Giáo án Hóa học 12 Cánh diều bài 21: Sơ lược về phức chất

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS quan sát các Hình 21.1 – 21.4, đọc thông tin trang 142 – 143 SGK, trao đổi cặp đôi để hoàn thành các yêu cầu sau:

(1) Từ công thức cấu tạo của một số phức chất cụ thể, chỉ ra: 

+ Đặc điểm về điện tích của phức chất.

+ Đặc điểm của nguyên tử trung tâm trong phức chất.

+ Đặc điểm của phối tử trong phức chất.

+ Đặc điểm liên kết trong phức chất.

- GV cho HS đọc thêm mục Em có biết SGK trang 143. 

- GV yêu cầu HS trả lời Câu hỏi SGK trang 143:

 Hãy chỉ ra nguyên tử trung tâm và phối tử trong phức chất (3). 

- GV cho HS thảo luận nhóm đôi trả lời câu Luyện tập 1 SGK trang 143:

1. Từ công thức Lewis của NH₃, giải thích vì sao phân tử này có thể đóng vai trò là phối tử.  

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS quan sát hình, vận dụng kiến thức đã học kết hợp đọc thông tin trong SGK để trả lời câu hỏi.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời 2 – 3 HS trả lời câu hỏi của GV (DKSP).

- GV mời đại diện 1 – 2 HS trả lời Câu hỏi SGK trang 143:

 Nguyên tử trung tâm là platium hay “Pt²⁺ đã nhận các cặp electron hóa trị riêng”, phối tử là chloro hay “Cl^- đã cho cặp electron hóa trị riêng” và phối tử là ammine hay “NH₃ đã cho cặp electron hóa trị riêng”. 

- GV mời đại diện 1 – 2 HS trả lời Luyện tập 1 trang 143:

 Từ công thức Lewis của NH₃, ta thấy phân tử NH₃ còn một cặp electron chưa tham gia liên kết có thể tạo liên kết cho nhận với orbital trống của nguyên tử trung tâm tạo phức chất.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá câu trả lời của HS, đưa ra kết luận:

 Phức chất đơn giản thường có một nguyên tử trung tâm liên kết với các phối tử bằng liên kết cho – nhận:

+ Phối tử là các phân tử hoặc anion đã cho cặp electron chưa liên kết.

+ Nguyên tử trung tâm là cation kim loại hoặc nguyên tử kim loại có orbital trống đã nhận cặp electron chưa liên kết. 

- GV chuyển sang nội dung tiếp theo. 

I. MỘT SỐ KHÁI NIỆM

- Phức chất có thể mang điện tích hoặc không mang điện tích.

- Nguyên tử trung tâm là cation kim loại hoặc nguyên tử kim loại có orbital trống đã nhận cặp electron chưa liên kết của phân tử hoặc anion.

- Phối tử là phân tử hoặc anion đã cho cặp electron chưa liên kết (hay cặp electron hóa trị riêng).

- Liên kết giữa nguyên tử trung tâm và phối tử trong phức chất là liên kết cho – nhận.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1 : GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS tìm hiểu nội dung dạng hình học của phức chất SGK trang 144 và vẽ dạng hình học của:

+ Phức chất bát diện [CoF₆]^3-.

+ Phức chất tứ diện [Ag(OH₂)₄]⁺.

+ Phức chất vuông phẳng [Ni(CN)₄]^2-.  

- GV yêu cầu HS thảo luận cặp đôi trả lời câu Luyện tập 2, 3 SGK trang 144:

2. Khi cho copper(II) sulfate vào nước thì hình thành phức chất bát diện với các phối tử là 6 phân tử H₂O.

a. Viết công thức của phức chất.

b. Vẽ dạng hình học của phức chất trên.

3. Thực nghiệm xác nhận phức chất [Zn(OH)₄]^2- có dạng hình học tứ diện. Hãy vẽ dạng hình học của phức chất trên. 

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc thông tin trong bài, thực hiện yêu cầu của GV.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết); ghi lại những HS tích cực, những HS chưa tích cực để điều chỉnh.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời 2 – 3 HS trả lời câu hỏi của GV (DKSP).

- GV mời đại diện 1 – 2 HS trả lời câu Luyện tập 2, 3 SGK trang 144: 

2. 

 ...........................................

II. Dạng hình học của phức chất

 Phức chất có nhiều dạng hình học khác nhau như:

- Phức chất bát diện:

Dạng hình học của phức chất bát diện [CoF₆]^3-

- Phức chất tứ diện:

Dạng hình học của phức chất tứ diện [Ag(OH₂)₄]⁺

- Phức chất vuông phẳng:

...........................................