Giáo án Lịch sử và Địa lí 5 cánh diều Bài 18: Nước Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào và Vương quốc Cam-pu-chia

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Thông qua Hoạt động, HS: 

- Kết nối được kiến thức HS đã biết với nội dung kiến thức mới trong bài.

- Tạo hứng thú cho HS tiếp nhận bài học mới.

b. Cách tiến hành

- GV nêu nhiệm vụ cho HS: Hãy kể tên các quốc gia láng giềng tiếp giáp phía tây của Việt Nam. Chia sẻ những gì em biết về các quốc gia này.

- GV gợi ý cho HS: nêu cảnh đẹp, các biểu tượng quốc gia, các công trình kiến trúc cổ hoặc hiện đại... 

- GV mời một số HS xung phong trả lời. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có). 

- GV khen ngợi HS, ghi nhận những câu trả lời hợp lí.

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Chúng ta vừa chia sẻ những điều chúng ta biết về đất nước hai đất nước láng giềng là Lào và Cam-pu-chia . Để tìm hiểu sâu hơn về hai đất nước này, chúng ta sẽ cùng nhau đến với bài - Bài 18: Nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào và Vương quốc Cam-pu-chia. 

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu vị trí địa lí của Lào. 

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS xác định được vị trí của Lào trên bản đồ hoặc lược đồ. 

b. Cách tiến hành

- GV tổ chức cho HS làm việc nhóm đôi, đọc thông tin mục 1 và quan sát hình 1 SGK tr.84: Xác định vị trí địa lí của Lào trên lược đồ.

- GV mời đại diện một số nhóm HS trình bày kết quả làm việc. Các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận:

+ Lào nằm trong  khu vực Đông Nam Á. 

+ Nước Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào tiếp giáp với các quốc gia: Trung Quốc và Mi-an-ma, Thái Lan, Cam-pu-chia và Việt Nam.

+ Lào là quốc gia không giáp biển. Đây cũng là quốc gia duy nhất thuộc khu vực Đông Nam Á không giáp biển

- GV trình chiếu cho HS quan sát bản đồ hành chính Việt Nam năm 2021.

- GV mở rộng kiến thức và yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Nêu tên các tỉnh của nước ta có đường biên giới với Lào?

- GV mời đại diện 1 – 2 HS trả lời. Các HS khác nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận: Các tỉnh của nước ta có đường biên giới với Lào là: Điện Biên, Sơn La, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Kon Tum. 

- GV cho HS xem video về “Chợ đoàn kết ở biên giới Việt – Lào”

https://youtu.be/Lx5ynxMbuCw 

- GV đặt câu hỏi cho HS: 

+ Chợ đoàn kết có địa điểm diễn ra ở đâu? Chợ tổ chức vào thời gian nào? 

+ Việc tổ chức chợ đoàn kết có ý nghĩa như thế nào đối với hai nước Việt Nam và Lào? 

+ Người dân có thể mua hàng hóa bằng những loại tiền nào? 

- GV mời HS xung phong trả lời câu hỏi. HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá: 

+ Chợ đoàn kết trước đây được tổ chức tại tỉnh Nghệ An nhưng sau này được tổ chức trên nước bạn Lào, khu vực gần cửa khẩu biên giới 2 nước. Chợ được họp vào chủ nhật hàng tuần. 

+  Việc tổ chức chợ đoàn kết không chỉ tọa điều kiện thuận lợi cho người dân hai nước giao thương buôn bán mà còn làm khăng khít hơn tình đoàn kết giữa Việt Nam và Lào. 

+ Người dân hai nước có thể mua bán hàng hóa bằng cả tiền Lào và tiền Việt. 

- GV mở rộng kiến thức cho HS về cột mốc:

+ Cột mốc nơi giao nhau giữa biên giới 3 nước Việt Nam - Lào và Cam-pu-chia được gọi là ngã ba Đông Dương, nơi một con gà gáy cả ba nước đều nghe.

+ Cột mốc được làm bằng đá hoa cương với 3 mặt đại diện cho 3 quốc gia có quốc huy và tên quốc gia viết bằng chữ đỏ. 

- GV cho HS xem video về cột mốc chung của 3 nước Việt Nam – Lào – Cam-pu-chia:

https://youtu.be/vG49AVTR5T0  (0:00 đến 2:38) 

Hoạt động 2: Tìm hiểu về một số đặc điểm cơ bản tự nhiên, dân cư Lào

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS nêu được một số đặc điểm cơ bản về tự nhiên và dân cư Lào. 

b. Cách tiến hành

- GV tổ chức cho HS làm việc cặp đôi, quan sát hình 1 và 2 SGK tr.84-85: Trình bày một số đặc điểm cơ bản về tự nhiên và dân cư của Lào. 

- GV mời đại diện 1 – 2 nhóm trình bày kết quả trước lớp. HS khác lắng nghe, nhận xét, đánh giá.

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận: 

+ Tự nhiên: Địa hình chủ yếu là núi và cao nguyên; khí hậu nhiệt đới gió mùa giàu tài nguyên rừng với nhiều gỗ quý, voi, hổ, báo, bò tót...

+ Dân cư: số dân ít, phần lớn dân cư là người Lào; dân cư phân bố tập trung ở đồng bằng và thung lũng sông. 

- GV đặt thêm câu hỏi mở rộng và yêu cầu HS trả lời câu hỏi sau: Xác định trên lược đồ hình 1 SGK tr.84 một số dãy núi, cao nguyên và sông lớn ở Lào. 

- GV mời đại diện 1 – 2 HS trả lời. Các HS khác nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá và ghi nhận đáp án đúng:

- GV cho HS xem video mở rộng “Khám phá Nam Ngum - Hồ nước ngọt lớn nhất tại Lào”

https://youtu.be/uOePRgD6Mk8 

- GV yêu cầu HS trao đổi nhóm đôi trả lời câu hỏi: 

+ Hồ Nậm Ngừm được ví là gì của đất nước Lào? 

+ Hồ Nậm Ngừm được khai thác trong những lĩnh vực nào?

+ Mọi người có thể tham gia các hoạt động nào khi đến hồ Nậm Ngừm?

- GV mời đại diện 2 nhóm trình bày câu trả lời và hiểu biết trước lớp. HS khác lắng nghe, nhận xét, đánh giá. 

- GV nhận xét, đánh giá, ghi nhận đáp án đúng:

+ Hồ Nậm Ngừm được ví như biển của đất nước Lào và cũng là hồ trữ nước ngọt lớn nhất cả nước. 

+ Hồ Nậm Ngừm được khai thác làm thủy điện đồng thời cũng là một điểm đến tham quan, vui chơi của du khách. 

+ Đến với hồ Nậm Ngừm, du khác có thể thuê thuyền ra đảo, cắm trại, câu cá và tham gia nhiều hoạt động đặc sắc khác. 

- GV cho HS xem hình ảnh một số dân tộc ở Lào: 

- GV cho HS xem video về thủ đô Viêng Chăn của Lào:

https://youtu.be/IGFWlIDDBtU (0:00 đến 3:58)

- GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, trả lời câu hỏi:

+ Em có nhận xét gì về khung cảnh thủ đô Viêng Chăn?

+ Theo em vì sao người dân tập trung chủ yếu ở vùng đồng bằng trong đó có thủ đô Viêng Chăn?

- GV mời đại diện 1 – 2 HS trả lời. Các HS khác nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận: 

+ Thủ đô Viêng Chăn của Lào có cảnh quan đô thị hài hòa giữa kiến trúc hiện đại của đô thị kết hợp với những công trình mang đậm nét bản sắc dân tộc. Viêng Chăn cũng là một trong những nơi phát triển, đông đúc nhất của Lào. 

+ Người dân tập trung chủ yếu ở đồng bằng bởi nơi đây thuận tiện cho việc phát triển kinh tế, buôn bán, giao thương...

- GV mở rộng kiến thức cho HS: 

+ Lào từng là nơi sinh sống của rất nhiều voi nên còn được gọi là “Đất nước triệu voi”. Trong quá khứ, voi đóng vai trò quan trọng như công cụ vận chuyển, phương tiện di chuyển. Tuy nhiên, số lượng voi ngày càng giảm, nhiều đứa trẻ ở đất nước này thậm chí chưa từng được thấy voi. Để bảo tồn loài động vật có ý nghĩa lịch sử này, nhiều trại bảo tồn voi được thành lập ở khắp đất nước Lào. 

Hoa Chăm-pa 

+ Ngoài tên gọi “Đất nước triệu voi”, Lào còn được biết đến là xứ sở hoa Chăm-pa vì Chăm-pa là quốc hoa của đất nước này. 

Hoạt động 3: Tìm hiểu một số công trình tiêu biểu của Lào. 

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS mô tả được một số công trình tiêu biểu của Lào: Thạt Luổng, Cánh đồng Chum, Cố đô Luang Prabang...

b. Cách tiến hành

- GV chia lớp thành các nhóm (4 HS) và đánh số cho các nhóm:

+ Nhóm số chẵn: Quan sát hình 3 SGK tr.85 tìm hiểu và mô tả  về Luông Pha-băng. 

+ Nhóm số lẻ: Quan sát hình 4 SGK tr.86 tìm hiểu và mô tả  về Cánh đồng Chum

- GV khuyến khích HS kết hợp nội dung SGK với tranh ảnh sưu tầm được, các thông tin trên mạng, sách báo,...khác để tổng hợp và trình bày một cách hay nhất, sáng tạo nhất về hai công trình kiến trúc tiêu biểu này của Lào.

 - GV mời đại diện hai nhóm trình bày. HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá, ghi nhận đáp án hợp lí của HS:

+ Luông Pha-băng:

• Là kinh đô của nước Lào từ thế kỉ XIV đến thế kỉ XVI.

• Ở Luông Pha-băng hiện có khoảng 40 ngôi chùa cổ và nhiều cung điện tráng lệ.

• Chùa Xiêng Thông được xem là biểu tượng của thành phố Luông Pha-băng. Bên trong chùa có những bức hoạ và phù điêu dát vàng lộng lẫy gắn với những câu chuyện mang đậm tính huyền thoại trong văn hoá dân gian Lào.

• GV cho HS xem video về “Wat Xieng Thong - Ngôi chùa nổi tiếng và linh thiêng tại Cố Đô Luang Prabang – Lào”

https://youtu.be/E5iC6a-4TK4 

• Ngoài ra, nơi đây còn có Bảo tàng Cung điện Hoàng gia Lào để gìn giữ, bảo quản nhiều cổ vật quý hiếm và nếp sinh hoạt của Hoàng gia Lào.

+   Cánh đồng Chum 

• Cánh đồng Chum ở cao nguyên Xiêng Khoảng bao gồm hàng nghìn chum đá lớn, nhỏ nằm rải rác.

• Trong đó, có những chiếc chum với kích thước rất lớn, nặng đến hàng tấn, đường kính vượt quá 2 m. Miệng chum có nhiều hình dạng khác nhau như: tròn, vuông, elip,... Phần lớn những chiếc chum này rỗng, không có nắp.

• Người xưa đã đục đèo chế tác ra những chiếc chum khổng lồ này ở đâu và vận chuyển bằng cách nào tới Xiêng Khoảng, đến nay đó vẫn là câu hỏi chưa có lời đáp.

• GV cho HS xem video “Cánh đồng Chum, Di sản văn hóa thế giới ở Lào” 

  …………………….

- HS lắng nghe. 

- HS trả lời.

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

-  HS lắng nghe, chuẩn bị vào bài học mới.

- HS làm việc nhóm.

- Các HS trình bày. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS quan sát. 

- HS lắng nghe. 

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS xem video. 

- HS lắng nghe.

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS lắng nghe. 

- HS xem video. 

- HS làm việc nhóm. 

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS thực hiện cá nhân. 

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS xem video. 

- HS trao đổi. 

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS quan sát. 

- HS xem video. 

- HS lắng nghe. 

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS làm việc nhóm. 

- HS trình bày. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS xem video. 

- HS xem video.