Giáo án Lịch sử và Địa lí 5 cánh diều Bài 14: Chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Thông qua Hoạt động, HS: 

- Kết nối được kiến thức HS đã biết với nội dung kiến thức mới trong bài.

- Tạo hứng thú cho HS tiếp nhận bài học mới.

b. Cách tiến hành

- GV tổ chức cho HS quan sát hình 1 SGK tr.67 và chia sẻ ít nhất một điều em biết về những chiếc xe đạp thồ và chiến dịch Điện Biên Phủ. 

- GV gợi ý cho HS: 

+ Các nhân vật trong hình đang làm gì?

+ Họ đang vận chuyển những gì?

+ Họ vận chuyển để làm gì?

+ Theo em, trong quá trình vận chuyển, họ sẽ gặp những khó khăn gì?

- GV mời một số HS xung phong trả lời. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).  

- GV nhận xét, đánh giá và giới thiệu cho HS. 

+ Đây là đoàn người vận chuyển lương thực, vũ khí,...bằng xe đạp đến khu tập kết để chuẩn bị cho chiến dịch Điện Biên phú. 

+ Để chuẩn bị cho chiến dịch, hàng vạn xe đạp thồ được trưng dụng để chở đạn đại bác. Các khẩu pháo được tháo rời ra để vận chuyển từng bộ phận bằng xe đạp đến vị trí tập kết và lắp ráp. 

+ Từng đoàn xe đạp chở đầy lương thực, súng đạn, hàng nghìn bè mảng lướt trên sông, chở hàng đến nơi tập kết. tại đó, hàng vạn dân công tiếp tục khiêng gánh trên những đoạn đường mà mà xe đạp, thuyền bè không đi được. tất cả đều cố gắng dốc hết sức người, sức của và tinh thần phục vụ cho chiến dịch. 

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Chúng ta vừa tìm hiểu về những chiếc xe đạp thồ trong chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954. Để tìm hiểu sâu hơn về chiến dịch này, chúng ta sẽ cùng nhau đến với bài - Bài 14: Chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954. 

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Chuẩn bị cho chiến dịch Điện Biên Phủ

Nhiệm vụ 1: Kể lại diễn biến chính quá trình chuẩn bị cho chiến dịch Điện Biên Phủ. 

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS kể lại được diễn biến chính quá trình chuẩn bị cho chiến dịch Điện Biên Phủ quan tranh ảnh và câu chuyện về kéo pháo ở Điện Biên Phủ. 

b. Cách tiến hành

- GV trình chiếu cho HS quan sát hình 2 và câu chuyện Kéo pháo ở Điện Biên SGK tr.68.

và chia HS thành các nhóm (4 – 6 HS) để thực hiện nhiệm vụ sau: 

+ Liệt kê các hoạt động của bộ đội, dân công đã làm để chuẩn bị cho chiến dịch Điện Biên Phủ. 

+ Tìm các cụm từ thể hiện kéo pháo là công việc khó khăn và vất vả trong câu chuyện. 

+ Tại sao sau khi kéo pháo vào trận địa, các chiến sĩ lại được lệnh kéo pháo ra?

+ Ai đã hi sinh thân mình để cứu pháo?

+ Viết một câu thể hiện cảm nghĩ của em về công việc kéo pháo ở Điện Biên Phủ? 

- GV mời đại diện 2 - 3 nhóm HS trình bày kết quả làm việc. Các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận:

+ Các hoạt động của bộ đội, dân công đã làm để chuẩn bị cho chiến dịch Điện Biên Phủ: mở đường, vận chuyển vũ khí, lương thực, xây dựng trận địa,...

+ Các cụm từ thể hiện kéo pháo là công việc khó khăn và vất vả trong câu chuyện: 

• Khẩu pháo nặng mấy tấn.

• 150 đến 160 chiến sĩ trẻ, khỏe để kéo.

• Ngọn núi có độ dốc tới 60 độ.

• Đường trơn thì chỉ kéo được 500 đến 600 mét.

• Đổ cả mồ hôi và máu. 

+ Sau khi kéo pháo vào trận địa, các chiến sĩ lại được lệnh kéo pháo ra vì do nhận thấy chiến dịch chưa thể bắt đầu. 

+ Anh hùng Tô Vĩnh Diện đã hi sinh thân mình để cứu pháo.

+ Kéo pháo chuẩn bị cho chiến dịch Điện Biên Phủ là công việc gian nan, vất vả, các chiến sĩ phải đổ cả mồ hôi và xương máu. 

- GV cho HS xem video “Những câu hò kéo pháo thấm mồ hôi, nước mắt và máu”

 https://youtu.be/7H184k7EtcU  

- GV tổ chức cho HS làm việc nhóm và thực hiện nhiệm vụ: 

+ Pháp bất ngờ trước bước đi nào của quân dân ta trong chiến dịch Điện Biên Phủ? 

+ Quân dân ta đã làm cách nào để đưa pháo vào trận địa?

+ Đối mặt với khó khăn trùng trùng, vì sao quân dân ta có thể làm được những điều phi thường đó? 

+ Em có nhận xét gì về tinh thần dũng cảm, quyết tâm của bộ đội trong chiến dịch? 

- GV mời đại diện một số HS trả lời. HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá, chốt đáp án:

+ Pháp bất ngờ khi quân dân ta đã di chuyển những khẩu pháo vào trận địa hiểm trở của Điện Biên Phủ.

+ Quân ta đã buộc dây, chèn pháo, cùng nhau kéo các khẩu pháo vượt qua núi, dốc, địa hình hiểm trở để đưa vào trận địa.

+ Chính nhờ tinh thần đoàn kết, lòng quyết tâm đánh thắng quân giặc đã giúp quân ta thực hiện được điều tưởng chừng như không thể thực hiện được.

- GV cho HS nghe bài hát “Hò kéo pháo” (nhạc sĩ Đỗ Nhuận):

https://youtu.be/caCFq21IyCw 

Nhiệm vụ 2: Kể lại một số câu chuyện về anh hùng trong quá trình chuẩn bị cho chiến dịch Điện Biên Phủ. 

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS kể lại một số câu chuyện về anh hùng trong quá trình chuẩn bị cho chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954 (ví dụ: Tô Vĩnh Diện, Bế Văn Đàn...)

b. Cách tiến hành

- GV hướng dẫn HS đọc câu chuyện “Bế Văn Đàn lấy thân mình làm giá súng” SGK tr.69.

- GV trình chiếu hình ảnh cho HS quan sát:

- GV gợi ý cho HS kể lại câu chuyện bằng các từ khóa sau đây: 

+ Năm 1953. 

+ Chu Văn Pù. 

+ Chưa bắn được. 

+ Bế Văn Đàn. 

+ Đặt khẩu súng trung liên lên vai.

+ Do dự.

+ Hai tay ghì chặt chân súng.

+ Hi sinh. 

- GV mời đại 2 – 3 HS trình bày. HS khác lắng nghe, nhận xét, đánh giá, bổ sung ý kiến (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá, ghi nhận đáp án của HS:

Chân dung anh hùng Bế Văn Đàn

+ Năm 1953, trong trận chiến ở Mường Pồn, súng của đồng chí Chu Văn Pù chưa bắn được vì không có chỗ kê súng. 

+ Đồng chí Bế Văn Đàn đã đặt khẩu súng trung liên lên vai, lấy mình làm giá súng để đồng đội tiêu diệt địch. 

+ Trong khi đồng chí Pù còn do dự, thì anh Đàn nói “Kẻ thù trước mặt, đồng chí thương tôi thì bắn đi!.

+ Anh Bế Văn Đàn đã hi sinh khi hai tay vẫn ghì chặt chân súng trên vai. 

- GV cho HS xem video “Anh hùng liệt sĩ Bế Văn Đàn: sống mãi với non sông, đất nước” 

https://youtu.be/CSCcoNybWNA (0:00 đến 1:17)

- GV giới thiệu thêm cho HS một số tấm gương anh hùng trong chiến dịch Điện Biên Phủ:

+ Anh hùng Tô Vĩnh Diện lấy thân mình chèn pháo của. 

https://youtu.be/yQoW1iO_9Eo    (0:00 đến 0:38)

Chân dung anh hùng Tô Vĩnh Diện

+ Anh hùng Phan Đình Giót lấy thân mình lấp lỗ châu mai

https://youtu.be/Cjq0oycIYts 

Chân dung anh hùng Phan Đình Giót

- GV đặt câu hỏi cho HS: 

+ Em có cảm nhận gì về những tấm gương của anh hùng trong chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954? 

+ Hiện tại được sống trong hòa bình, các em nhận thấy bản thân cần phải có trách nhiệm gì? 

- GV mời một số HS trả lời. HS khác lắng nghe, nhận xét, đánh giá, bổ sung ý kiến (nếu có).

 …………………..

- HS quan sát. 

- HS lắng nghe. 

- HS trả lời câu hỏi. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

-  HS lắng nghe, chuẩn bị vào bài học mới.

- HS làm việc nhóm.

- HS lắng nghe câu hỏi.

- Các HS trả lời câu hỏi. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS xem video. 

- HS làm việc nhóm. 

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS lắng nghe. 

- HS làm việc cá nhân. 

- HS quan sát. 

- HS lắng nghe.  

- HS trình bày. 

- HS lắng nghe, nhận xét. 

- HS xem video. 

- HS quan sát, tiếp thu. 

- HS lắng nghe. 

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

………………….