Giáo án dạy thêm văn 8 chân trời bài: Ôn tập văn bản 1 - Bức thư của thủ lĩnh da đỏ

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Nhiệm vụ 1: Hiểu biết chung về tác phẩm

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV hướng dẫn HS làm việc cá nhân, dựa vào kiến thức đã học về văn bản Bức thư của thủ lĩnh da đỏ, trả lời câu hỏi:

- Trình bày xuất xứ và bố cục của tác phẩm.

- Tóm tắt tác phẩm.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ

- HS vận dụng kiến thức đã học và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận hoạt động và thảo luận

- GV mời 1 – 2 HS trình bày các nội dung:

+ Trình bày xuất xứ và bố cục của tác phẩm.

+ Tóm tắt tác phẩm.

- GV yêu cầu HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức.

- GV chuyển sang nội dung mới.

Nhiệm vụ 2: Nhắc lại kiến thức bài học

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia HS cả lớp thành 3 nhóm, phân công nhóm trưởng, thư ký vào giao dụng cụ là bút và giấy khổ lớn cho mỗi nhóm.

- Từng thành viên sẽ viết ý kiến của mình vào góc của tờ giấy.

- Nhóm trưởng và thư ký sẽ tổng hợp các ý kiến và lựa chọn các ý kiến quan trọng viết vào giữa tờ giấy.

Lưu ý: mỗi thành viên làm việc tại góc riêng của mình.

- GV yêu cầu các nhóm đọc văn bản Bức thư của thủ lĩnh da đỏ và trả lời câu hỏi:

+ Trong đoạn văn tác giả đã sử dụng phép so sánh và nhân hoá, hãy chỉ ra các phép tu từ đó và nêu tác dụng.

+ Em hiểu thế nào về câu nói của thủ lĩnh da đỏ: "Đất là Mẹ"?

+ Cụm từ "Tôi là kẻ hoang dã" được lặp lại nhiều lần trong bức thư có ý nghĩa như thế nào?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận theo nhóm, vận dụng kiến thức đã học để thực hiện nhiệm vụ.

- GV quan sát, hỗ trợ các nhóm (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện 3 nhóm lần lượt trình bày kết quả thảo luận.

- GV yêu cầu các nhóm lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến cho nhóm bạn (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

- GV chuyển sang nội dung mới.

1. Hiểu biết chung về tác phẩm

a. Xuất xứ và bố cục của tác phẩm

- Năm 1854, Tổng thống thứ 15 của nước Mĩ là Phreng -klin Pi-ơ-xơ tỏ ý muốn mua đất của người da đỏ. Thủ lĩnh Xi-át-tơn đã gửi bức thư này trả lời. Đây là bức thư rất nổi tiếng, từng được nhiều người xem là một trong những văn bản hay nhất về thiên nhiên và môi trường.

- Bố cục:

+ Phần 1: Từ đầu đến “cha ông chúng tôi”: Những điều thiêng liêng trong kí ức người da đỏ.

+ Phần 2: Tiếp theo đến “đều có sự ràng buộc”: Sự khác nhau giữa người da đỏ và người da trắng trong cách đối xử giữa đất đai và thiên nhiên.

+ Phần 3: Còn lại: Lời đề nghị của người da đỏ về việc bảo vệ môi trường và đất đai.

b. Tóm tắt tác phẩm

Đối với người da đỏ, đất đai cùng với bầu trời, không khí dòng nước, động vật, thực vật đều là những thứ thiêng liêng. Họ không thể quên mảnh đất này kể cả có chết đi. Mảnh đất này chính là bà mẹ của người da đỏ. Người da trắng không thể hiểu cách sống của họ. Bởi họ là những kẻ xa lạ, mảnh đất này đâu phải người anh em mà là kẻ thù của họ. Thành phố của người da trắng không có nơi nào yên tĩnh. Chẳng có nơi nào nghe được tiếng lá cây lay động . Không khí đối với người da đỏ cũng rất quan trong. Bởi người da trắng cũng chia sẻ hít bầu không khí đó. Nếu họ bán mảnh đất này cho người da trắng thì họ với đối xử với muông thú trên mảnh đất này như người ah em. Đất là mẹ của loài người.

2. Nhắc lại kiến thức bài học

a. Phép so sánh và nhân hóa được sử dụng

- Các phép nhân hóa:

+ Mảnh đất này là bà mẹ của người da đỏ ( dùng để gọi sự vật trong thiên nhiên )

Những bông hoa ngát hương là người chị, người em ( dùng để gọi sự vật trong thiên nhiên )

+ Người da đỏ, mỏm đá, vũng nước, chú ngựa “đều cùng một gia đình” ( dùng để tả hiện tượng thiên nhiên.)

- Các phép so sánh được sử dụng:

+ Dòng nước óng ánh, êm ả trôi dưới những dòng sông, con suối là máu của tổ tiên.

+ Tiếng thì thầm của dòng nước chính là tiếng nói của cha ông.

- Tác dụng của các phép tu từ

Những hình ảnh so sánh và nhân hóa trên cho ta thấy rõ sự gắn bó máu thịt ngàn đời của người da đỏ với thiên nhiên. Con người với thiên nhiên được thể hiện gắn bó hết sức thân thiết, như là chị em, như là con người trong một gia đình, như là con cái với người mẹ. Cha ông, tổ tiên của người da đỏ tồn tại trong thiên nhiên, trong những dòng nước, trong âm thanh của côn trùng và nước chảy. Bởi lẽ mảnh đất này là bà mẹ của người da đỏ. Chúng tôi là một phần của mẹ và mẹ cũng là một phần của chúng tôi. Những bông hoa ngát hương là người chị, người em của chúng tôi. Những mỏm đá, những vũng nước trên đồng cỏ, hơi ấm của chú ngựa con và của con người, tất cả đều cùng chung một gia đình.

b. Ý nghĩa của câu nói: “Đất là mẹ”

Câu nói "Đất là Mẹ" nhấn mạnh quan hệ mật thiết gắn bó của người với đất:  con người sống được là nhờ có đất đai. Đất đai cho con người nơi trú ngụ. Đất là nguồn sống, là sự chở che, bảo vệ con người. Đất đai nuôi sống cây cỏ, thú vật và các thứ này lại nuôi sống con người. Trên mặt đất còn có những dòng suối, con sông cho con người nguồn nước và nguồn thủy sản... Tóm lại nhờ có đất con người mới sống được. Đất đai tựa như người Mẹ đã sinh ra con người. Những con người phải có nghĩa vụ kính trọng, chăm sóc, bảo vệ Đất, cần có thái độ cư xử đúng đắn với đất đai.

c. Ý nghĩa của việc lặp lại cụm từ “Tôi là kẻ hoang dã”

- Thể hiện sự khiêm tốn của vị thủ lĩnh.

- Nhấn mạnh sự khác biệt của về lối sống của người da trắng và da đỏ.

- Nói lên người da đỏ chỉ biết một cách sống là hoà hợp với thiên nhiên.