Đáp án Hóa học 12 cánh diều Bài 21: Xơ lược về phức chất

BÀI 21: SƠ LƯỢC VỀ PHỨC CHẤT

MỞ ĐẦU

Thuốc thử Tollens chứa hợp chất có công thức là [Ag(NH₃)₂]OH, có khả năng tham gia phản ứng tráng bạc với aldehyde.

Phân tử [Ag(NH₃)₂]OH hoặc cation [Ag(NH₃)₂]⁺ đều được gọi là phức chất. Vậy phức chất là gì? Phức chất có cấu tạo như thế nào?

Hướng dẫn chi tiết:

Những hợp chất hóa học mà phân tử có chứa ion phức dương hoặc âm có khả năng tồn tại trong dung dịch, trong tinh thể, kết hợp với các ion trái dấu được gọi là phức chất. Phức chất gồm: phối tử và nguyên tử trung tâm.

I. MỘT SỐ KHÁI NIỆM

Luyện tập 1: Từ công thức Lewis của NH₃, giải thích vì sao phân tử này có thể đóng vai trò là phối tử.

Hướng dẫn chi tiết:

Phân tử này có thể đóng vai trò là phối tử vì nó có thể cho một cặp electron chưa liên kết cho nguyên tử trung tâm, do đó có thể đóng vai trò là phối tử.

Câu hỏi: Hãy chỉ ra nguyên tử trung tâm và phối tử trong phức chất (3).

Hướng dẫn chi tiết:

Pt là nguyên tử trung tâm và Cl, NH₃ là các phối tử.

II. DẠNG HÌNH HỌC CỦA PHỨC CHẤT

Luyện tập 2: Khi cho copper(II) sulfate vào nước thì hình thành phức chất bát diện với các phối tử là 6 phân tử H₂O.

1. a) Viết công thức của phức chất.
2. b) Vẽ dạng hình học của phức chất trên.

Hướng dẫn chi tiết:

1. a) Công thức phân tử là : [Cu(OH₂)₆]²⁺.
2. b) Dạng hình học của phức chất trên:

Luyện tập 3: Thực nghiệm xác nhận phức chất [Zn(OH)₄]^2- có dạng hình học tứ diện. Hãy vẽ dạng hình học của phức chất trên.

Hướng dẫn chi tiết:

Dạng hình học của phức chất [Zn(OH)₄]^2-  là:

BÀI TẬP

Bài 1: Cho một phức chất có công thức [Fe(OH₂)₆](NO₃)₃.3H₂O.

Chỉ ra nguyên tử trung tâm và phối tử của phức chất trên.

Hướng dẫn chi tiết:

Fe³⁺ là nguyên tử trung tâm và (OH₂)₆^6- là phối tử.

Bài 2: Hãy chỉ ra liên kết cho – nhận trong phức chất [PtCl₄]^2-.

Hướng dẫn chi tiết:

Liên kết giữa nguyên tử trung tâm Pt²⁺ với các phối tử Cl^- là liên kết cho – nhận.

Bài 3: Mỗi phát biểu dưới đây là đúng hay sai?

(1) Phức chất có thể mang điện tích hoặc không mang điện tích.

(2) Phức chất mà nguyên tử trung tâm tạo 4 liên kết σ với các phối tử luôn có dạng hình học là tứ diện.

(3) Giống như phân tử amionia , phân tử methyl amine  cũng có thể đóng vai trò là phối tử do có cặp electron chưa liên kết.

Hướng dẫn chi tiết:

Phát biểu (1) và phát biểu (3) là phát biểu đúng, còn phát biểu (2) là phát biểu sai.