĩa của những việc làm đó.
Hướng dẫn chi tiết:
Bức tranh 1: Phát động và tổ chức cuộc thi “Hành trình thanh niên khởi nghiệp” Ý nghĩa: phát hiện nhân tài, những người trẻ đầy tài năng, sự sáng tạo, triển vọng
Bức tranh 2: Thanh niên xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
Ý nghĩa: nêu cao tinh thần yêu nước, ý chí quyết tâm giữ gìn non sông nước nhà
Bức tranh 3: Thanh niên Việt Nam trồng cây, tham gia tình nguyện, bảo vệ môi trường
Ý nghĩa: thái độ tích cực trong bảo vệ môi trường, nhận thức về tầm quan trọng của môi trường đối với việc xây dựng và phát triển đất nước
Bức tranh 4: Tích cực ứng dụng STEAM, STEM, trải nghiệm hoạt động giáo dục tích cực, đồng hành cùng học sinh Việt Nam trong sự nghiệp giáo dục
Ý nghĩa: ứng dụng khoa học công nghệ trong hoạt động trải nghiệm, giảng dạy thông qua hoạt động robotic, lập trình, góp phần vào sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước
Câu 4: Em hãy kể về một tấm gương thanh niên Việt Nam tiêu biểu trong hoạt động học tập/ nghiên cứu khoa học/ khởi nghiệp/ thiện nguyện… và rút ra bài học cho bản thân.
Hướng dẫn chi tiết:
Nguyễn Hoàng Hải là một sinh viên y khoa năm 5, Trường Đại học Y Dược, Đại học Quốc gia Hà Nội, nổi tiếng với thành tích học tập xuất sắc và tinh thần cống hiến cho cộng đồng.
+ Hoạt động học tập: Học bổng 100% tài trợ du học y khoa tại Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch (Philippines); Huy chương Vàng Olympic Hóa học quốc tế (ICHO) lần thứ 47 năm 2015; Tham gia nhiều dự án nghiên cứu khoa học về lĩnh vực y học;...
+ Hoạt động cộng đồng: Thành lập dự án "Cùng em đến trường" hỗ trợ học tập cho trẻ em nghèo vùng cao; Tham gia các hoạt động thiện nguyện khác như Hiến máu nhân đạo, quyên góp cho trẻ em mồ côi, khuyết tật.
- Bài học rút ra:
+ Chăm chỉ học tập: Nguyễn Hoàng Hải là tấm gương sáng về tinh thần học tập hăng say, nỗ lực không ngừng.
+ Ham học hỏi, sáng tạo: Luôn tìm tòi, nghiên cứu để nâng cao kiến thức và kỹ năng.
+ Cống hiến cho cộng đồng: Sử dụng kiến thức và kỹ năng của bản thân để đóng góp cho xã hội.
Câu 5: Dựa vào nhiệm vụ của thanh niên Việt Nam, em hãy xác định nhiệm vụ mà bản thân phải thực hiện trong học tập và cuộc sống, từ đó xây dựng kế hoạch để thực hiện những nhiệm vụ đó.
Hướng dẫn chi tiết:
Khi còn là học sinh ngồi trên ghế nhà trường, em cần phải:
+ Tích cực chăm chỉ, rèn luyện đạo đức, tác phong như người Đoàn viên Thanh niên tiêu biểu
+ Hăng hái tham gia các hoạt động tình nguyện
+ Tuyên truyền nề nếp sống tích cực, đẩy lùi và bài trừ những thói hư tật xấu, hành vi làm xấu đi hình ảnh người thanh niên Việt Nam
+ Tích cực, xây dựng lý tưởng sống cao đẹp, góp phần vào sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.
VẬN DỤNG
Câu 1: Hãy thiết kế một thông điệp về lí tưởng sống và trang trí ở góc học tập làm mục tiêu phân đấu của em
Hướng dẫn chi tiết:
Thông điệp:
- “Bạn chỉ sống một lần mà thôi, nhưng nếu bạn sống đúng cách thì một lần là đủ.”
- “Lý tưởng sống nằm trong máu thịt của chúng ta và nó sẽ không bao giờ ngủ yên.”
- “Giờ là lúc để hướng tới cuộc sống lý tưởng của bạn.”
Câu 2: Em hãy thực hiện kế hoạch rèn luyện theo lí tưởng và chia sẻ với các bạn về kết quả mà em đã đạt được, những điều chưa đạt được theo kế hoạch và phương hướng phấn đấu của em.
Hướng dẫn chi tiết:
KẾ HOẠCH HỌC TẬP – RÈN LUYỆN THEO TẤM GƯƠNG ĐẠO ĐỨC HỒ CHÍ MINH. KẾ HOẠCH ÔN THI VÀO TRƯỜNG THPT.
- Ngôi trường THPT em muốn theo học:
- Điểm mạnh của bản thân: (môn học giỏi, ưu điểm,...)
- Điểm yếu của bản thân: (môn chưa tốt, nhược điểm,...)
- Phương hướng khắc phục điểm yếu: (nỗ lực, dành nhiều thời gian khắc phục điểm yếu,...)
- Kế hoạch học tập, rèn luyện cụ thể:
|
NHIỆM VỤ |
CÁCH THỨC THỰC HIỆN |
|
Về học tập |
|
|
Về hành vi, lối sống |
|
|
Về các hoạt động |