Giáo án Công nghệ 9 Cắt may Chân trời chủ đề 3: Thực hành cắt may trang phục

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV giới thiệu cho HS các nội dung cần thực hành trong bài học này.

- GV chia lớp thành 4 nhóm (2 nhóm thực hiện chung 1 nhiệm vụ), yêu cầu đọc thông tin trong SGK tr. 21 - 22 và giao nhiệm vụ cụ thể:

+ Nhóm 1, 2: Nêu các vật tư, dụng cụ, thiết bị cần thiết.

+ Nhóm 3, 4: Nêu các yêu cầu sản phẩm.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc thông tin, thảo luận nhóm và thực hiện nhiệm vụ.

- GV quan sát HS các nhóm thực hiện hoạt động, hướng dẫn, giúp đỡ (nếu cần).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm trình bày kết quả thảo luận.

-  HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV chuẩn hóa kiến thức, yêu cầu HS ghi chép đầy đủ vào vở.

- GV chuyển sang nội dung mới. 

1. CHUẨN BỊ THỰC HÀNH

1.1. Nội dung thực hành

- Thực hành các thao tác sử dụng máy may.

- May một số đường may căn bản: can rẽ, can lộ (may nối lộn), viền gấp mép, viền bọc mép.

- May tạp dề thắt lưng.

- May chân váy lưng chun.

1.2. Vật tư, dụng cụ, thiết bị cần thiết

(Đính kèm Bảng 3.1, 3.2 và Hình 3.2 bên dưới phần Nhiệm vụ 1)

1.3. Yêu cầu sản phẩm

- Đường can thẳng, mặt vải phẳng, êm.

- Đường viền phẳng, êm, không dúm vải, giữ được hình dạng chi tiết sản phẩm.

- Sản phẩm tạp dề, chân váy được may đúng hình dáng và thông số đã được thiết kế; các đường may êm, phẳng, trang trí đẹp.

Bảng 3.1. Vật tư, dụng cụ, thiết bị thực hành

Hình 3.2. Một số dụng cụ, thiết bị may cần thiết

Bảng 3.2. Số của kim máy theo độ dày của vải

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia lớp thành 6 nhóm (2 nhóm thực hiện chung 1 nhiệm vụ).

- GV yêu cầu HS quan sát hình ảnh, đọc thông tin mục 4.1 SGK tr. 23 - 25 và thực hiện nhiệm vụ:

+ Nhóm 1, 2: Tìm hiểu các bộ phận chính của máy may chạy điện.

+ Nhóm 3, 4: Tìm hiểu về việc chuẩn bị may.

+ Nhóm 5, 6: Tìm hiểu về cách vận hành máy.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc thông tin và thực hiện nhiệm vụ.

- GV quan sát HS thực hiện hoạt động và hướng dẫn, hỗ trợ (nếu cần).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện HS trình bày câu trả lời.

- Các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung đáp án. 

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV chuẩn hóa kiến thức, yêu cầu HS ghi chép đầy đủ vào vở.

- GV chuyển sang nội dung mới. 

2. SỬ DỤNG MÁY MAY

 a. Các bộ phận chính của máy may chạy điện

(Đính kèm Hình 3.3. bên dưới phần Nhiệm vụ)

- Máy may chạy điện gồm các phần: đầu máy, bàn đạp để vận hành máy và dây dẫn nối với nguồn điện. Phần đầu máy của máy may chạy điện thường có các bộ phận chính như:

+ Bộ phận chỉ trên.

+ Bộ phận chỉ dưới.

Hình 3.4. Mũi may

b. Chuẩn bị may

(Đính kèm Bảng 3.3. bên dưới phần Nhiệm vụ)

c. Vận hành máy

(Đính kèm Bảng 3.4. bên dưới phần Nhiệm vụ)

Hình 3.3. Các bộ phận chính của máy may chạy điện: 1) Trục quay kim; 2) Trục giữ chỉ; 3) Cò giật chỉ; 4) Ốc điều chỉnh sức căng của chỉ; 5) Ốc vặn kim; 6) Trụ kim; 7) Kim máy; 8) Chân vịt; 9) Khoang suốt; 10) Suốt chỉ; 11) Bàn đạp; 12) Cần gạt chân vịt

Bảng 3.2. Các nét vẽ kĩ thuật được vận dụng vào bản vẽ cắt may

Các bước thực hiện	Yêu cầu kĩ thuật	Hình minh hoạ
Bước 1. Quấn chỉ vào suốt - Đặt ống chỉ vào trục giữ chỉ. - Quấn vài vòng chỉ vào suốt để giữ đầu chỉ. - Đặt suốt vào trục quấn suốt, theo chiều chỉ quấn vào suốt. - Đẩy trực quấn suốt sát vào kẹp chỉ (nếu có). - Cho máy chạy (đạp bản đạp hoặc nhấn công tắc tự động) để chỉ quấn vào suốt.	Chỉ may được quấn đều vào suốt.
Bước 2. Lắp suốt chỉ vào khoang suốt * Đối với loại máy có sử dụng thuyền (thoi): Lắp suốt vào thuyền. Kéo chỉ qua me thuyền. - Mở nắp khoang suốt. - Đặt suốt vào khoang. - Đậy nắp khoang suốt.	* Khi kéo chỉ suốt trong thuyền, suốt quay ngược chiều kim đồng hồ. - Suốt chỉ được đặt vào đúng vị trí trong khoang suốt.
Bước 3. Lắp kim - Chọn kim phù hợp với độ dày của vải. - Kéo cần gạt để hạ chân vịt xuống. - Quay trục quay kim để trụ kim lên vị trí cao nhất. - Mở ốc giữ kim. - Đưa chân kim vào trụ kim, mặt vát của kim áp vào trụ kim. - Siết chặt ống giữ kim.	- Kim được lắp vào đúng vị trí ở trụ kim. - Lỗ kim và rãnh kim xoay đúng hướng xỏ chỉ.
Bước 4. Mắc chỉ trên - Đặt ống chỉ vào trục giữ chỉ. - Mắc chỉ lần lượt qua các vị trí: móc dẫn chỉ, ốc điều chỉnh sức căng của chỉ, lò xo giật chỉ, móc dẫn chỉ ở trụ kim. - Xâu chỉ vào kim máy.	Chỉ được mắc đúng theo thứ tự và đủ các vị trí (tuỳ theo từng loại máy).
Bước 5. Lấy đầu chỉ dưới lên - Tay trái giữ đầu chỉ trên, tay phải quay trục quay kim ở đầu máy cho đến khi đầu chỉ dưới được kéo lên. - Đưa hai đầu chỉ trên và chỉ dưới ra phía sau, dưới chân vịt	- Đầu chỉ dưới được kéo lên trên. - Hai đầu chỉ được kéo về phía sau, dưới chân vịt.

Bảng 3.4. Các bước vận hành máy may

Các bước thực hiện	Yêu cầu kĩ thuật	Hình minh hoạ
Bước 1. Bắt đầu may - Đặt vải dưới chân vịt, hạ cần gạt để chân vịt ép vào vải. - Quay trục quay kim để kim đâm xuống vải ở vị trí đầu đường may.	- Vải được đặt êm, phẳng dưới chân vịt. - Kim đâm xuống đúng vị trí đầu đường may.
Bước 2. Tiến hành may Đạp bàn đạp (hoặc mở công tắc tự động) cho máy chạy, hai tay giữ và đưa vải để kim may theo đường vẽ của sản phẩm. * Lưu ý: Không chạm tay vào chân vịt và trụ kim trong khi máy đang chạy.	Đường may đúng theo nét vẽ, không bị xô lệch, không làm dúm vải.
Bước 3. Kết thúc may - Dừng đạp bàn đạp (hoặc tắt công tắc tự động). - Quay trục quay kim để nâng kim lên vị trí cao nhất. - Nâng cần chân vịt lên, lấy vải ra khỏi chân vịt và cắt chỉ.	Vải được lấy ra khỏi chân vịt, không bị kéo dúm đường may.

Thông tin bổ sung

Khi bắt đầu và kết thúc đường may, cần may lặp lại khoảng 3 ÷ 4 mũi (may lại mũi) để tránh bị tuột chỉ.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia lớp thành 4 nhóm.

- GV yêu cầu HS quan sát hình ảnh, đọc thông tin SGK tr. 26 - 30 và thực hiện nhiệm vụ:

+ Nhóm 1: Tìm hiểu về may can rẽ.

+ Nhóm 2: Tìm hiểu về may can lộn.

+ Nhóm 3: Tìm hiểu về may viền gấp mép.

+ Nhóm 4: Tìm hiểu về may viền bọc mép.

- GV tổ chức cho các nhóm thực hành. 

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận nhóm, khai thác hình ảnh, thông tin và thực hiện nhiệm vụ.

- GV quan sát HS thực hiện hoạt động và hướng dẫn, hỗ trợ (nếu cần).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm trình bày câu trả lời.

- GV mời các nhóm trình bày sản phẩm. 

- Các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung đáp án. 

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV chuẩn hóa kiến thức, yêu cầu HS ghi chép đầy đủ vào vở.

- GV chuyển sang nội dung mới. 

3. MAY MỘT SỐ ĐƯỜNG ĐƠN GIẢN

3.1. May can rẽ

- Can rẽ là kiểu may thông dụng, đơn giản, nối vải bằng một đường may.

- Trước khi may cần vắt sổ mép vải. 

- Đường can rẽ thường dùng để may sườn tay, sườn thân, đường giàng quần, dọc quần,…

- Kí hiệu: 

- Quy trình may. (Đính kèm Bảng 3.5 bên dưới phần Nhiệm vụ)

3.2. May can lộn (may nối lộn)

- May can lộn là cách may nối vải bằng hai đường may, thường áp dụng để may khi mép vải không được vắt sổ. 

- Đường can lộn thường dùng để may giàng quần, đáy quần, sườn tay, sườn thân áo,…

- Kí hiệu:

- Quy trình may. (Đính kèm Bảng 3.6 bên dưới phần Nhiệm vụ)

 3.3. May viền gấp mép

- Viền gấp mép là cách giữ cho mép vải của sản phẩm không bị sổ sợi bằng cách gấp trực tiếp mép vải hoặc nối mảnh vải khác vào vị trí cần viền, sau đó may cố định.

- Viền gấp mép thường dùng để viền nẹp cổ áo, lai áo, lai váy, lai quần,…

- Có hai dạng viền gấp mép:

+ May viền gấp mép không nối vải

• Kí hiệu:

• Quy trình may. (Đính kèm Bảng 3.7 bên dưới phần Nhiệm vụ)

+ May viền gấp mép không nối vải

• Kí hiệu:

• Quy trình may. (Đính kèm Bảng 3.8 bên dưới phần Nhiệm vụ)

3.4. May viền bọc mép

- Viền bọc mép là cách dùng một miếng vải canh xéo bọc mép vải của sản phẩm vào trong, giữ cho mép vải không bị sổ sợi, đồng thời làm đẹp cho sản phẩm,… Viền bọc mép dùng để viền cổ áo, nách áo, nẹp áo, cổ tay,… kết hợp với trang trí.

- Kí hiệu:

- Quy trình may. (Đính kèm Bảng 3.8 bên dưới phần Nhiệm vụ)

Bảng 3.5. Các bước may can rẽ

Bảng 3.6. Các bước may can lộn