Giáo án điện tử hóa học 10 kết nối bài 2: Nguyên tố hóa học

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC HÔM NAY!

                KHỞI ĐỘNG

Thảo luận nhóm đôi, trả lời câu hỏi:

Cho cặp ba nguyên tử H (Z = 1; A = 1); D(Z = 1; A = 2) và T (Z = 1; A =3) có gì giống và khác nhau?

Gợi ý:

Nhận xét về số đơn vị điện tích hạt nhân, số proton, số electron của ba nguyên tử.

BÀI 2: NGUYÊN TỐ HÓA HỌC

NỘI DUNG BÀI HỌC

Nguyên tố hóa học

Kí hiệu nguyên tử

Đồng vị

Nguyên tử khối

1. Nguyên tố hóa học

• Nguyên tố hóa học là tập hợp các nguyên tử có cùng số đơn vị điện tích hạt nhân.
• Các nguyên tử của một nguyên tố hóa học có tính chất giống nhau.

Cho các nguyên tử sau: L (Z = 8; A = 16), D (Z = 9; A = 19), E (Z = 8; A = 18), G (Z = 7; A = 15). Trong các nguyên tử trên, các nguyên tử nào thuộc cùng một nguyên tố hóa học?

Những nguyên tử L và E thuộc cùng một nguyên tố hóa học do có cùng số đơn vị điện tích hạt nhân (Z = 8).

1. Kí hiệu nguyên tử

                Hoạt động nhóm 4, quan sát kí hiệu nguyên tử sau:

• Nhận xét các yếu tố trong kí hiệu đã cho là gì?
• Những số đặc trưng cho một nguyên tử bao gồm số nào?
• Từ đó vẽ sơ đồ chung về kí hiệu một nguyên tử gồm có gì?

Kí hiệu nguyên tử

Số đơn vị điện tích hạt nhân nguyên tử của một nguyên tố hóa học (Z) và số khối (A) là những đặc trưng cơ bản của một nguyên tử.

?2: Kí hiệu của một nguyên tử cho biết thông tin gì? Cho ví dụ.

Đó là nguyên tố nào

Số đơn vị điện tích hạt nhân nguyên tử, số proton và số electron của nguyên tử đó.

Số khối của nguyên tử đó, → số neutron = số khối – số proton.

?3: Hãy biểu diễn kí hiệu của một số nguyên tử sau:

1. a) Nitrogen (số proton = 7 và số neutron = 7)

Số khối bằng 7 + 7 = 14

1. b) Phosphorus(số proton = 15 và số neutron = 16)

Số khối bằng 15 + 16 = 31

1. c) Copper (số proton = 29 và số neutron = 34)

Số khối bằng 29 + 34 = 63

3. Đồng vị

Quan sát hình 2.2 SGK trang 18 chỉ ra sự khác nhau giữa các nguyên tử cùng loại này.

Khái niệm:

Đồng vị là những nguyên tử có cùng số đơn vị điện tích hạt nhân (cùng số proton) nhưng có số neutron khác nhau.

?4: Xác định thành phần nguyên tử (số proton, neutron, electron) của mỗi đồng vị sau:

1. a) , ,

Ba đồng vị của Si đều có:

số proton = số electron = 14.

Số neutron lần lượt là 14, 15, 16.

1. b) , , ,

Ba đồng vị của Fe đều có:

số proton = số electron = 26.

Số neutron lần lượt là 28, 30, 32.

1. Nguyên tử khối

Hoạt động nhóm 4, thực hiện nhiệm vụ:

• Tính khối lượng nguyên tử bằng cách tính tổng khối lượng proton, electron và neutron theo amu.
• So sánh tổng khối lượng electron với khối lượng nguyên tử để thấy khối lượng của electron rất nhỏ.

Khối lượng nguyên tử xấp xỉ khối lượng proton + neutron.

KẾT LUẬN

1. Nguyên tử khối

• Nguyên tử khối cho biết khối lượng nguyên tử đó nặng gấp bao nhiêu lần đơn vị khối lượng nguyên tử.
• Nguyên tử khối xấp xỉ số khối.
• Ví dụ: Nguyên tử khối của potassium (có số proton = 19, số neutron = 20) là A = 19 + 20 = 39.

2. Nguyên tử khối trung bình

 =

Trong đó:

• là nguyên tử khối trung bình.
• X và Y,... lần lượt là nguyên tử khối của các đồng vị X và Y,..
• a và b,... lần lượt là % số nguyên tử của các đồng vị X và Y,..

?6 (SGK - tr20)

Vì sao trong bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học, giá trị nguyên tử khối của chrominum (Cr) không phải là số nguyên mà là 51,996? 

Trong bảng tuần hoàn, nguyên tử khối của chromium bằng 51,996 vì đó là giá trị trung bình cộng của số khối các đồng vị Cr theo tỉ lệ nguyên tử đồng vị tương ứng xác định bằng phổ khối lượng.