Giáo án Lịch sử và Địa lí 5 cánh diều Bài 13: Cách mạng tháng Tám năm 1945

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Thông qua Hoạt động, HS: 

- Kết nối được kiến thức HS đã biết với nội dung kiến thức mới trong bài.

- Tạo hứng thú cho HS tiếp nhận bài học mới.

b. Cách tiến hành

- GV tổ chức cho HS nghe bài hát Quốc ca và yêu cầu HS thảo luận nhóm đôi về những hiểu biết về ca khúc và Cách mạng tháng Tám năm 1945. 

https://youtu.be/gy7_kS8PJHo 

- GV gợi ý cho HS: 

+ Nhạc sĩ sáng tác Quốc ca. 

+ Nội dung của ca khúc. 

+ Các dịp bài hát được vang lên. 

+ Thời gian, sự kiện, nhân vật tiêu biểu trong Cách mạng tháng Tám năm 1945. 

- GV mời một số HS xung phong trả lời. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và giới thiệu cho HS. 

+ Bài hát Quốc ca có tên là Tiến quân ca do nhạc sĩ Văn Cao sáng tác. 

+ Bài hát này thể hiện tinh thần yêu nước, khích lệ và tôn vinh lịch sử, truyền thống và sự đoàn kết của nhân dân Việt Nam. "Tiến quân ca" đã trở thành biểu tượng quốc gia và là nguồn cảm hứng vô tận cho thế hệ sau.

+ Bài hát được vang lên trong những buổi lễ tết, họp, đón tiếp, hoạt động văn hóa thể thao và thậm chí trong hoạt động sinh hoạt dưới cờ của học sinh các cấp...

+ Nhạc sĩ Văn Cao là một trong số những nhạc sĩ viết nhạc cho cách mạng, ca ngợi tổ quốc, khơi dậy lòng yêu dân tộc. Bài hát gắn với chiến thắng Cách mạng tháng Tám năm 1945 – đánh dấu sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. 

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Chúng ta vừa tìm hiểu về nhân vật, sự kiện liên quan đến cách mạng tháng Tám năm 1945. Để tìm hiểu sâu hơn, chúng ta sẽ cùng nhau đến với bài - Bài 13: Cách mạng tháng Tám năm 1945. 

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Trước Tổng khởi nghĩa. 

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS kể lại được một số câu chuyện về Hồ Chí Minh khi hoạt động ở Pác Bó, Tân Trào và câu chuyện về Võ Nguyên Giáp. 

b. Cách tiến hành

- GV chia HS thành các nhóm và đánh số các nhóm chẵn lẻ. 

- GV yêu cầu HS các nhóm đọc thông tin mục 1 SGK tr.61-64 và thực hiện nhiệm vụ chung: Liệt kê những việc Hồ Chí Minh đã làm để chuẩn bị cho Tổng khởi nghĩa khi ở Pác Bó, Tân Trào. 

- GV tiếp tục giao nhiệm vụ riêng cho các nhóm:

+ Nhóm chẵn: Kể lại câu chuyện Bác Hồ về nước. 

+ Nhóm lẻ: Kể lại câu chuyện Việc ngày chú Văn có thể làm được không? 

- GV gợi ý cho HS thực hiện kể chuyện theo Phiếu học tập 

- GV mời đại diện 2 nhóm HS trình bày kết quả thảo luận. Các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận:

+ Nhiệm vụ chung: Những việc Hồ Chí Minh đã làm để chuẩn bị cho Tổng khởi nghĩa khi ở Pác Bó, Tân Trào:

• Chỉ đạo xây dựng lực lượng, căn cứ địa cách mạng.

• Cùng Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương triệu tập Hội nghị toàn quốc và chủ trì Đại hội Quốc dân.

• Gửi thư tới đồng bào cả nước kêu gọi tổng khởi nghĩa giành chính quyền...

+ Nhiệm vụ của nhóm chẵn lẻ:

- GV trình chiếu cho HS xem thêm một số hình ảnh về nơi làm việc của Bác tại Pác Bó và Tân Trào. 

- GV tổ chức cho HS làm việc nhóm, đọc phần Em có biết SGK tr.62-63 và thực hiện Kể câu chuyện về nhân vật liên quan đến Cách mạng tháng 8 năm 1945. 

- GV trình chiếu hình ảnh cho HS quan sát:

- GV gợi ý cho HS: 

+ Câu chuyện xảy ra khi nào? 

+ Nhân vật, sự kiện chính là ai, là gì?

+ Sự kiện xảy ra như thế nào? 

+ Kết quả, ý nghĩa của sự kiện là gì? 

- GV mời đại diện 2 nhóm trình bày. HS khác lắng nghe, nhận xét, đánh giá, bổ sung ý kiến (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá, ghi nhận đáp án của HS:

+ Anh Kim Đồng:

• Kim Đồng (1929–1943) tên thật là Nông Văn Dền, quê ở tỉnh Cao Bằng.

• Anh tham gia cách mạng từ sớm, làm nhiệm vụ giao liên, chuyển thư và đưa đón cán bộ cách mạng.

• Trong một lần làm nhiệm vụ, phát hiện quân Pháp tới nơi cán bộ đang họp, anh đã đánh lạc hướng chúng để cán bộ rút về căn cứ an toàn.

• Bị giặc truy đuổi, anh trúng đạn và hi sinh khi chỉ mới 14 tuổi. Anh chính là người Đội trưởng đầu tiên của Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh.

• GV cho HS xem video “Noi gương anh hùng Kim Đồng”

https://youtu.be/JHYL2fwFFDk 

• Câu chuyện về anh hùng Kim Đồng không chỉ thể hiện tình yêu nước, sự gan dạ dũng cảm mà còn là tấm gương sáng để các thế hệ các em nhỏ noi theo trong học tập, lối sống ngày nay. 

+ Đại tướng Võ Nguyên Giáp:

• Võ Nguyên Giáp quê ở Quảng Bình. Ông là học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

• Ngày 22-12-1944, theo chỉ thị của Hồ Chí Minh, Võ Nguyên Giáp thành lập Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân (tổ chức tiền thân của Quân đội nhân dân Việt Nam ngày nay).

• Năm 37 tuổi, Võ Nguyên Giáp trở thành vị Đại tướng đầu tiên của Quân đội nhân dân Việt Nam.

• GV cho HS xem video về “Đại tướng Võ Nguyên Giáp: Từ giáo viên lịch sử đến vị tướng huyền thoại thế giới”

https://youtu.be/gItBQhQmN3k 

Câu chuyện không chỉ ngợi ca công lao to lớn của ông đối với cách mạng, non sông mà còn cho thấy sự kính trọng, tình cảm trân quý của người dân dành cho ông – 1 vị tướng lỗi lạc của dân tộc.

 Hoạt động 2: Thắng lợi ở Hà Nội, Huế, Sài Gòn trong tổng khởi nghĩa

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS kể lại được thắng lợi ở một số địa phương lớn: Hà Nội, Huế, Sài Gòn trong cách mạng tháng Tám năm 1945. 

b. Cách tiến hành

- GV yêu cầu HS quan sát hình 5 và 6 và thông tin mục 2 SGK tr.64-65 và hoàn thành Phiếu học tập theo cặp. 

- GV trình chiếu cho HS quan sát phiếu bài tập đường trục thời gian Tổng khởi nghĩa Cách mạng tháng Tám năm 1945. 

…………………

- HS thảo luận nhóm đôi. 

- HS lắng nghe. 

- HS trả lời câu hỏi. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

-  HS lắng nghe, chuẩn bị vào bài học mới.

- HS làm việc nhóm.

- HS lắng nghe câu hỏi.

- HS làm việc nhóm. 

- HS quan sát. 

- Các HS trả lời câu hỏi. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS quan sát. 

- HS làm việc nhóm. 

- HS quan sát. 

- HS lắng nghe.  

- HS trình bày. 

- HS lắng nghe, nhận xét. 

- HS đọc thông tin. 

……………