Đáp án công nghệ 9 - Trồng cây ăn quả kết nối Bài 3: Kĩ thuật trồng và chăm sóc cây ăn quả có múi

BÀI 3. KĨ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC CÂY ĂN QUẢ CÓ MÚI

KHỞI ĐỘNG

Cây bưởi (H3.1) là một loại cây ăn quả có múi. Hãy kể tên một số loại cây ăn quả có múi khác đang được trồng ở địa phương em (hoặc em biết).

Hướng dẫn chi tiết:

Cây cam, quất, quýt, bòn bon, phật thủ, mít, sầu riêng, măng cụt

I. ĐẶC ĐIỂM THỰC VẬT HỌC VÀ YÊU CẦU NGOẠI CẢNH

Kết nối năng lực: Tìm hiểu và giải thích vì sao thụ phấn chéo lại làm cho quả của cây ăn quả có múi có nhiều hạt?

Hướng dẫn chi tiết:

Hạt phấn của cây ăn quả có múi khác rơi trên nướm nhụy cái, ống phấn kéo dài đến bầu noãn, xảy ra thụ tinh tạo trái có nhiều hạt. Ngược lại, hạt phấn của chính nó (tự thụ phấn) nảy mầm trên nướm nhưng nó không kéo dài đến bầu ngoãn, không xảy ra thụ tinh tạo trái không hạt.

II. QUY TRÌNH KĨ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC

Khám phá: Mô tả kĩ thuật trồng một loại cây ăn quả có múi phổ biến ở địa phương em.

Hướng dẫn chi tiết:

- Giống cây: Bưởi da xanh Vĩnh Long, Bưởi da xanh Năm Roi

- Thời vụ trồng: đầu mùa mưa, từ tháng 4 đến tháng 7.

- Mật độ trồng: khoảng cách 6m x 6m, mỗi gốc cách nhau 6m.

- Hố trồng: Kích thước hố 60cm x 60cm x 60cm. Bón lót 30kg phân chuồng hoai mục, 1kg lân nung, 0,5kg kali clorua. Trộn đều, lấp hố và tưới nước.

- Kỹ thuật:

+ Đặt bầu cây giống vào giữa hố, lấp đất và nén chặt xung quanh gốc.

+ Tưới nước thường xuyên cho cây, nhất là trong giai đoạn cây con và ra hoa kết trái. Nên tưới nước vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát.

+ Bón phân cho cây định kỳ 3 tháng/lần. Bón phân hữu cơ, phân NPK

+ Cắt tỉa: Cắt tỉa cành, tạo tán cho cây để cây phát triển cân đối, thông thoáng và hạn chế sâu bệnh.

- Thu hoạch: sau 3-4 năm trồng.

Kết nối năng lực: Sử dụng internet, sách, báo… tìm hiểu lượng phân bón thúc hằng năm cho một loại cây có mũi khác.

Hướng dẫn chi tiết:

Khám phá: Tại sao sau khi bón phần cần thường xuyên tưới nước, giữ ẩm?

Hướng dẫn chi tiết:

- Giúp cây hấp thu dinh dưỡng hiệu quả

- Giúp ngăn ngừa cây bị sốc phân

- Giúp cây phát triển tốt hơn

- Giảm nguy cơ mắc bệnh cho cây

Khám phá: Vì sao lại ưu tiên sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật có nguồn gốc sinh học trong phòng, trị bệnh cho cây ăn quả có múi?

Hướng dẫn chi tiết:

- Bảo vệ môi trường và hệ sinh thái, con người

- Hiệu quả phòng trừ sâu bệnh cao

- Tăng năng suất và chất lượng quả

- Phù hợp với xu hướng phát triển nông nghiệp bền vững

- Dễ sử dụng, ít tốn công lao động.

- Giá thành tương đối rẻ so với thuốc BVTV hóa học.

Kết nối năng lực: Nêu một số biện pháp đảm bảo an toàn lao động và vệ sinh môi trường trong quá trình trồng và chăm sóc cây ăn quả có múi.

Hướng dẫn chi tiết:

- Mang đầy đủ trang phục bảo hộ lao động như: găng tay, khẩu trang, mũ, kính bảo hộ,...

- Tuân thủ các quy tắc an toàn lao động trong quá trình làm việc như: không làm việc khi trời mưa to, gió lớn; không sử dụng dụng cụ lao động đã hỏng hóc; không sử dụng thuốc BVTV sai hướng dẫn,...

- Vệ sinh dụng cụ lao động sạch sẽ, cất giữ gọn gàng.

- Thu gom và xử lý rác thải sinh hoạt, cành lá cây cắt tỉa đúng nơi quy định.

- Bón phân đúng liều lượng, tránh bón phân quá nhiều gây lãng phí và ô nhiễm môi trường.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Phân tích đặc điểm thực vật học và yêu cầu ngoại cảnh của cây ăn quả có múi

Giải chi tiết:

- Đặc điểm:

+ Rễ: có bộ rễ cọc phát triển mạnh, ăn sâu xuống đất. Rễ có nhiều nhánh nhỏ giúp cây hút nước và dinh dưỡng từ đất.

+ Thân: thường có gai, có thể cao từ 2 đến 10 mét. Thân cây phân cành nhánh nhiều, tạo thành tán cây rộng.

+ Lá: hình bầu dục, đầu nhọn, mép lá có răng cưa. Lá có màu xanh đậm, bóng mặt.

+ Hoa: thường hoa lưỡng tĩnh, đơn hoặc chùm, thường có màu trắng hoặc ngả vàng. Chủ yếu tự thụ phấn.

+ Quả: có hình dạng và kích thước khác nhau tùy theo từng loại, vỏ mỏng, có thể tách vỏ ra dễ dàng, nhiều nước, vị ngọt hoặc chua ngọt.

- Yêu cầu ngoại cảnh:

+ Nhiệt độ: 20 đến 30°C. Cây chịu lạnh kém, nhiệt độ dưới 10°C có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của cây.

+ Lượng mưa và độ ẩm: từ 900 – 1200ml/năm và độ ẩm không khí từ 70 – 80%

+ Ánh sáng: ít nhất 6 giờ phơi nắng mỗi ngày.

+ Đất: đất tơi xốp, giàu dinh dưỡng, thoát nước tốt và có độ pH từ 5,5 đến 6,5.

Câu 2: Trình bày kĩ thuật trồng, chăm sóc cây có múi. Nêu một số biện pháp kĩ thuật tỉa cành, tạo tán cây ăn quả có múi.

Hướng dẫn chi tiết:

* Kỹ thuật trồng, chăm sóc:

- Thời vụ trồng: Cây ăn quả có múi nên trồng vào đầu mùa mưa, từ tháng 4 đến tháng 7.

- Mật độ trồng: Mật độ trồng phụ thuộc vào diện tích đất và mục đích trồng. Nên trồng với khoảng cách 6m x 6m, mỗi gốc cách nhau 6m.

- Hố trồng: Kích thước hố 60cm x 60cm x 60cm. Bón lót 30kg phân chuồng hoai mục, 1kg lân nung, 0,5kg kali clorua. Trộn đều, lấp hố và tưới nước.

- Giống cây: Chọn giống cây trồng phù hợp với điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng của địa phương. Nên chọn giống cây khỏe mạnh, không sâu bệnh, có nguồn gốc rõ ràng.

- Kỹ thuật trồng: Đặt bầu cây giống vào giữa hố, lấp đất và nén chặt xung quanh gốc. Tưới nước cho cây ngay sau khi trồng. Che bóng cho cây trong những ngày đầu sau khi trồng.

- Tưới nước thường xuyên cho cây, nhất là trong giai đoạn cây con và ra hoa kết trái. Nên tưới nước vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát.

- Bón phân cho cây định kỳ 3 tháng/lần. Bón phân hữu cơ, phân NPK theo hướng dẫn của cán bộ kỹ thuật nông nghiệp.

* Biện pháp kĩ thuật tỉa cành, tạo tán cây ăn quả có múi:

- Thời kì kiến thiết cơ bản:

+  Cuối năm 1 bấm ngọn để tạo cành cấp 1.

+ Cuối năm 2, lựa chọn 3 – 5 cành cấp 1 khỏe và loại bỏ toàn bộ các cành cấp 2 đã phát sinh, bấm cành cấp 1 bị loại để tạo nhánh cấp 2.

+ Cuối năm 3, loại bỏ bớt cành cấp 2 để tạo cành cấp 3, cấp 4.

- Thời kì kinh doanh: Loại bỏ cành chết, cành bị tổn thương, cành sâu, bệnh. Cắt tỉa những quả nhỏ, dị hình, quả nhiễm sâu, bệnh…

VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức để thực hiện việc trồng và chăm sóc một loại cây có múi phù hợp với thực tiễn ở địa phương em.

Hướng dẫn chi tiết:

- Kỹ thuật trồng cây bưởi da xanh tại Hải Phòng:

+ Nên chọn giống bưởi da xanh Vĩnh Long, Năm Roi hoặc Soi Hà vì đây là những giống bưởi cho năng suất cao, chất lượng tốt và thích nghi tốt với điều kiện khí hậu ở Hải Phòng.

+ Nên trồng cây vào đầu mùa mưa, từ tháng 4 đến tháng 7.

+ Tránh trồng cây vào mùa nắng nóng hoặc mùa mưa bão.

+ Nên trồng với khoảng cách 6m x 6m, mỗi gốc cách nhau 6m.

+ Kích thước hố trồng 60cm x 60cm x 60cm.

+ Bón lót 30kg phân chuồng hoai mục, 1kg lân nung, 0,5kg kali clorua. Trộn đều, lấp hố và tưới nước.

- Kỹ thuật chăm sóc:

+ Tưới nước thường xuyên cho cây, nhất là trong giai đoạn cây con và ra hoa kết trái. Nên tưới nước vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát.

+ Bón phân cho cây định kỳ 3 tháng/lần.

+ Nên bón phân hữu cơ, phân NPK

+ Cắt tỉa cành, tạo tán cho cây để cây phát triển cân đối, thông thoáng và hạn chế sâu bệnh.