Giáo án Lịch sử và Địa lí 5 cánh diều Bài 4: Dân cư và dân tộc ở Việt Nam

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Thông qua Hoạt động, HS: 

- Kết nối kiến thức HS đã biết với kiến thức trong bài. 

- Tạo hứng thú và gợi được những hiểu biết của HS về dân cư và dân tộc Việt nam. 

b. Cách tiến hành

- GV trình chiếu Hình 1 SHS tr.20 và yêu cầu HS trả lời câu hỏi: 

+ Chia sẻ cảm nhận của em về bức ảnh này. 

+ Kể tên một số dân tộc ở Việt Nam mà em biết. 

- GV mời 1 – 2 HS xung phong trả lời. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và giới thiệu cho HS:

+ Hình ảnh trên thể hiện chính sách đại đoàn kết dân tộc của Đảng và Nhà nước Việt nam. 

+ Một số dân tộc ở Việt nam là: Kinh, Mường, Tày, Thái, Mông, Dao, Nùng, Hoa, Hà Nhì…

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Đất nước Việt Nam ta có nhiều dân tộc sống chung trên một lãnh thổ. Mỗi dân tộc đều có những nét văn hóa rất riêng. Để tìm hiểu sâu hơn, chúng ta sẽ cùng nhau đến với bài: Bài 4: Dân cư và dân tộc ở Việt Nam. 

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu về số dân của Việt Nam.  

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS nhận biết số dân và so sánh được quy mô dân số Việt Nam với một số nước trong khu vực Đông Nam Á. 

b. Cách tiến hành

- GV yêu cầu HS làm việc theo cặp, quan sát Bảng 1 SHS tr.20 và trả lời câu hỏi: 

+ Năm 2021, Việt Nam có số dân là bao nhiêu nghìn người?

+ So sánh số dân của Việt Nam với số dân một số quốc gia trong khu vực Đông Nam Á. 

- GV mời đại diện 2 HS trình bày kết quả thảo luận. Các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận:

+ Số dân Việt Nam năm 2021: 

• Số dân khoảng 98 504 nghìn người. 

• Xếp thứ 15 trên thế giới, thứ 3 ở khu vực Đông Nam Á. 

+ So sánh số dân của Việt Nam với số dân một quốc gia trong khu vực Đông Nam Á: 

• Những quốc gia có số dân lớn hơn Việt Nam năm 2021: In - đô - nê - xi - a, Phi - lip - pin.

• Những quốc gia có số dân nhỏ hơn Việt Nam năm 2021: Lào, Cam - pu - chia, Thái Lan, Mi - an - ma..

- GV cho HS xem video: Dân số Đông Nam Á đầu năm 2023

https://www.youtube.com/watch?v=9pogsTR4SWo 

- GV cung cấp thêm tư liệu cho HS về dân số Việt Nam: Dự báo đến giữa tháng 4/ 2023, quy mô dân số Việt Nam sẽ chạm mốc 100 triệu dân. Đây là con số hết sức có ý nghĩa trong bối cảnh cạnh tranh kinh tế toàn cầu, tất cả các quốc gia đều coi nguồn nhân lực là công cụ quan trọng nhất để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. 

Hoạt động 2: Tìm hiểu về gia tăng dân số ở Việt Nam 

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS nhận xét được sự gia tăng dân số ở Việt Nam và một số hậu quả tăng dân số nhanh và phân bố dân cư chưa hợp lí ở Việt Nam. 

b. Cách tiến hành

- GV cho HS thảo luận, làm việc nhóm đôi: Hãy quan sát Hình 2, 3, 4 SHS tr.21 và trả lời câu hỏi:  

+ Nhận xét sự gia tăng dân số của Việt Nam.  

+ Nêu một số hậu quả do dân số tăng nhanh ở Việt Nam. 

- GV cho HS xem một số hình ảnh minh họa về gia tăng dân số:

- GV mời đại diện 2 – 3 HS trình bày trước lớp. HS khác lắng nghe nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có)

- GV nhận xét, chốt kiến thức:

+ Nhận xét sự gia tăng dân số Việt Nam: 

• Dân số tăng nhanh, trung bình mỗi năm tăng thêm khoảng 1 triệu người. 

• Hiện nay tốc độ tăng dân số đã giảm hơn so với trước. 

+ Một số hậu quả do dân số tăng nhanh: suy giảm tài nguyên thiên nhiên, gia tăng ô nhiễm môi trường, gây khó khăn trong việc nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân (thiếu việc làm, khó khăn trong việc đảm bảo nhà ở, cơ hội giáo dục, chăm sóc y tế….)

- GV cung cấp thêm kiến thức: Một số mặt tích cực do dân số tăng: cung cấp nguồn lao động dồi dào, thị trường tiêu thụ rộng lớn. 

- GV mở rộng kiến thức, đặt câu hỏi cho HS: Theo em, nguyên nhân nào làm cho tốc độ gia tăng dân số của nước ta có xu hướng giảm? 

- GV mời đại diện 2 – 3 HS trình bày trước lớp. HS khác lắng nghe nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có)

- GV nhận xét, chốt kiến thức: Nguyên nhân làm cho tốc độ gia tăng dân số nước ta có xu hướng giảm: thực hiện tốt công tác kế hóa gia đình, nhiều cặp vợ chồng có xu hướng chỉ sinh một con…

Hoạt động 3: Tìm hiểu về phân bố dân cư ở Việt Nam 

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS nhận xét được phân bố dân cư chưa hợp lí ở Việt Nam. 

b. Cách tiến hành

- HS quan sát hình ảnh. 

- HS lắng nghe câu hỏi. 

- HS trả lời câu hỏi. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS lắng nghe, chuẩn bị vào bài học mới.

- HS quan sát bảng và lắng nghe câu hỏi. 

- HS trả lời câu hỏi.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS quan sát video. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS quan sát hình ảnh.

- HS lắng nghe câu hỏi. 

- HS quan sát hình ảnh. 

- HS trả lời câu hỏi. 

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS lắng nghe câu hỏi. 

- HS trả lời câu hỏi. 

- HS lắng nghe, tiếp thu.