Đáp án Ngữ văn 9 kết nối Bài 1: Củng cố, mở rộng

Chuyện người con gái Nam Xương

Dế chọi

Cốt truyện

Vũ Nương, một người phụ nữ "tính vốn hiền dịu, thùy mị", đã phải chịu đựng một bi kịch thương tâm do sự ghen tuông mù quáng của người chồng. Nàng đẹp người đẹp nết, được Trương Sinh, một chàng trai nhà giàu nhưng tính hay ghen tuông, xin mẹ hỏi cưới. Khi Trương Sinh đi lính, một mình Vũ Nương phải lo toan mọi việc nhà, chăm sóc mẹ già và con thơ. Mẹ chồng già yếu, qua đời, Vũ Nương lo ma chay chu đáo, lấy lời nói dối con nhỏ để con đỡ nhớ thương.

Khi Trương Sinh trở về nhà, nghe lời con trai nói dối, nghi ngờ vợ thất tiết, Trương Sinh đã mắng chửi và đuổi nàng đi. Vũ Nương cố gắng giải thích nhưng không được, trong uất hận, nàng đã quyết định nhảy xuống sông Hoàng Giang tự vẫn để minh oan cho bản thân. Nhưng sau đó, nàng không chết mà được Linh Phi cứu, đưa về ở dưới thủy cung. Tại đây, nàng gặp lại người cùng làng tên Phan Lang. Phan Lang làm cầu nối cho sự tha thứ giữa 2 vợ chồng Trương Sinh.

Câu chuyện xoay quanh nhân vật Thành, một  chức dịch hiền lành, tốt bụng. Bắt nguồn từ việc vua đòi dâng dế chọi thường xuyên, tạo gánh nặng cho dân chúng, đặc biệt là những người hiền lành như Thành. Thành vì không muốn nhiễu sách dân chúng, đành tự mình đi tìm dế chọi. Khi tìm được con dế theo chỉ dẫn của bà đồng, con trai Thành tò mò và làm xổng mất dế quý. Thằng bé vì lo bị cha đánh mắng mà bỏ đi, sau được tìm thấy gần giếng. Vợ chồng Thành vừa lo lắng cho con, vừa lo việc nộp dế lên vua. Khi Thành sắp tìm đến cái chết thì con dế lạ xuất hiện và mang đến niềm hy vọng cho gia đình. Con dế đánh đâu thắng đấy chính là do con trai Thành nhập vào. Nhờ con dế, vua đã ban thưởng lớn cho Thành, quan lộ của anh cũng từ đấy mà rộng mở.

Nhân vật

Nhân vật chính: Vũ Nương

Nhân vật phụ: Trương Sinh, bé Đản, Phan Lang, Linh Phi

Nhân vật chính: Thành

Nhân vật phụ: Vợ con Thành, bà đồng, vua

Không gian

Nam Xương

Thiểm Tây, Trung Quốc

Thời gian

Thời nhà Trần đến thời nhà Hồ

Đời Tuyên Đức nhà Minh.

Yếu tố kỳ ảo

- Phan Lang nằm mộng rồi cứu rùa.

- Phan Lang gặp nạn, lạc vào động rùa gặp lại Linh Phi - con rùa anh ta cứu trước kia.

- Phan Lang gặp lại Vũ Nương - người đã tự vẫn nhưng được Linh Phi cứu.

- Linh Phi rẽ nước để trở về dương thế.

- Vũ Nương hiện về trong lễ giải oan trên bến Hoàng Giang mờ mờ ảo ảo rồi biến đi mất.

- Bà thầy bói chỉ cho chỗ có dế để Thành đi bắt

- Phần hồn của con trai Thành đã nhập vào con dế.

Chủ đề

Số phận người phụ nữ bị coi thường ở chế độ phong kiến

Số phận người dân hiền lành, tốt bụng nhưng bị chèn ép dưới chế độ phong kiến

Tác phẩm

Chuyện chức phán sự đền Tản Viên

Từ Thức gặp tiên

Người nghĩa phụ ở Khoái Châu

Tác giả

Nguyễn Dữ

Nguyễn Dữ

Nội dung

Câu chuyện kể về Ngô Tử Văn vốn là một kẻ sĩ khảng khái, chính trực. Trong làng có một ngôi đền thiêng. Từ khi có một tên tướng giặc nhà Minh tử trận ở gần đền, hồn của hắn tác quái. Tức giận, Tử Văn châm lửa đốt để trừ hại cho dân. Sau khi đốt đền, Tử Văn lên cơn sốt mê man, chàng thấy tên hung thần đòi trả đền và đe dọa bắt chàng xuống âm phủ. Thổ thần bày tỏ thái độ cảm phục trước hành động dũng cảm của Tử Văn, mách chàng về tung tích, tội ác tên hung thần và cách đối phó. Đến đêm, khi bệnh nặng thêm, Tử Văn thấy hai tên quỷ đến bắt chàng xuống âm phủ. Trước Diêm Vương, Tử Văn đã tố cáo tội ác của tên hung thần để hắn bị trừng trị. Thổ thần được phục chức, lính đưa Tử Văn về trần gian. Một tháng sau, Thổ thần tiến cử Tử Văn giữ chức phán sự đền Tản Viên để tạ ơn.

Từ Thức, một thanh niên tuấn tú, du ngoạn núi rừng gặp tiên nữ Giáng Hương. Say mê nhan sắc,chàng cứu nàng khỏi việc bị người trông hoa giam giữ. Sau đó, Từ Thức tìm được cõi tiên. Không ngờ rằng cô gái mà mình cứu lúc trước chính là tiên nữ nơi này. Nàng và Từ Thức về cõi tiên sống hạnh phúc một năm. Nhớ quê, Từ Thức được Giáng Hương tặng nón và dặn dò. Trở về, quê hương đổi thay, không ai nhận ra. Từ Thức lên núi tìm cõi tiên nhưng không được, hóa đá vì già lão.

Nhị Khanh và Trọng Quỳ là đôi vợ chồng trẻ. Trọng Qùy tinh tình ăn chơi lêu lổng, đi lính với cha ba năm đến khi cha mất cũng tự nhiên chẳng còn tài sản gì. Đến khi trở về đoàn tụ vợ con, cũng vì thói ăn chơi bạc tình mà bán Nhị Khanh đi. Nhị Khanh một lòng chung thủy chờ chồng ngoài chiến trường, nay chồng về đem cược bản thân mình khiến cho nàng đau xót không thôi, quyết định tự vẫn. Thượng đế thương nàng oan oản, giao cho nàng canh giữ văn sớ tấu đối cho một ngôi đền. Trọng Quỳ gặp lại vợ, nhưng giờ cũng chẳng thể bên nhau được nữa. Sau cùng, Trọng Quỳ không lấy thêm ai, dạy dỗ 2 con nên người.

Nhân vật

Ngô Tử Văn

Từ Thức

Nhị Khanh

Thời gian

Không rõ

Vào đời Trần, niên hiệu Quang Thái (1388-1398)

Không rõ

Đặc điểm yếu tố kỳ ảo

+ Các vị thần: Thổ công, đức Thánh Tản Viên. Ma quỷ: Diêm Vương, hồn ma tướng giặc,…

+ Đốt đền xong, Tử Văn phát bệnh; quỷ sứ đến bắt Tử Văn đi.

+ Viên Bách hộ họ Thôi bị đày xuống Cửu U

+ Tử Văn về đến nhà mới biết mình đã chết được hai ngày

+ Tử Văn sống lại, rồi không bệnh mà mất, thành phán sự đền Tản Viên

+ Tử Văn cưỡi gió biến mất,…

+ Các tiên nữ

+ Không gian động tiên huyền ảo

Sau khi chết, Nhị Khanh được giao cai quản đền

Nhận xét

Là câu chuyện kể về sức mạnh chính nghĩa sẽ thắng được cái ác. Đồng thời cũng là sự phê phán đối với bộ phận quan lại tham lam, vơ vét của cải, ỷ mạnh hiếp yếu

Ngợi ca tình yêu giữa trần và tiên, vẽ lên một cõi mơ mộng cổ tích, thể hiện ước mơ về lẽ công bằng của dân gian “ở hiền gặp lành/ác giả ác báo”. Đồng thời, nó còn khắc họa rõ nét khát vọng của nhân dân Việt Nam ta luôn hướng về cõi tiên, mong muốn một cuộc sống ấm no hạnh phúc. Không chỉ vậy, câu chuyện còn vẽ nên bức tranh phong cảnh hữu tình nên thơ của quê hương đất nước, tấm lòng son sắc với quê hương của Từ Thức, thể hiện lòng tự hào dân tộc, tinh thần yêu nước của nhân dân

Là tiếng khóc ai oán cho số phận người phụ nữ bất hạnh, bị chồng bán nợ nhưng cũng đồng thời nổi bật lên nét đẹp người phụ nữ Việt Nam chung thủy, son sắt.