Giáo án Khoa học 4 cánh diều Bài 4: Không khí xung quanh ta

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH

Tiết 1

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú, kích thích sự tò mò của HS trước khi vào bài học.

b. Cách thức thực hiện:

- GV chiếu hình ảnh và đặt câu hỏi: Khí nào trong không khí cần cho sự hô hấp của con người, động vật, thực vật?

- GV gọi một số HS trả lời, cả lớp nhận xét.

- GV nhận xét, tuyên dương.

- GV đặt câu hỏi: “Ngoài ô-xi, không khí còn có những thành phần nào nữa”.

- GV tổ chức cho HS trình bày ý kiến.

- GV dẫn dắt vào bài học mới: Bài 4 – Không khí xung quanh ta.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Xác định thành phần không khí

a. Mục tiêu:  Kể được tên thành phần chính của không khí.

b. Cách thức thực hiện:

- GV chia lớp thành các nhóm 4 HS.

- GV yêu cầu HS quan sát các hình 1 – 3 trang 17 SGK và trả lời các câu hỏi:

+ Thành phần chính của không khí là gì?

+ Ngoài các thành phần chính, trong không khí còn chứa những gì?

- GV mời 1 – 2 nhóm trả lời và nhận xét chéo nhau.

- GV nhận xét phần trình bày của các nhóm, tuyên dương các nhóm có câu trả lời chính xác.

- GV chốt: Không khí gồm hai thành phần chính là khí ô-xi và khí ni-tơ. Ngoài ra, không khí còn chứa khí các-bô-níc và các chất khí khác. Trong không khí có cả khói, bụi.

- GV nối tiếp bài: Chúng ta sẽ làm thí nghiệm để biết trong không khí còn chứa gì nữa nhé.

Hoạt động 2: Thực hành nhận biết trong không khí có hơi nước

a. Mục tiêu:  Nhận biết có hơi nước trong không khí

b. Cách thức thực hiện:

- GV chia lớp thành các 4 nhóm.

- GV hướng dẫn HS làm thí nghiệm theo tiến trình trong SGK, yêu cầu HS quan sát và ghi lại kết quả:

Chuẩn bị: Hai cốc nước như nhau và các viên nước đá (hình 4).

Tiến hành:

• Quan sát bên ngoài thành cốc A và cốc B.

• Cho một số viên nước đá vào cốc B. Sau khoảng từ 3 đến 5 phút, quan sát hiện tượng xảy ra ở bên ngoài thành cốc A và cốc B.

• Cho biết nguyên nhân dẫn đến hiện tượng đó.

- GV lưu ý HS:

+ Có thể sử dụng phích đựng nước đã cho cả lớp dùng chung.

+ Khi rót nước hay cho viên nước đá vào cốc thì phải làm nhẹ nhàng, tránh dây nước ra thành bên ngoài của cốc làm ảnh hưởng đến kết quả thí nghiệm và làm bẩn lớp học.

- GV gọi đại diện một số nhóm báo cáo kết quả và giải thích kết quả thí nghiệm, các nhóm khác nhận xét.

- GV nhận xét phần báo cáo của các nhóm, tuyên dương các nhóm có câu trả lời chính xác.

- GV chốt lại cách giải thích: Do hơi nước trong không khí gặp thành cốc lạnh đã ngưng tụ thành những giọt nước nhỏ.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG

Hoạt động 3: Liên hệ thực tế về việc không khí có chứa bụi, hơi nước

a. Mục tiêu:  Tìm các hiện tượng trong thực tế cho thấy không khí có chứa bụi, hơi nước.

b. Cách thức thực hiện:

Nhiệm vụ 1. Trả lời các câu trắc nghiệm

- GV tổ chức cho HS bài tập trắc nghiệm:

Câu 1: Ngoài các khí như ô-xi, ni-tơ, trong không khí còn có

A. Hơi nước               B. Khói bụi    

C. Rác thải                 D. Cả A và B

Câu 2: Thí nghiệm nước đọng bên ngoài cốc nước đá dùng để chứng tỏ trong không khí có chứa gì

A. Trong không khí có chứa ni-tơ.

B. Trong không khí có chứa ô-xi.

C. Trong không khí có chứa hơi nước.

D. Trong không khí có chứa khí các-bô-níc.

Câu 3: Không khí gồm hai thành phần chính là

A. Khí ni-tơ và khí gas.

B. Khí ô-xi và khí các-bô-níc.

C. Khí ni-tơ và khí các-bô-níc.

D. Khí ô-xi và khí ni-tơ.

Câu 4: Trong không khí có bụi nên

A. Bàn ghế để lâu ngày không lau sẽ bị bẩn

B. Sàn nhà lâu không lau vẫn sáng bóng

C. Đồ vật để lâu bên ngoài không bị bẩn

D. Đi mua đồ ăn nấu sẵn bên ngoài có thể không đậy kĩ

Câu 5: Người ta nói không khí ẩm tức là

A. Không khí có hơi nước

B. Không khí không có hơi nước

C. Không khí có nhiều ô-xi

D. Không khí có ít ô-xi

- GV mời HS trả lời, cả lớp nhận xét.

- GV nhận xét, tuyên dương HS trả lời đúng.

Nhiệm vụ 1. Liên hệ thực tế về việc không khí có chứa bụi, hơi nước.

- GV tổ chức cho HS hoạt động theo nhóm sáu.

- GV yêu cầu các nhóm thảo luận trả lời cho yêu cầu ở logo phần Luyện tập và vận dụng trang 18 SGK:

Nêu ví dụ cho thấy không khí có chứa hơi nước, bụi.

- GV mời đại diện 1 – 2 nhóm trình bày, HS khác chú ý lắng nghe và nhận xét.

- GV nhận xét, bổ sung, hoàn thiện.

* CỦNG CỐ

- GV nhận xét, tóm tắt lại những nội dung chính của bài học.

- GV nhận xét, đánh giá sự tham gia của HS trong giờ học, khen ngợi những HS tích cực; nhắc nhở, động viên những HS còn chưa tích cực, nhút nhát.

* DẶN DÒ

- Ôn tập kiến thức đã học.

- Đọc và chuẩn bị trước tiết sau.

- HS quan sát hình, suy nghĩ trả lời câu hỏi mở đầu.

- HS trả lời:

Khí trong không khí cần cho sự hô hấp của con người, động vật, thực vật là 

ô- xi

- HS lắng nghe và suy nghĩ.

- HS trình bày ý kiến trước lớp.

- HS theo dõi, ghi bài mới.

- HS chia theo nhóm.

- Các nhóm thực hiện theo yêu cầu.

- HS trả lời:

+ Thành phần chính của không khí gồm: ô-xi, ni-tơ. 

+ Ngoài các thành phần chính, trong không khí còn chứa: khí các-bô-níc và các chất khí khác. 

- HS lắng nghe, sửa bài.

- HS chú ý lắng nghe, tiếp thu.

- HS hắng hái tham gia tìm hiểu và làm thí nghiệm.

- HS chia thành các nhóm.

- HS chú ý lắng nghe, thực hiện theo hướng dẫn.

- HS chú ý lắng nghe GV lưu ý.

- Đại diện các nhóm xung phong trình bày:

+ Ban đầu, bên ngoài thành của hai cốc đều khô như nhau. Sau 3 – 5 phút khi thả đủ, cốc B có chứa các viên đá thì thành bên ngoài ướt, xuất hiện các giọt nước.

+ Do hơi nước trong không khí gặp thành cốc lạnh đã ngưng tụ thành những giọt nước nhỏ.

- HS chú ý lắng nghe, ghi nhớ.

- HS lắng nghe, sửa bài.

- HS chú ý lắng nghe.

- HS chọn đáp án:

- HS chia theo nhóm.

- Các nhóm thực hiện theo yêu cầu.

- Đại diện các nhóm xung phong trình bày.

+ Vào sáng sớm, đặc biệt là vào mùa đông, trời lạnh, ta sẽ thấy hiện tượng sương mù. 

+ Khi để đồ vật ở bên ngoài không khí, không có che chắn gì, sau một thòi gian sẽ thấy bụi bẩn bám dính vào đồ vật. 

- HS chú ý lắng nghe, sửa bài.

- HS chú ý lắng nghe, ghi nhớ.

- HS lắng nghe, rút kinh nghiệm.

- HS chú ý, thực hiện theo yêu cầu của GV.

Tiết 2. Vòng tuần hoàn của nước trong tự nhiên

A. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 4: Tiến hành thí nghiệm nhận biết không khí ở khắp nơi

a. Mục tiêu: Nhận biết được không khí có khắp nơi

b. Cách thức thực hiện:

- GV tổ chức HS chia thành 4 nhóm.

- GV yêu cầu HS nội dung và yêu cầu thí nghiệm trong SGK tr 18.

Chuẩn bị: Một chậu nước, một chai “rỗng" có nắp đậy, một miếng mút xốp.

Tiến hành:

- HS chia thành các nhóm.

- HS thực hiện theo yêu cầu.