Giáo án Lịch sử 9 cánh diều bài 4: Chiến tranh thế giới thứ hai (1939 - 1945)

BÀI 4: CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ HAI (1939 – 1945) 

(2 tiết)

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ: 

• Trình bày được nguyên nhân và diễn biến chủ yếu của Chiến tranh thế giới thứ hai.

• Phân tích được hậu quả của Chiến tranh thế giới thứ hai đối với lịch sử nhân loại. 

• Nêu được nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử, vai trò của Liên Xô và các nước Đồng minh trong chiến thắng chủ nghĩa phát xít.

2. Năng lực

Năng lực chung:

• Tự chủ và tự học: Khả năng thực hiện nhiệm vụ một cách độc lập; tự lực làm những nhiệm vụ học tập được giao trên lớp và ở nhà. 

• Giao tiếp và hợp tác: Hợp tác và giao tiếp với các bạn trong các nhiệm vụ học tập.

• Giải quyết vấn đề và sáng tạo: Phát hiện được vấn đề từ các nhiệm vụ học tập và tìm cách giải quyết chúng. 

Năng lực riêng: 

• Tìm hiểu lịch sử: Khai thác và sử dụng thông tin của một số tư liệu lịch sử (4.1 - 4.5) để nhận thức về nguyên nhân và diễn biến chủ yếu của Chiến tranh thế giới thứ hai; hậu quả của Chiến tranh thế giới thứ hai đối với lịch sử nhân loại; nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử, vai trò của Liên Xô và các nước Đồng minh trong chiến thắng chống chủ nghĩa phát xít. 

• Nhận thức và tư duy lịch sử: Trình bày được nguyên nhân của Chiến tranh thế giới thứ hai; Trình bày được diễn biến chủ yếu của Chiến tranh thế giới thứ hai; Phân tích được hậu quả của Chiến tranh thế giới thứ hai đối với lịch sử nhân loại.

• Vận dụng kiến thức, kĩ năng: Sưu tầm được tư liệu về một trong những chiến thắng tiêu biểu của phe Đồng minh trong Chiến tranh thế giới thứ hai.

3. Phẩm chất

• Nhân ái: Thể hiện thái độ căm ghét chiến tranh, yêu chuộng hòa bình.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC 

1. Đối với giáo viên

• Giáo án, SGK, SGV, SBT Lịch sử và Địa lí 9 – Cánh diều (phần Lịch sử). 

• Hình ảnh, tư liệu sưu tầm về bài học Chiến tranh thế giới thứ hai (1939 – 1945).

• Phiếu học tập (giấy A0), nam châm dán Phiếu học tập, bút màu.

• Máy tính, máy chiếu (nếu có).

2. Đối với học sinh

• SGK, SBT Lịch sử và Địa lí 9 – Cánh diều (phần Lịch sử). 

• Đọc trước nội dung bài học và sưu tầm tranh ảnh, tư liệu về bài học Chiến tranh thế giới thứ hai (1939 – 1945).

III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế cho HS, giúp đỡ HS ý thức được nhiệm vụ học tập, hứng thú với bài học mới. 

b. Nội dung: GV tổ chức cho HS chơi trò chơi “Mảnh ghép lịch sử”. HS trả lời một số câu hỏi trắc nghiệm về chủ đề Chiến tranh thế giới thứ hai để lật mở mảnh ghép. 

c. Sản phẩm: Các mảnh ghép lịch sử được lật mở trong trò chơi.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV tổ chức cho HS cả lớp chơi trò chơi “Mảnh ghép lịch sử”. 

- GV phổ biến luật chơi cho HS: Để lật mở được mỗi mảnh ghép bị che khuất hình ảnh, HS trả lời câu hỏi liên quan kiến thức về chủ đề Chiến tranh thế giới thứ hai.

- GV trình chiếu 5 mảnh ghép và cho HS lần lượt lật mở từng mảnh ghép:

Mảnh ghép số 1: Điền cụm từ thích hợp vào dấu ba chấm “…” trong đoạn tư liệu dưới đây:

“………………….là cuộc xung đột đẫm máu nhất trong lịch sử nhân loại, gây nên cái chết của 70 đến 85 triệu người, với số lượng thường dân tử vong nhiều hơn quân nhân. Hàng chục triệu người đã phải bỏ mạng trong các vụ thảm sát, diệt chủng (trong đó có Holocaust), chết vì thiếu lương thực và bệnh tật”.

Mảnh ghép số 2: Giữ vai trò trụ cột, quyết định thắng lợi trong chiến thắng chủ nghĩa phát xít là:

Mảnh ghép số 3: Những hình ảnh dưới đây gợi nhắc đến sự kiện lịch sử nào?

A. Thắng lợi Cách mạng tháng Mười Nga. 

B. Ngày kết thúc Chiến tranh thế giới thứ nhất. 

C. Kỉ niệm ngày sinh Lê-nin. 

D. Ngày chiến thắng phát xít (9/5).

Mảnh ghép số 4: Ở Chiến tranh thế giới thứ hai (1939 – 1945), đối tượng nào là nạn nhân chủ yếu trong hoạt động quân sự của các nước tham chiến?

Mảnh ghép số 5: Nguyên nhân trực tiếp dẫn đến Chiến tranh thế giới thứ hai ((1939 – 1945) là gì?

A. Mâu thuẫn về thị trường, thuộc địa tiếp tục xảy ra sau Chiến tranh thế giới thứ nhất. 

B. Đại suy thoái kinh tế làm mâu thuẫn giữa các nước đế quốc thêm sâu sắc.

C. Đức, I-ta-li-a, Nhật Bản ý định gây chiến tranh, phân chia lại thế giới.

D. Đức tấn công Ba Lan. Anh – Pháp tuyên chiến với Đức (bảo vệ Ba Lan).

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS vận dụng kiến thức đã học, hiểu biết của bản thân, trả lời câu hỏi và lật mở từng mảnh ghép. 

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

GV mời đại diện 5 HS lần lượt lật mở 5 mảnh ghép. 

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án:

- GV trình chiếu Mảnh ghép lịch sử: 

Ngày chiến thắng chủ nghĩa phát xít 9/5

- GV dân dắt HS vào bài học: Kỉ niệm Ngày Chiến thắng 9/5 hằng năm là dịp để toàn thế giới nhìn lại cuộc chiến tranh thảm khốc nhất trong lịch sử, để tôn vinh sự chiến đấu dũng cảm và hi sinh to lớn của các lực lượng dân chủ và hòa bình, đặc biệt là nhân dân và Hồng quân Liên Xô, đập tan chủ nghĩa phát xít, giành lại hòa bình cho nhân loại. Vậy, cuộc chiến đã diễn ra như thế nào? Kết quả của nó tác động đến lịch sử thế giới ra sao? Chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu trong bài học ngày hôm nay – Bài 4: Chiến tranh thế giới thứ hai (1939 - 1945).

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tìm hiểu về nguyên nhân bùng nổ Chiến tranh thế giới thứ hai

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS trình bày được nguyên nhân dẫn đến Chiến tranh thế giới thứ hai. 

b. Nội dung: GV yêu cầu HS làm việc nhóm, khai thác thông tin mục I SGK tr.16, 17 và thực hiện nhiệm vụ: Trình bày nguyên nhân dẫn đến sự bùng nổ Chiến tranh thế giới thứ hai. 

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về nguyên nhân dẫn đến Chiến tranh thế giới thứ hai.

d. Tổ chức thực hiện:

----------Còn tiếp------------