Đáp án Ngữ văn 9 kết nối Bài 1: Văn bản 3. Sơn Tinh, Thủy Tinh

BÀI 1. THẾ GIỚI KỲ ẢO

VĂN BẢN 3. SƠN TINH, THỦY TINH (NGUYỄN NHƯỢC PHÁP)

SAU KHI ĐỌC

TRẢ LỜI CÂU HỎI

Câu hỏi 1: Nêu những điểm giống nhau và khác nhau về cốt truyện, cách kể chuyện giữa truyền thuyết Sơn Tinh, Thủy Tinh với bài thơ cùng tên của Nguyễn Nhược Pháp.

Soạn bài chi tiết:

Câu hỏi 2: Phép thuật của Sơn Tinh và Thủy Tinh thể hiện cụ thể như thế nào? Theo em người kể chuyện có bộc lộ thái độ thiên vị đối với nhân vật nào không? Dựa vào đâu em kết luận như vậy?

Soạn bài chi tiết:

Phép thuật của Sơn Tinh: phi bạch hổ trên cạn; niệm chú đẩy đất vù lên cao; tay vẫy hùm, voi, báo; đạp long đất núi, ...

Phép thuật của Thủy Tinh: cưỡi lưng rồng uy nghi; bắt quyết hô mưa to gió lớn; giậm chân rung khắp làng gần quanh, ...

Qua những chi tiết khắc họa tài năng của Sơn Tinh và Thuỷ Tinh, ta thấy được tác giả Nguyễn Nhược Pháp đã sử dụng góc nhìn người thứ 3 – người kể chuyện mang đến sự công bằng, không đứng về bất cứ bên nào. Tác giả đã miêu tả Sơn Tinh uy nghi lừng lẫy bao nhiêu thì cũng mang đến một chàng Thủy Tinh oai phong lẫm liệt bấy nhiêu và việc cầu hôn Mị Nương là một cuộc cạnh tranh công bằng, ngang tài ngang sức.

Câu hỏi 3: Liệt kê những chi tiết miêu tả Mị Nương. Những chi tiết đó giúp em hình dung thế nào về nhân vật?

Soạn bài chi tiết:

Chi tiết miêu tả Mị Nương:

                                  “Mị Nương xinh như tiên trên trần

                                  Tóc xanh viền má hây hây đỏ,

                                  Miệng nàng hé thắm như san hô,

                                  Tay ngà trắng nõn, hai chân nhỏ...”

Mị Nương hiện lên với vẻ đẹp dịu dàng, thanh thoát, đầy sức sống. Nàng sở hữu những đường nét thanh tú, hài hòa, cùng với làn da trắng hồng rạng rỡ và mái tóc đen dài mượt mà. Nụ cười e ấp, đôi môi thắm hồng và bàn tay ngà trắng nõn càng tôn lên vẻ đẹp ngọt ngào, duyên dáng của nàng.

Câu hỏi 4. Cảnh giao tranh giữa Sơn Tinh và Thủy Tinh được nhà thơ miêu tả bằng những chi tiết nào? Phân tích một chi tiết gây ấn tượng mạnh đối với em.

Soạn bài chi tiết:

Những chi tiết miêu tả trận chiến giữa Sơn Tinh và Thủy Tinh là:

“Choàng nghe sóng vỗ, reo như sấm,

Bạch hổ dừng chân, lùi, vểnh tai.

Mỵ Nương tung bức rèm đỏ thắm,

Sơn Tinh trông thấy càng dương oai.

Sóng cả gầm reo lăn như chớp,

Thuỷ Tinh cưỡi lưng rồng hung hăng.

Cá voi quác mồm to muốn đớp,

Cá mập quẫy đuôi cuồng nhe răng.

Càng cua lởm chởm giơ như mác;

Tôm kềnh chạy quắp đuôi xôn xao.

Sơn Tinh hiểu thần ghen, tức khắc

Niệm chú, đất nẩy vù lên cao.

Hoa tay thần vẫy hùm, voi, báo.

Đuôi quắp, nhe nanh, giơ vuốt đồng,

Đạp long đất núi, gầm xông xáo,

Máu vọt phì reo muôn ngấn hồng.

Mây đen hăm hở bay mù mịt,

Sấm ran, sét động nổ loè xanh.

Tôm cá xưa nay im thin thít,

Mở quác mồm to kêu thất thanh.”

Chi tiết em ấn tượng là:

Mây đen hăm hở bay mù mịt,

Sấm ran, sét động nổ loè xanh.

Hình ảnh mây đen dày đặc, che khuất bầu trời tạo cảm giác u ám, ngột ngạt. Sấm sét vang dội, chớp lòe sáng càng làm nổi bật lên sự dữ dội, mạnh mẽ của thiên nhiên. Động từ “hăm hở”, “ran”, “động”, “nổ”, “lòe” được sử dụng gợi tả âm thanh, ánh sáng và sức mạnh của sấm sét một cách sinh động, khiến người đọc như đang trực tiếp chứng kiến trận chiến. Mây đen, sấm sét là biểu hiện của sức mạnh thiên nhiên, đồng thời cũng thể hiện sự ngang tài sức giữa Sơn Tinh và Thủy Tinh. Nhìn chung, chi tiết trên góp phần tô đậm tính gay cấn, kịch tính cho trận chiến giữa Sơn Tinh và Thủy Tinh, thể hiện sức mạnh phi thường của hai vị thần và mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc.

Câu hỏi 5: Tính chất kì ảo thể hiện như thế nào trong câu chuyện được kể bằng thơ? Cách miêu tả những yếu tố kì ảo có gì đặc sắc?

Soạn bài chi tiết:

Tính chất kỳ ảo được thể hiện qua việc miêu tả ngoại hình cũng như trận chiến đấu của Sơn Tinh và Thủy Tinh. Sơn Tinh được miêu tả có 3 con mắt, Thủy Tinh oai hùng với đội quân tôm cá phía sau.

Bút pháp miêu tả độc đáo của tác giả Nguyễn Nhược Pháp đã thổi hồn vào tác phẩm, khơi gợi trí tưởng tượng phong phú và sự sáng tạo phi thường của ông. Nhờ đó, câu chuyện trở nên hấp dẫn và thu hút người đọc hơn bao giờ hết.

Câu hỏi 6: Theo em, điều gì làm nên sức hấp dẫn của bài thơ Sơn Tinh – Thủy Tinh? Vì sao?

Soạn bài chi tiết:

Nghệ thuật kể chuyện đã mang đến sức hấp dẫn cho bài thơ. Mặc dù bài thơ của Nguyễn Nhược Pháp cơ bản vẫn là cốt truyện của truyền thuyết Sơn Tinh, Thuỷ tinh, song vì đây là thơ trữ tình nên ông đã đưa vào trong bài thơ nhiều liên tưởng lạ, từ tả cảnh, tả người đến tả tình, khiến cho câu chuyện trở nên sinh động và duyên dáng lạ thường. Các nhân vật được miêu tả qua ngoại hình, hành động, lời nói, nội tâm một cách rõ nét, sinh động. Đặc biệt, nhà thơ đã "hiện đại hóa" các nhân vật, khiến họ trở nên gần gũi, quen thuộc với người đọc hơn. Thể thơ tự do với cách gieo vần, ngắt nhịp linh hoạt, co giãn tự nhiên. Bài thơ cũng có những giá trị nhân văn sâu sắc, ca ngợi những phẩm chất tốt đẹp của con người như lòng dũng cảm, kiên cường, ý chí quyết tâm chống lại thiên tai. Đồng thời, tác phẩm cũng thể hiện ước mơ về một cuộc sống hòa bình, ấm no, hạnh phúc của người dân lao động.