Giáo án điện tử Vật lí 12 chân trời Bài 14: Hạt nhân và mô hình nguyên tử

Bài 14: HẠT NHÂN VÀ MÔ HÌNH NGUYÊN TỬ

KHỞI ĐỘNG

Hơn 2 000 năm trước, Democritus (Đêmôcrít), một triết gia người Hy Lạp, đã đưa ra ý tưởng vật chất được cấu tạo từ các hạt không thể chia nhỏ, được gọi là nguyên tử. Vào đầu thế kỉ XX, những quan sát thực nghiệm đã chứng tỏ nguyên tử có cấu tạo từ hạt nhân và các electron. Vậy, kết quả thí nghiệm nào đã giúp các nhà khoa học khẳng định được sự tồn tại của hạt nhân? Từ đó, nguyên tử được mô hình hóa như thế nào?

I. GIỚI THIỆU VỀ THÍ NGHIỆM TÁN XẠ HẠT ANPHA

• Để đảm bảo độ chính xác của phép đo, nguồn phát hạt alpha trong thí nghiệm phải được đặt trong buồng chứa được hút chân không. Hãy cho biết, nếu buồng chứa không được hút chân không (còn chứa không khí) thì kết quả thí nghiệm sẽ bị ảnh hưởng như thế nào?
• Từ kết quả thí nghiệm tán xạ của Rutherford, thảo luận để trả lời câu hỏi:
• Dựa vào Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học, hãy xác định số hiệu nguyên tử các hạt nhân của nguyên tử đối với nguyên tố carbon (C), sắt (Fe) và vàng (Au).
• Hãy biểu diễn kí hiệu hạt nhân của năm nguyên tố trong Bảng 14.1.

• So sánh bán kính hạt nhân của hai đồng vị của nguyên tố carbon:

  So sánh bán kính hạt nhân của hai đồng vị của nguyên tố carbon: , .

  , 

  So sánh bán kính hạt nhân của hai đồng vị của nguyên tố carbon: , .

  .

   

•  Hãy nêu tên gọi, số hiệu nguyên tử, số khối và số neutron của các hạt nhân sau:

   Hãy nêu tên gọi, số hiệu nguyên tử, số khối và số neutron của các hạt nhân sau: , , ,

  , 

   Hãy nêu tên gọi, số hiệu nguyên tử, số khối và số neutron của các hạt nhân sau: , , ,

  , 

   Hãy nêu tên gọi, số hiệu nguyên tử, số khối và số neutron của các hạt nhân sau: , , ,

  ,

   Hãy nêu tên gọi, số hiệu nguyên tử, số khối và số neutron của các hạt nhân sau: , , ,

   

• Hãy viết kí hiệu hạt nhân X, biết trong hạt nhân X có 14 neutron và 13 proton. Dựa vào Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học, hãy gọi tên nguyên tố X.
• Tìm hiểu về lịch sử khám phá hạt proton và neutron trong hạt nhân. 

Nguyên tử có cấu trúc đặc hoàn toàn như mô hình của Thompson không? Giải thích.

Nguyên nhân nào có thể làm số ít hạt alpha bị lệch khỏi phương truyền thẳng (bị tán xạ)

• Tìm hiểu và trình bày sơ lược về mô hình nguyên tử hiện đại.

II. HẠT NHÂN CỦA NGUYÊN TỬ

• Nêu những tính chất cơ bản của các hạt proton và neutron.