Đề kiểm tra 15 phút Sinh học 10 chân trời Bài 2: Các phương pháp nghiên cứu và học tập môn sinh học

ĐỀ KIỂM TRA 15 PHÚT – BÀI 2: CÁC PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ HỌC TẬP MÔN SINH HỌC

I. DẠNG 1 – ĐỀ KIỂM TRA TRẮC NGHIỆM

ĐỀ 1

(Chọn chữ cái trước câu trả lời đúng nhất.)

Câu 1: Đâu không phải phương pháp cơ bản để nghiên cứu môn Sinh học

• A. Quan sát.
• B. Làm việc trong phòng thí nghiệm.  
• C. Trải nghiệm thực địa.
• D. Thực nghiệm khoa học.

Câu 2: Nghiên cứu khoa học là

• A. Một quá trình chứng minh các giả thuyết.
• B. Một quá trình tìm hiểu những tri thức mới.
• C. Một quá trình thu thập và xử lí thông tin.
• D. Một quá trình thực nghiệm để làm rõ các lý thuyết.

Câu 3: Phương pháp quan sát là

• A. Phương pháp sử dụng tri giác để thu thập thông tin về đối tượng được quan sát.
• B. Phương pháp sử dụng thị giác để thu thập thông tin về đối tượng được quan sát.
• C. Phương pháp sử dụng thị giác để thu thập thông tin về đối tượng được quan sát và đưa ra kết luận.
• D. Tất cả các đáp án trên đều sai.

Câu 4: Phương pháp làm việc trong phòng thí nghiệm (các kĩ thuật trong phòng thí nghiệm) là

• A. Phương pháp sử dụng các dụng cụ, hóa chất trong phòng thí nghiệm để thực hiện các thí nghiệm khoa học.
• B. Phương pháp sử dụng các dụng cụ, hóa chất, quy tắc an toàn trong phòng thí nghiệm để thực hiện các thí nghiệm khoa học.
• C. Phương pháp sử dụng các thiết bị trong phòng thí nghiệm để thực hiện các thí nghiệm khoa học.
• D. Tất cả các đáp án trên đều sai.

Câu 5: Đối tượng quan sát của nghiên cứu sinh học có thể là

• A. Chiếc thước kẻ.
• B. Một con mèo rừng.
• C. Một đám mây.
• D. Một vì sao.

Câu 6: Để xác định công cụ quan sát, chúng ta cần quan tâm đến

• A. Vị trí địa lý, đặc điểm của đối tượng quan sát.
• B. Thời điểm qua sát, đặc điểm của đối tượng quan sát.
• C. Phạm vi quan sát, thời gian quan sát.
• D. Phạm vi quan sát, đặc điểm của đối tượng quan sát.

Câu 7: Tại sao chúng ta cần phối hợp nhiều phương pháp khác nhau khi nghiên cứu và học tập môn sinh học

• A. Để quá trình nghiên cứu đa dạng và tăng độ chân thực của nghiên cứu.
• B. Vì đối tượng nghiên cứu của môn sinh học khá là rộng, áp dụng nhiều phương pháp sẽ khiến quá trình nghiên cứu thú vị hơn, không bị tẻ nhạt.
• C. Vì đối tượng nghiên cứu của môn sinh học khá là rộng, chỉ áp dụng một phương pháp thì sẽ rất khó khăn để nghiên cứu hiệu quả.
• D. Tất cả các đáp án trên đều sai.

Câu 8: Cho biết tên và tác dụng của dụng cụ thí nghiệm dưới đây

• A. Kính lúp. Khuếch đại hình ảnh, biến hình ảnh trở nên to hơn giúp chúng ta quan sát được rõ hơn các chi tiết nhỏ của hình ảnh.
• B. Kính khuếch đại. Khuếch đại hình ảnh, biến hình ảnh trở nên to hơn giúp chúng ta quan sát được các chi tiết có kích thước hiển vi.
• C. Kính phóng đại. Khuếch đại hình ảnh, biến hình ảnh trở nên to hơn giúp chúng ta quan sát được rõ hơn các chi tiết nhỏ của hình ảnh, dùng cho người bị cận.
• D. Tất cả các đáp án trên đều sai.

Câu 9: Cho biết tên và tác dụng của dụng cụ thí nghiệm dưới đây

• A. Kính phóng đại. Phóng đại, quan sát, đo lường, phân tích và dữ liệu hóa các kết quả nghiên cứu với các vât có kích thước lớn.
• B. Kính lúp. Phóng đại, quan sát các mẫu vật.
• C. Kính hiển vi. Phóng đại, quan sát các vật thể có kích thước nhỏ bé mà mắt thường không thể quan sát được.
• D. Tất cả các đáp án trên đều sai.

Câu 10: Cho biết tên tác dụng của dụng cụ thí nghiệm dưới đây

• A. Tất cả các đáp án dưới đây đều sai.
• B. Cân điện tử. Dùng để cân cân nặng của người, các loại hàng hóa lớn.
• C. Cân điện tử. Dùng để xác định khối lượng mol của một vật.
• D. Cân điện tử. Dùng để xác định trọng lượng của một vật.

ĐỀ 2

(Chọn chữ cái trước câu trả lời đúng nhất.)

Câu 1: Phương pháp thực nghiệm khoa học là

• A. Là phương pháp chủ động tác động vào đối tượng nghiên cứu và những hoạt động của đối tượng đó nhằm kiểm soát sự phát triển của chúng một cách có chủ đích.
• B. Là phương pháp tác động vào đối tượng nghiên cứu và những hoạt động của đối tượng đó nhằm kiểm soát sự phát triển của chúng.
• C. Phương pháp sử dụng các dụng cụ, hóa chất, quy tắc an toàn trong phòng thí nghiệm để thực hiện các thí nghiệm khoa học.
• D. Tất cả các đáp án trên đều sai.

Câu 2: Cho nhóm gồm kính hiển vi quang học, gương, micropipette, máy li tâm, mô hình, tranh ảnh, kính, dụng cụ thí nghiệm, bút. Số vật liệu và thiết bị nghiên cứu môn sinh học là

• A. 7.
• B. 6.
• C. 5.
• D. 4.

Câu 3: Sắp xếp đúng tiến trình nghiên cứu sinh học

Điều tra, khảo sát thực địa.

Xây dựng giả thiết.

Làm báo cáo kết quả nghiên cứu.

Thiết kế và tiến hành thí nghiệm.

Quan sát và đặt câu hỏi nghiên cứu.

• A. (4), (5), (3), (2), (1).
• B. (5), (3), (4), (2), (1).
• C. (5), (2), (4), (1), (3).
• D. (3), (2), (5), (1), (4).

Câu 4: Sau khi điều tra, khảo sát thực địa hay các thí nghiệm, nếu bác bỏ giả thiết, người tiến hành nghiên cứu cần quay lại từ bước

• A. Quan sát và đặt câu hỏi nghiên cứu.
• B. Thiết kế và tiến hành thí nghiệm.
• C. Làm báo cáo kết quả nghiên cứu.
• D. Xây dựng giả thiết.

Câu 5: Điền từ còn thiếu vào chỗ trống

"Tin sinh học là một ngành khoa học tìm kiếm, phát hiện và (1)…….. quy luật vận động của (2)……… trên cơ sở phân tích (3)……… thông qua các công cụ quản lí” xử lí dữ liệu trên máy tính và mạng Internet."

• A. (1) chứng minh; (2) thế giới tự nhiên; (3) dữ liệu sinh học.     
• B. (1) chứng minh; (2) thế giới sống; (3) kết quả quan sát.     
• C. (1) mô phỏng; (2) thế giới tự nhiên; (3) kết quả quan sát.     
• D. (1) mô phỏng; (2) thế giới sống; (3) dữ liệu sinh học.

Câu 6: Đâu không phải là ứng dụng của tin sinh học

• A. Dò tìm và phát hiện đột biến gây ra các bệnh di truyền để từ đó phát hiện và điều trị sớm.
• B. Tạo ra giống cây trồng siêu sản lượng, chống chịu được nhiều bệnh tật và chống thuốc trừ sâu.
• C. So sánh hệ gene (hay DNA), trình tự của protein nhằm xác định quan hệ huyết thống, xác nhận quan hệ họ hàng giữa các loài.
• D. Xây dựng ngân hàng gene giúp lưu trữ cơ sở dữ liệu trình tự gene để tìm kiếm những gene quy định các tính trạng mong muốn.

Câu 7: Đâu không phải là ngân hàng dữ liệu phổ biến được sử dụng trong tin sinh học

• A. MySQL.
• B. EMBL.
• C. SCOP.
• D. PDB.

Câu 8: Tiến trình nghiên cứu sinh học có bao nhiêu bước

• A. 5.
• B. 3.
• C. 6.
• D. 4.

Câu 9: Cho biết tên tác dụng của dụng cụ thí nghiệm dưới đây

• A. Tất cả các đáp án dưới đây đều sai.
• B. Máy li tâm. Dùng để đo lực li tâm của chuyển động tròn đều.
• C. Máy li tâm. Dùng để tạo ra chuyển động tròn đều.
• D. Máy li tâm. Dùng để tách riêng các thành phần có tỉ trọng khác nhau trong một dung dịch.

Câu 10: Cho biết tên và tác dụng của dụng cụ thí nghiệm dưới đây

• A. Bộ dụng cụ làm tiêu bản. Dùng để làm tiêu bản và tiến hành quan sát hình dạng, cấu tạo tế bào.
• B. Bộ tiêu bản cố định (tế bào thực vật,tế bào động vật,tế bào vi sinh vật,...). Dùng để quan sát hình dạng, cấu tạo tế bào.
• C. Mô hình mô phỏng. Dùng để quan sát hình dạng, cấu tạo tế bào.
• D. Tất cả các đáp án trên đều sai.

II. DẠNG 2 – ĐỀ KIỂM TRA TỰ LUẬN

ĐỀ 1

Câu 1 (4 điểm). Phương pháp quan sát là gì và được thực hiện như thế nào?

Câu 2 (6 điểm). Lấy ví dụ minh họa cho từng phương pháp nghiên cứu và học tập môn Sinh học.

ĐỀ 2

Câu 1 (5 điểm). Tin sinh học là gì? Tin sinh học được ứng dụng như thế nào trong thực tiễn?

Câu 2 (5 điểm). Trình bày các kĩ năng cần có trong tiến trình nghiên cứu môn Sinh học.

III. DẠNG 3 – ĐỀ TRẮC NGHIỆM VÀ TỰ LUẬN

ĐỀ 1

I. Phần trắc nghiệm (4 điểm)

(Chọn chữ cái trước câu trả lời đúng nhất.)

Câu 1: Sắp xếp trình tự các bước để thực hiện phương pháp quan sát

Xác định công cụ quan sát.

Thu thập, ghi chép và xử lí các dữ liệu quan sát được.

Xác định đối tượng và phạm vi quan sát.

• A. (1), (3), (2).
• B. (2), (3), (1).
• C. (1), (2), (3).
• D. (3), (1), (2).

Câu 2: Tại sao cần xây dựng giả thuyết trong nghiên cứu khoa học

• A. Cần xây dựng giả thuyết để chứng minh.
• B. Để định hướng nghiên cứu, giúp người nghiên cứu đưa ra kế hoạch nghiên cứu phù hợp.
• C. Cần xây dựng giả thuyết để viết tên đề tài nghiên cứu khoa học (giả thuyết thường là tên đề tài nghiên cứu khoa học)
• D. Tất cả các đáp án trên đều sai.

Câu 3: Khi làm báo cáo thí nghiệm, chúng ta cần báo cáo những nội dung

• A. Lí do chọn đề tài; mục đích, giả thuyết, đối tượng; định hướng phát triển bản thân; kết quả nghiên cứu, kết luận và kiến nghị.
• B. Lí do chọn đề tài; mục đích, giả thuyết, đối tượng, phương pháp và phạm vi nghiên cứu; kết quả nghiên cứu.
• C. Lí do chọn đề tài; mục đích, tài liệu nghiên cứu, phương pháp và phạm vi nghiên cứu; kết quả nghiên cứu, kết luận và kiến nghị.
• D. Lí do chọn đề tài; mục đích, giả thuyết, đối tượng, phương pháp và phạm vi nghiên cứu; kết quả nghiên cứu, kết luận và kiến nghị.

Câu 4: Tại sao tin sinh học được xem như công cụ nghiên cứu và học tập môn Sinh học

• A. Tin sinh học đã trở thành công cụ hỗ trợ đắc lực cho sinh học và công nghệ sinh học thông qua các ngân hàng dữ liệu.
• B. Tin sinh học đã trở thành công cụ hỗ trợ đắc lực cho sinh học và công nghệ sinh học thông qua trí tuệ nhân tạo.
• C. Tin sinh học đã trở thành công cụ hỗ trợ đắc lực cho sinh học và công nghệ sinh học thông qua tự động hóa.
• D. Tin sinh học đã trở thành công cụ hỗ trợ đắc lực cho sinh học và công nghệ sinh học thông qua hệ thống nhúng và IoT.

II. Phần tự luận (6 điểm)

Câu 1 (2 điểm). Kính lúp thường được dùng để làm gì?

Câu 2 (4 điểm). Em nên làm gì để có thể học tập môn sinh học một cách hiệu quả?

ĐỀ 2

I. Phần trắc nghiệm (4 điểm)

(Chọn chữ cái trước câu trả lời đúng nhất.)

Câu 1: Sắp xếp trình tự các bước để thực hiện phương pháp làm việc trong phòng thí nghiệm

Tiến hành các thí nghiệm theo đúng quy trình và thu thập dữ liệu từ kết quả thí nghiệm.

Báo cáo kết quả thí nghiệm.

Chuẩn bị các thiết bị, dụng cụ, hóa chất và mẫu vật để làm thí nghiệm.

Vệ sinh dụng cụ, phòng thí nghiệm.

• A. (4), (3), (2), (1).
• B. (4), (3), (1), (2).
• C. (3), (1), (4), (2).
• D. (3), (1), (2), (4).

Câu 2: Tại sao phẩm chất trung thực rất quan trọng trong nghiên cứu khoa học

• A. Vì nếu vi phạm tính trung thực, chúng ta sẽ đối mặt với sự bất công trong nghiên cứu, rộng hơn là ảnh hưởng đến nên văn minh nhân loại cũng như ảnh hưởng đến sự sống của con người.
• B. Vì trung thực là một đức tính quan trọng của con người.
• C. Vì nếu không trung thực trong quá trình làm thí nghiệm, thí nghiệm sẽ thất bại.
• D. Tất cả các đáp án trên đều sai.

Câu 3: Các ngân hàng dữ liệu không có vai trò gì trong nghiên cứu sinh học?

• A. Giải trình tự DNA.
• B. Phục vụ cho việc tìm kiếm trình tự DNA ở các sinh vật khác nhau.
• C. Dự đoán cấu trúc và chức năng của protein.
• D. So sánh trình tự tương đồng của protein để xác định mối quan hệ giữa các loài.

Câu 4: Khi muối dưa cải bị hư hỏng, có hai nguyên nhân được đưa ra (1) do đậy nắp hũ dưa không kin; (2) do không đảm bảo về điều kiện ánh sáng. Để xác định đầu là nguyên nhân làm dưa cải muối bị hỏng, người nghiên cứu cần sử dụng phương pháp nghiên cứu

• A. Phương pháp làm trong phòng thí nghiệm.
• B. Phương pháp quan sát.
• C. Phương pháp thực nghiệm khoa học.
• D. Phương pháp trải nghiệm thực địa.

II. Phần tự luận (6 điểm)

Câu 1 (2 điểm). Để xác định hàm lượng đường trong máu, ta sử dụng phương pháp nghiên cứu nào?

Câu 2 (4 điểm). Những thiết bị và vật liệu nào thường được sử dụng trong nghiên cứu và học tập môn sinh học? Kết quả quan sát có thể được lưu giữ bằng cách nào?