Giáo án Lịch sử và Địa lí 5 cánh diều Bài 2: Thiên nhiên Việt Nam

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế tích cực, hứng thú học tập cho HS và kết nối với bài học mới. 

b. Cách tiến hành

- GV cho HS xem video âm nhạc My home và trả lời một số câu hỏi. 

https://youtu.be/NSnkb1IAjbE 

+ Em thấy ấn tượng với khung cảnh thiên nhiên nào của đất nước chúng ta xuất hiện trong video? 

+ Em đã có cơ hội tham quan, trải nghiệm ở địa điểm nào chưa? Đó là địa điểm nào? 

+ Em có cảm nhận gì về thiên nhiên của nước ta? 

- GV mời 1 – 2 HS xung phong trả lời. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và ghi nhận những đáp án hợp lí: 

+ Một số khung cảnh thiên nhiên có trong video: Mù Cang Chải (Yên Bái), Bắc Sơn (Lạng Sơn), Đồi cỏ hồng (Đà Lạt), núi Mắt Thần (Cao Bằng), Hồ Tây (Hà Nội), Tràng An (Ninh Bình)...

+ Nước ta được thiên nhiên ban tặng cho muôn vàn những cảnh đẹp hùng vĩ mà hữu tình. Cảnh sắc thiên nhiên có sự biến đổi từ miền núi cao cho tới vùng đồng bằng. 

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Chúng ta vừa tìm hiểu về một số địa danh thiên nhiên nước ta. Để tìm hiểu sâu hơn về thiên nhiên Tổ quốc, chúng ta cùng vào bài học ngày hôm nay: Bài 2 – Thiên nhiên Việt Nam. 

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu về địa hình và khoáng sản ở Việt Nam

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Trình bày được một số đặc điểm của địa hình và khoáng sản của Việt Nam.

- Kể được tên và xác định được trên lược đồ hoặc bản đồ một số khoáng sản chính. 

b. Cách tiến hành

- GV chia HS thành nhóm 4 HS và yêu cầu thực hiện nhiệm vụ: Đọc thông tin và quan sát hình 1 SGK tr.11

+ Trình bày một số đặc điểm của địa hình và khoáng sản ở Việt Nam. 

+ Xác định trên lược đồ các dãy núi có hướng tây bắc – đông nam, các dãy núi có hướng vòng cung và các đồng bằng lớn ở Việt Nam. 

+ Kể tên và chỉ trên lược đồ một số khoáng sản chính ở Việt Nam. 

- GV mời đại diện 4 nhóm trình bày kết quả thảo luận. Các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận:

+ Trên phần đất liền Việt Nam, 3/4 diện tích là đồi núi, nhưng chủ yếu là đồi núi thấp, 1/4 diện tích là đồng bằng và chủ yếu là đồng bằng phù sa sông bồi đắp.

+ Việt Nam có nhiều loại khoáng sản nhưng phần lớn có trữ lượng vừa và nhỏ. Một số khoáng sản có trữ lượng lớn: than, dầu mỏ, khí tự nhiên, sắt, đồng, bô-xít, a-pa-tít...

+ Dãy núi có hướng tây bắc – đông nam: Dãy Hoàng Liên Sơn, dãy Trường Sơn.

+ Dãy núi có hướng vòng cung: Sông Gâm, Ngân Sơn, Bắc Sơn, Đông Triều.

+ Các đồng bằng lớn ở Việt Nam: Đồng bằng Sông Hồng, đồng bằng Sông Cửu Long, Đồng bằng Duyên hải miền Trung.  

- GV cho HS xem một số hình ảnh các đồng bằng lớn và dãy núi của Việt Nam

- GV cho HS xem video về “Việt Nam Bất Ngờ Trở Thành Nguồn Cung Cấp Nhiều Kim Loại Quý Hiếm” 

https://youtu.be/GqN1Y79_G90 (0:00 đến 1:05). 

- GV giới thiệu một số loại khoáng sản lớn của nước ta và nơi phân bố chúng.

Hoạt động 2: Tìm hiểu về khí hậu ở Việt Nam

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS trình bày được một số đặc điểm của khí hậu ở Việt Nam. 

b. Cách tiến hành

- GV chia HS thành cặp thực hiện nhiệm vụ: Trình bày một số đặc điểm khí hậu ở Việt Nam. 

- GV mời 1 – 2 nhóm HS trình bày kết quả thảo luận. Các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận:

+ Việt Nam có khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa, với tính chất gần như nóng quanh năm (trừ vùng núi cao), mưa nhiều, gió và mưa thay đổi theo mùa. 

+ Khí hậu nước ta có sự khác nhau giữa phần lãnh thổ phía bắc và phần lãnh thổ phía nam dãy Bạch Mã. 

- GV cho HS xem video về dãy núi Bạch Mã:

https://youtu.be/1TQ8Un9nytk 

- GV tổ chức cho HS: Chia sẻ thông tin về đặc điểm khí hậu tại một vùng núi cao ở Việt Nam mà em đã tìm hiểu. 

- GV gợi ý cho HS một số địa điểm vùng cao: Sa  Pa, Tam Đảo, Đà Lạt...

- GV mời một số HS trình bày. HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá, khen ngợi HS. 

- GV cho HS xem video về khí hậu của Sa Pa 

https://youtu.be/nB_zKi4EHJs (9:31 đến 10:56) 

Hoạt động 3: Tìm hiểu về Sông ngòi ở Việt Nam. 

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS trình bày được một số đặc điểm của sông ngòi Việt Nam. 

b. Cách tiến hành

- GV tổ chức cho HS làm việc theo cặp để thực hiện nhiệm vụ sau: Đọc thông tin và quan sát các hình 1,   2 SGK tr.11 – 12: 

- GV yêu cầu HS thực hiện yêu cầu:

+ Trình bày một số đặc điểm sông ngòi ở Việt Nam. 

+ Kể tên và chỉ trên lược đồ một số sông lớn của Việt Nam theo thứ tự từ bắc vào nam. 

- GV mời đại diện 1 – 2 HS trả lời. Các HS khác nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận: 

+ Việt Nam có mạng lưới sông ngòi dày đặc, phân bố rộng khắp trên cả nước; tuy nhiên có ít sông lớn. Sông ngòi nước ta có lượng nước thay đổi theo mùa và có nhiều phù sa. 

+ Một số sông lớn của Việt Nam theo thứ tự từ bắc vào nam: sông Hồng, sông Đà, sông Cả, sông Ba, sông Đồng Nai, sông Tiền, sông Hậu...

- GV cho HS xem video về một số sông lớn:

Hoạt động 4: Tìm hiểu về đất và rừng ở Việt Nam. 

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS trình bày được một số đặc điểm của đất và rừng ở Việt Nam. 

b. Cách tiến hành

- HS quan sát video và nghe yêu cầu. 

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS lắng nghe, chuẩn bị vào bài học mới.

- HS chia thành các nhóm và thảo luận theo nhiệm vụ được phân công. 

- HS trình bày trước lớp. 

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS quan sát. 

- HS xem video. 

- HS quan sát, ghi nhớ. 

- HS làm việc nhóm. 

- HS trình bày. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS xem video. 

- HS thực hiện. 

- HS lắng nghe, tham khảo. 

- HS trình bày. 

- HS xem video. 

- HS quan sát. 

- HS lắng nghe. 

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS quan sát.