Đề thi giữa kì 1 ngữ văn 9 kết nối tri thức (Đề số 11)

MA TRẬN ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ I

Năm học: 2025-2026

Môn: Ngữ văn 9

BẢNG ĐẶC TẢ ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ I

MÔN: NGỮ VĂN LỚP 9- THỜI GIAN LÀM BÀI: 90 PHÚT

ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ I

NGỮ VĂN 9 – KẾT NỐI TRI THỨC

NĂM HỌC: 2025 – 2026

Thời gian làm bài: 90 phút (Không kể thời gian phát đề)

PHẦN I: ĐỌC HIỂU (5.0 điểm)

Có nơi nào như Đất nước chúng ta
Viết bằng máu cả ngàn chương sử đỏ
Khi giặc đến vạn người con quyết tử
Cho một lần Tổ quốc được sinh ra

Biển mùa này sóng dữ phía Hoàng Sa

Các con mẹ vẫn ngày đêm bám biển

Mẹ Tổ quốc vẫn luôn ở bên ta

Như máu ấm trong màu cờ nước Việt

Biển Tổ quốc đang cần người giữ biển

Máu ngư dân trên sóng lại chan hòa

Máu của họ ngân bài ca giữ nước

Để một lần Tổ quốc được sinh ra

(Trích Tổ quốc ở Trường Sa - Nguyễn Việt Chiến, Báo Thanh niên 27/5/2012)

Câu 1. (0,75 điểm) .............................................

.............................................

.............................................
 

Câu 3. (1,0 điểm): Chỉ ra biện pháp tu từ được sử dụng trong bốn câu thơ và phân tích hiệu quả nghệ thuật của chúng?

Có nơi nào như Đất nước chúng ta
Viết bằng máu cả ngàn chương sử đỏ
Khi giặc đến vạn người con quyết tử
Cho một lần Tổ quốc được sinh ra

Câu 4. (1,0 điểm): Đoạn thơ trên (đoạn thơ ngữ liệu) thể hiện những tình cảm nào của nhà thơ dành cho biển đảo Tổ quốc? 

Câu 5. (1,5 điểm): Từ đoạn thơ trên, em hãy trình bày suy nghĩ bằng một đoạn văn khoảng 4 - 6 dòng về trách nhiệm của em trong việc bảo vệ biển đảo quê hương hiện nay?

II. VIẾT (5.0 điểm)

Đọc văn bản bên dưới và viết một bài văn nghị luận phân tích, đánh giá chủ đề và những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật trong truyện ngắn“Bà lái đò” của nhà văn Nguyễn Công Hoan.

BÀ LÁI ĐÒ

Chúng tôi tới một bờ sông và phải qua con sông khá rộng ấy. Chà, chúng tôi thở phào một hơi khoan khoái: Chúng tôi sẽ được nghỉ ngơi trên thuyền. Một người đàn bà ngoài bốn mươi, ngồi cạnh một thằng bé chừng tám chín tuổi, hướng mặt ra sông, đang vót tre bằng con dao nhọn. 

Thấy tiếng động, người ấy quay nhìn chúng tôi và có ý hớt hải, thu xếp các thứ rồi một tay cầm dao, một tay dắt con, nhảy xuống thuyền. Bà ta lay nhố vội vàng cải sào cắm chặt vào bùn, rồi đẩy mạnh chiếc thuyền nan. 

Con thuyền chổng mũi lên trời, vỗ sóng đành đạch, nhảy chồm ra xa. Nhưng không hiểu sao tự nhiên nó quay lại ghé vào bờ. 

Đồng chí Việt Nam hiểu ý, nói: 

- Bà cho chúng tôi sang sông với chứ. Sáu người chở không nặng lắm đâu. 

- Vâng, cháu ghé vào chỗ khô để các ông khỏi lấm giầy. 

Chúng tôi xuống thuyền, ngồi thăng bằng thì thuyền quay mũi. Chúng tôi duỗi chân cho đỡ mỏi, rồi lấy thuốc lá ra hút. Chúng tôi nói chuyện với nhau về các khúc sông bên châu Âu. Gió hiu hiu lướt trên da chúng tôi mát rượi. Sóng phản ánh vàng, mặt nước chói như gương. Quá nửa bên này, yên lặng, thuyền tới chỗ chảy xiết. 

Chúng tôi phải vịn vào nhau để ngồi cho vững. Bỗng tự nhiên con thuyền chòng chành, đảo lộn đi, hắt thằng bé con xuống nước. Đồng thời chúng tôi nghe tiếng bùng bục: người đàn bà tay cầm con dao nhọn đang xỉa đâm nát cả phía lái. 

Nước ùa vào và trong khoảnh khắc, cả chúng tôi băng ra giữa dòng. Trước thế nguy, chúng tôi giữ bình tĩnh.

- Anh em! Phải cứu lấy đàn bà và trẻ con! 

Lệnh đưa ra, chúng tôi hết sức. 

Chúng tôi chống nhau với sóng, với xoáy, để đuổi kịp những cái đầu lúc nhô lên, lúc thụt xuống, theo đà nước đỏ ngầu. 

Anh Bảo - Tên Việt Nam của đồng chí Đức - đã nhanh tay ôm được thằng bé và cõng nó vào bờ. 

Còn chúng tôi đuổi theo người mẹ. Nhưng hễ nắm được cánh tay, thì người đàn bà quái gở ấy lại giãy giụa, hình như muốn chạy trốn. 

Nhưng không thể. Chúng tôi phải cứu. Và sau hết, bà ta cũng được dìu vào bờ. Chúng tôi đặt hai mẹ con nằm trên cỏ, xúm lại chữa. Cả hai người đã nôn ra được nhiều nước và đã thở được đều. 

Chừng nửa giờ sau, bà lái đò mới mở đôi mắt mệt nhọc nhìn chúng tôi, thở dài, nhắm mắt lại. Biết rằng bà ta đã tỉnh, đồng chí Việt Nam hỏi: 

- Tại làm sao bà nỡ xử với chúng tôi như thế? 

- Họ là người Pháp, chúng tôi không chở cho giặc! 

Chúng tôi kinh ngạc nhìn nhau. Đồng chí Việt Nam mỉm cười: 

- Các đồng chí này không phải là người Pháp mà người châu Âu, giúp Chính phủ ta đánh Pháp đấy bà! 

Bà lái đò uể oải nhìn chúng tôi một lượt, rồi không hiểu bà ta có tin hay không, lại thấy bà ta nhắm mắt như trước. 

- Thế nếu các đồng chí này là người Pháp, sao bà còn để xuống thuyền? 

- Tôi cũng tính chạy, nhưng sau sực nghĩ ra là các ông có súng, không để các ông xuống cũng chết. Đằng nào cũng chết, thà tôi chết mà giết được tất cả có hơn không? 

Chúng tôi kinh ngạc nhìn nhau. Đồng chí Việt Nam lắc đầu hồi hỏi: 

- Nhà bà ở đâu? 

- Tôi không có nhà, chi có chiếc thuyền ấy.

- Thế gia đinh bà có những ai? Chúng tôi muốn vào thăm. 

- Tôi góa, chỉ có một thằng bé. 

Bà mở mắt ra nhìn con, rồi quờ tay sờ trán và ngực nó. 

(Thuật theo lời một đồng chí Tiệp Khắc tháng 8-1948)

(Trích Truyện ngắn Nguyễn Công Hoan)

* Chú thích

      Nguyễn Công Hoan (1903 – 1977) sinh ra trong một gia đình quan lại xuất thân Nho học ở Hưng Yên. Ông là một nhà văn tiêu biểu của văn học hiện thực phê phán Việt Nam. Trong sự nghiệp sáng tác, ông đã để lại hơn 200 truyện ngắn, gần 30 truyện dài và nhiều tiểu luận văn học. Một số tác phẩm tiêu biểu: Tập truyện ngắn gồm Kép Tư Bền (1935), Đào kép mới (1937)…; Tiểu thuyết gồm Lá ngọc cành vàng (1935) Bước đường cùng (1938)… Năm 1996, ông được Nhà nước tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.

---------------------- HẾT ---------------------- 

- Thí sinh không được sử dụng tài liệu; 

- Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm.

HƯỚNG DẪN CHẤM VÀ ĐÁP ÁN

.............................................

.............................................

.............................................