BÀI 8: TÁC ĐỘNG CỦA BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU ĐỐI VỚI KHÍ HẬU VÀ THUỶ VĂN VIỆT NAM

MỞ ĐẦU

Biến đổi khí hậu đang là vấn đề cấp bách của toàn cầu, có ảnh hưởng trực tiếp tới các thành phần tự nhiên, đặc biệt là khí hậu và thủy văn. Nước ta được xếp vào nhóm nước chịu tác động mạnh của biến đổi khí hậu. Vậy biến đổi khi hậu có tác động như thế nào tới khí hậu và thủy văn? Chúng ta cần phải có những giải pháp gì để ứng phó với biến đổi khí hậu? 

Trả lời:

- Khí hậu tác động đến khí hậu và thủy văn:

• Đối với biến đổi khí hậu: Gia tăng nhiệt độ, biến động lượng mưa và gia tăng các hiện tượng cực đoan.
• Đối với thủy văn: thay đổi dòng chảy; gia tăng lũ lụt, sạt lở, hạn hán và nước biển dâng.

- Giải pháp:

• Thích ứng biến đổi khí hậu.
• Giảm nhẹ biến đổi khí hậu.

I. TÁC ĐỘNG CỦA BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU

1. Đối với khí hậu

Câu hỏi: Đọc thông tin và dựa vào các bảng 8.1, 8.2 hãy phân tích tác động của biến đổi khí hậu đối với khí hậu ở nước ta. Lấy ví dụ cụ thể.

Trả lời:

Tác động của biến đổi khí hậu đối với khí hậu ở nước ta:

- Biến đổi về nhiệt độ: nhiệt độ trung bình năm có xu thế tăng với mức tăng trung bình là 0,89 độ C trong thời kì 1958 đến 2018.

- Biến đổi về lượng mưa: tổng lượng mưa trung bình năm có sự biến động trong thời kì từ 1958 - 2018. Nhìn chung, lượng mưa có xu hướng tăng trên phạm vi cả nước.

- Gia tăng các hiện tượng thời tiết cực đoan như mưa lớn, bão, lũ, rét đậm,...; số ngày nắng nóng có xu hướng tăng; số ngày rét đậm, rét hại biến động mạnh; số lượng các cơn bão mạnh tăng.

=> Biến đổi khí hậu khiến thời tiết trở nên khắc nghiệt hơn.

2. Đối với thủy văn

Câu hỏi: Đọc thông tin, hãy phân tích tác động của biến đổi khí hậu đối với thủy văn ở nước ta. Lấy ví dụ cụ thể 

Trả lời:

Biến đổi khí hậu có tác động lớn đến thuỷ văn nước ta, đặc biệt tới lưu lượng nước và chế độ nước sông: 

- Tổng lượng mưa trung bình năm biến động => lưu lượng nước sông cũng biến động theo.

- Sự chênh lệch lưu lượng nước giữa mùa lũ và mùa cạn gia tăng:

• Vào mùa lũ: tình trạng lũ quét ở miền núi và ngập lụt ở đồng bằng ngày càng trắm trọng hơn.
• Vào mùa cạn: ở một số lưu vực sông (sông Kỳ Cùng, sông Ba, sông Thu Bồn, sông Đồng Nai,...) lưu lượng nước có xu thế giảm, làm tăng nguy cơ thiếu nước cho sinh hoạt và sản xuất vào mùa khô ở các địa phương trong lưu vực.

II. GIẢI PHÁP ỨNG PHÓ VỚI BIẾN ĐỔI KHI HẬU

Câu hỏi: Đọc thông tin, hãy cho biết có những nhóm giải pháp nào để ứng phó với biến đổi khí hậu. Lấy ví dụ cụ thể cho một số giải pháp mà em biết.

Trả lời:

Một số giải pháp có thế thực hiện để góp phần giảm nhẹ biến đổi khí hậu như:

• Sử dụng tiết kiệm năng lượng: sử dụng các thiết bị điện tiêu hao ít năng lượng, tạo thói quen tắt thiết bị điện khi không sử dụng, sử dụng phương tiện giao thông công cộng, đi xe đạp.
• Sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo: năng lượng mặt trời, gió, sức nước,...
• Sử dụng tiết kiệm và bảo vệ tài nguyên nước.
• Bảo vệ rừng, trống và bảo vệ cây xanh tạo môi trường trong lành.
• Giảm thiểu và xử lí rác thải, chất thải: phân loại rác, bỏ rác đúng nơi quy định,...

Ví dụ: Phần lớn điện và nhiệt chúng ta sử dụng được sản xuất từ than, dầu và khí đốt. Tiêu thụ ít năng lượng hơn bằng cách hạ nhiệt độ sưởi và tăng nhiệt độ làm mát, chuyển sang sử dụng bóng đèn LED và các thiết bị điện tiết kiệm năng lượng, giặt đồ bằng nước lạnh hoặc phơi khô đồ thay vì dùng máy sấy; Sử dụng bình nước nóng năng lượng mặt trời thay cho bình sử dụng điện thông thường;...

LUYỆN TẬP

Câu hỏi: Vẽ sơ đồ tác động cảu biến đổi khí hậu đối với khí hậu và thủy văn nước ta.

Trả lời:

Câu hỏi: Hoàn thiện bảng về các giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu ở nước ta theo mẫu sau và ghi vào vở ghi bài.

Trả lời:

VẬN DỤNG

Câu hỏi: Hãy lựa chọn một trong hai nhiệm vụ sau:

- Nhiệm vụ 1. Hãy tìm hiểu và viết báo cáo ngắn về những hành động có thể gây ra biến đổi khí hậu ở địa phương em.

- Nhiệm vụ 2. Hãy nêu một số hành động mà em có thể thực hiện để góp phần giảm nhẹ biến đổi khí hậu.

Trả lời:

- Nhiệm vụ 1: Một số hành động gây nên biến đổi khí hậu ở Hà Nội.

• Dân tập trung đông, sử dụng nhiều phương tiện giao thông công cộng đặc biệt là xe máy.
• Nhiều làng nghề lân cận chưa có biện pháp bảo vệ môi trường, gây ô nhiễm không khí.
• Nhiều phương tiện giao thông đã quá cũ và gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.
• Tập trung nhiều nhà máy, khu công nghiệp.
• Rác thải sinh hoạt gây ô nhiễm nguồn nước đặc biệt các sông ngòi như: Sông Tô Lịch và La Khê (Hà Đông),…

- Nhiệm vụ 2: một số hành động mà em có thể thực hiện để góp phần giảm nhẹ biến đổi khí hậu:

• Không vứt rác bừa bãi.
• Sử dụng hợp lí tiết kiệm điện và nguồn nước.
• Tuyên truyền nhắc nhở mọi người giữ gìn và bảo vệ môi trường xung quanh.