Giáo án sinh học 10 chân trời bài 2: Các phương pháp nghiên cứu và học tập môn sinh học (1 tiết)

Ngày soạn:…/…/…

Ngày dạy:…/…/…

BÀI 2: CÁC PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

VÀ HỌC TẬP MÔN SINH HỌC (1 TIẾT)

1. MỤC TIÊU
2. Về kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ:

• Trình bày và vận dụng được một số phương pháp nghiên cứu sinh học.
• Nêu được một số vật liệu, thiết bị nghiên cứu và học tập môn Sinh học.
• Trình bày và vận dụng được các kĩ năng trong triến trình nghiên cứu.
• Giới thiệu được phương pháp tin sinh học (Bioinformatics) như là một công cụ trong nghiên cứu và học tập sinh học.

2. Năng lực

• Năng lực sinh học:
• Nhận thức sinh học:
• Trình bày và vận dụng được một số phương pháp nghiên cứu sinh học.

+ Phương pháp quan sát.

+ Phương phép làm việc trong phòng thí nghiệm (các kĩ thuật phòng thí nghiệm).

+ Phương phép thực nghiệm khoa học.

• Nêu được một số vật liệu, thiết bị nghiên cứu và học tập môn Sinh học.
• Giới thiệu được phương pháp tin sinh học (Bioinformotics) như là công cụ trong nghiên cứu và học tập sinh học.
• Trình bày và vận dụng được các kĩ năng trong tiến trình nghiên cứu:

+ Quan sát: logic thực hiện quan sát; thu thập, lưu giữ kết quả quan sát; lựa chọn hình thức biểu đạt kết quả quan sát.

+ Xây dựng giả thuyết.

+ Thiết kế và tiến hành thí nghiệm.

+ Điều tra, khảo sát thực địa.

+ Làm báo cáo kết quả nghiên cứu.

• Năng lực chung:
• Tự chủ và tự học: Tự nhận ra và điều chỉnh được những sai sót, hạn chế của bản thân trong quá trình học tập môn Sinh học. Từ đó, biết tự điều chỉnh cách học.
• Giải quyết vấn đề và sáng tạo: Đánh giá được hiệu quả của việc áp dụng nhiều phương pháp khác nhau để nghiên cứu một vấn đề.

3. Phẩm chất

• Yêu nước: Tích cực, chủ động vận động người khác tham gia các hoạt động bảo vệ thiên nhiên.
• Nhân ái: Biết tôn trọng quyền và lợi ích hợp pháp của mọi người, đấu tranh với những hành vi vi phạm đạo đức sinh học.
• Trung thực: Nhận thức được phẩm chất trung thực rất quan trọng trong học tập và nghiên cứu khoa học.

1. PHƯƠNG PHÁP VÀ KĨ THUẬT DẠY HỌC

• Dạy học hợp tác
• Dạy học nêu và giải quyết vấn đề thông qua câu hỏi SGK.
• Dạy học trực quan.
• Kĩ thuật động não, khăn trải bàn.

III. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

• SGK, SGV, SBT Sinh học, Giáo án.
• Một số tranh, ảnh, phim tư liệu về các thiết bị, dụng cụ, phương pháp nghiên cứu và học tập môn Sinh học.
• Bảng hướng dẫn HS thực hiện nghiên cứu vấn đề thực tiễn ở địa phương.
• Máy tính, máy chiếu.

2. Đối với học sinh

• Giấy A4.
• Bảng trắng, bút lông.
• Biên bản thảo luận nhóm.
• Bảng báo cáo kết quả nghiên cứu vấn đề thực tiễn ở địa phương.

1. IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
2. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
3. Mục tiêu: Dẫn dắt vào bài học mới.
4. Nội dung: GV đưa ra tình huống mở đầu:

Khi muối chua, có nhiều nguyên nhân làm dưa cải bị hỏng. Em có biết đó là nguyên nhân nào không? Do vi khuẩn hay do một điều kiện môi trường nào khác?

1. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS.
2. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV đưa ra tình huống dẫn dắt vấn đề: Khi muối chua, có nhiều nguyên nhân làm dưa cải bị hỏng. Em có biết đó là nguyên nhân nào không? Do vi khuẩn hay do một điều kiện môi trường nào khác?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS dựa vào hiểu biết cá nhân, suy nghĩ và đưa ra dự đoán về hiện tượng này.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS chia sẻ hiểu biết cá nhân cho GV và cả lớp.

- Các HS còn lại nêu ra ý kiến khác (nếu có).

* Dưa cải muối bị hỏng có thể vì một số lí do như: dung dịch dùng để muối chua pha không đúng tỉ lệ, bản thân rau dùng để muối dưa có chất lượng không tốt, do yếu tố nhiệt độ, ánh sáng,…

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức.

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Có nhiều nguyên nhân làm dưa cải muối bị hư hỏng, trong đó có 2 nguyên nhân được đưa ra: (1) do đậy nắp hũ dưa không kín; (2) do không đảm bảo về điều kiện ánh sáng. Vậy, dựa vào phương pháp nào để xác định nguyên nhân làm dưa cải muối bị hỏng? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu trong bài học hôm nay – Bài 2: Các phương pháp nghiên cứu và học tập môn sinh học.

1. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
2. I. Các phương pháp nghiên cứu và học tập môn sinh học

Hoạt động 1: Tìm hiểu các phương pháp nghiên cứu và học tập môn Sinh học

1. Mục tiêu:

- Trình bày và vận dụng được một số phương pháp nghiên cứu sinh học.

+ Phương pháp quan sát.

+ Phương pháp làm việc trong phòng thí nghiệm (các kĩ thuật phòng thí nghiệm).

+ Phương pháp thực nghiệm khoa học.

- Tự nhận ra và điều chỉnh được những sai sót, hạn chế của bản thân trong quá trình học tập môn Sinh học. Từ đó, biết tự điều chỉnh cách học.

- Đánh giá được hiệu quả của việc áp dụng nhiều phương pháp khác nhau để nghiên cứu một vấn đề.

1. Nội dung:

- GV yêu cầu HS đọc thông tin mục 1 phần I (SGK tr.12 – 13) và thực hiện các nhiệm vụ học tập.

- GV sử dụng phương pháp hỏi – đáp nêu vấn đề để hướng dẫn và gợi ý cho HS thảo luận nội dung trong SGK.

1. Sản phẩm học tập: Phiếu bài tập của HS
2. Tổ chức hoạt động: