Giáo án Công nghệ cơ khí 11 kết nối bài 14: An toàn lao động và bảo vệ môi trường trong sản xuất cơ khí

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1. Tìm hiểu an toàn lao động

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS thảo luận theo nhóm đôi, nghiên cứu SGK và tìm hiểu về an toàn lao động.

- GV nêu khái niệm về an toàn lao động.

- GV đặt câu hỏi:

+ Theo em, sự khác biệt giữa tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp là gì?

- GV kết luận về tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp.

- GV yêu cầu HS thảo luận theo nhóm đôi, hoạt động với hộp chức năng Khám phá (SGK – tr69)

Quan sát hình 14.2 và cho biết:

+ Người lao động có nguy hiểm gì trong tình huống này?

+ Người lao động đã được trang bị đầy đủ bảo hộ để phòng, chống nguy hiểm chưa?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc thông tin SGK, thảo luận và trả lời câu hỏi.

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 1-2 HS trả lời câu hỏi

*Khám phá

+ Một số nguy cơ có thể kể đến với người lao động trong hình: quấn kéo tóc, áo vào mũi khoan đang quay; văng bắn phoi, phôi; bụi kim loại, điện giật,…

+ Người công nhân đã được trang bị đầy đủ đồ bảo hộ: kính mắt, khẩu trang, tóc và áo gọn gàng,…

- Các nhóm khác theo dõi và bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức và kết luận về an toàn lao động.

- GV chuyển sang hoạt động mới.

I. AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG SẢN XUẤT CƠ KHÍ

1. An toàn lao động

- An toàn lao động là giải pháp phòng, chống tác động của các yếu tố nguy hiểm nhằm đảm bảo không xảy ra thương tật, tử vong đối với con người trong quá trình lao động.

- Tai nạn lao động là tai nạn xảy ra trong quá trình lao động do kết quả tác động đột ngột từ các yếu tố nguy hiểm bên ngoài làm chết người hoặc làm tổn thương, phá huỷ chức năng hoạt động bình thường của bộ phận nào đó trên cơ thể.

- Bệnh nghề nghiệp là bệnh phát sinh do điều kiện lao động có hại của nghề nghiệp tác động đối với người lao động.

Nhiệm vụ 2. Tìm hiểu một số yếu tố gây mất an toàn trong sản xuất cơ khí

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chiếu một số hình ảnh/video minh họa việc mất an toàn trong sản xuất cơ khí cho HS quan sát.

- GV yêu cầu HS dựa vào một số hình ảnh trên và trả lời câu hỏi sau:

+ Hãy phân tích nguyên nhân gây mất an toàn trong sản xuất cơ khí.

+ Nêu hậu quả mắc phải.

- GV gợi ý: Cách phân loại các yếu tố gây mất an toàn trong sản xuất cơ khí như: bộ phận chuyển động của máy, điện, vật văng bắn, nổ, nhiệt, hóa chất,…

- Sau khi HS trả lời, GV kết luận về một số yếu tố gây mất an toàn trong sản xuất cơ khí.

- GV yêu cầu HS thảo luận theo nhóm đôi và thực hiện hoạt động với hộp chức năng Luyện tập (SGK – tr69)

Quan sát các hình cảnh báo yếu tố nguy hiểm trong hình 14.3 và thực hiện các nhiệm vụ:

+ Ý nghĩa các cảnh báo tại các hình 14.3 a, b, c?

+ Liên hệ các yếu tố nguy hiểm này với các phương pháp gia công cơ khí ở hình 14.3 d, e, g.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc thông tin SGK, thảo luận và trả lời câu hỏi.

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 1-2 HS trả lời câu hỏi

*Luyện tập

+ Hình 14.3a: Cảnh báo nguy hiểm tia nguy hại với mắt.

+ Hình 14.3b: Cảnh báo nguy hiểm quấn người vào máy đang quay.

+ Hình 14.3c: Cảnh báo nguy hiểm vỡ đá.

+ Liên hệ giữa các hình trong hình 14.3: hình a với e, hình b với d, hình c với g.

- Các nhóm khác theo dõi và bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức và kết luận về một số yếu tố mất an toàn trong sản xuất cơ khí.

- GV chuyển sang hoạt động mới.

2. Một số yếu tố gây mất an toàn trong sản xuất cơ khí

- Các bộ phận chuyển động của máy: bánh răng, xích, băng tải, máy cán, cuốn, kéo,... có thể gây va đập, quấn bộ phận hoặc toàn cơ thể vào máy,...

- Điện có thể gây điện giật. Tuỳ độ lớn dòng điện, thời gian tiếp xúc,...mà có thể gây mức độ ảnh hưởng khác nhau.

- Vật văng bắn: từ các nguồn như phoi, phôi, dao,…

- Nổ: có 2 loại là nổ vật lí và nổ hoá học.

- Nguồn nhiệt: từ các bộ phận như đúc, nhiệt luyện, cán,…

- Hoá chất: Trong sản xuất cơ khí có những công đoạn phải sử dụng đến hoá chất như mạ, sơn, phủ,... Các hoá chất sử dụng trong quá trình này có nguy cơ gây cháy, nổ, nhiễm độc....

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1. Tìm hiểu bảo vệ môi trường

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS thảo luận theo nhóm đôi, nghiên cứu SGK và tìm hiểu về bảo vệ môi trường trong lĩnh vực sản xuất cơ khí.

- GV nêu khái niệm về bảo vệ môi trường trong lĩnh vực sản xuất cơ khí.

- GV chiếu một số hình ảnh/video về một số vụ việc gây mất vệ sinh môi trường từ các nguồn xả thải của hoạt động sản xuất cho HS quan sát.

- GV yêu cầu HS dựa vào các hình ảnh và thông tin trong SGK, trả lời câu hỏi sau:

+ Hãy liệt kê các yếu tố gây ô nhiễm môi trường.

+ Các môi trường bị ảnh hưởng bởi các yếu tố trên.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc thông tin SGK, thảo luận và trả lời câu hỏi.

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 1-2 HS trả lời câu hỏi.

- Các nhóm khác theo dõi và bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức và kết luận về bảo vệ môi trường.

- GV chuyển sang hoạt động mới.

II. BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG TRONG SẢN XUẤT CƠ KHÍ

1. Bảo vệ môi trường

- Bảo vệ môi trường trong lĩnh vực sản xuất cơ khí là những hoạt động nhằm giữ cho môi trường trong lành, sạch đẹp, cải thiện điều kiện lao động, đảm bảo vệ sinh công nghiệp nhằm ngăn ngừa phát sinh các yếu tố có hại.

- Môi trường trong sản xuất cơ khí gồm môi trường bên trong và môi trường bên ngoài nhà máy, phân xưởng. Các yếu tố ô nhiễm môi trường có thể phân loại thành yếu tố vật lí; yếu tố hoá học, yếu tố vi sinh vật.

- Ô nhiễm môi trường gồm: ô nhiễm môi trường nước, môi trường không khí, môi trường đất.

Nhiệm vụ 2. Tìm hiểu các yếu tố gây ô nhiễm môi trường trong sản xuất cơ khí

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

2. Các yếu tố gây ô nhiễm môi trường

a) Các yếu tố ảnh hưởng trực tiếp