Giáo án Lịch sử và Địa lí 5 cánh diều Bài 16: Đất nước đổi mới

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Thông qua Hoạt động, HS: 

- Kết nối được kiến thức HS đã biết với nội dung kiến thức mới trong bài.

- Tạo hứng thú cho HS tiếp nhận bài học mới.

b. Cách tiến hành

- GV tổ chức cho HS quan sát hình 1 và yêu cầu HS: Kể tên các đồ vật có trong hình. 

- GV mời một số HS xung phong trả lời. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).  

- GV nhận xét, đánh giá và giới thiệu cho HS.

Một số hiện vật có trong ảnh như: ti vi, quạt, xe đạp, đèn dầu, đài cát-xét...Tất cả các vật dụng trên đều là những vật dụng tiêu biểu của thời kì bao cấp của nước ta. 

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Chúng ta vừa quan sát một số đồ vật tiêu biểu của thời kì bao cấp. Để tìm hiểu sâu hơn về đất nước ta trong thời kì bao cấp và Đổi mới, chúng ta sẽ cùng nhau đến với bài - Bài 16: Đất nước đổi mới.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Việt Nam thời bao cấp

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS mô tả được một số hiện vật thời bao cấp, kể lại được một số câu chuyện về thời bao cấp ở Việt Nam. 

b. Cách tiến hành

- GV chia cả lớp thành 6  nhóm và giao nhiệm vụ học tập cho các nhóm: 

+ Nhóm 1 và 3: Quan sát hình 2 và mô tả hiện vật quạt con cóc. 

+ Nhóm 2 và 4: Kể câu chuyện Kí ức thời sổ gạo và trả lời câu hỏi: Cuộc sống của người dân thời bao cấp như thế nào?

+ Nhóm 5 và 6: Kể câu chuyện Xếp hàng thời bao cấp và trả lời câu hỏi: Vì sao trong thời đại bao cấp người dân lại xếp hàng ở các cửa hàng để mua hàng hóa? 

- GV mời đại diện các nhóm HS trình bày kết quả làm việc. Các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận:

+ Mô tả quạt con cóc:

• Quạt gồm 2 mảnh nhựa ốp vào nhau, bọc lấy phần lõi đồng khiến hình dáng quạt như con cóc. 

• Quạt con cóc có 3 cánh bằng nhựa, đế bằng sắt uốn chắc chắn. 

• Qụat không có lồng bảo vệ và nút điều chỉnh. 

• Vào thời bao cấp, quạt được bán với giá 35 đồng, vì thế, người ta còn gọi là quạt 35 đồng. 

• GV cho HS xem một số video về các vật dụng thời bao cấp:

Phích nước:  https://youtu.be/u-9CwMr7qEg 

Dép nhựa Tiền Phong: https://youtu.be/1l4PiDS_qPY

Xe đạp: https://youtu.be/pcOVx_Mo8d8

• GV trình chiếu cho HS quan sát thêm một số vật dụng tiêu biểu thời kì bao cấp:

- GV đặt câu hỏi cho HS cả lớp: Các em đã được tận mắt nhìn thấy các đồ vật này chưa? Và nhìn thấy ở đâu?

- GV mời HS xung phong trả lời. HS khác lắng nghe, nhận xét, đánh giá, bổ sung ý kiến (nếu có). 

- GV nhận xét, ghi nhận đáp án của HS: Các em có thể bắt gặp các vật dụng thời bao cấp ở bảo tàng, triển lãm hay thậm chí là trong các quán ăn, quán cà phê, nhà của những người thân, bạn bè...

- GV cho HS xem video “Có một "thời bao cấp" trong lòng Hà Nội” và “Món ăn bao cấp hấp dẫn người nước ngoài tại Hà Nội”

https://youtu.be/_tgcLUXZmm8 

https://youtu.be/04bLeRummDE 

- GV tổ chức cho HS làm việc nhóm và thực hiện nhiệm vụ: 

+ Các vật dụng thời bao cấp ngày nay được sử dụng với mục đích gì? 

+ Việc sử dụng các vật dụng thời bao cấp trong cuộc sống ngày nay có ý nghĩa gì?

- GV gọi 1 – 2 HS trình bày trước lớp. Các bạn khác nhận xét, bổ sung.

- GV nhận xét, đánh giá và chuẩn kiến thức:

+ Các vật dụng thời kì bao cấp không chỉ được dùng đúng với công dụng của nó mà còn được trưng bày như vật vật dụng trang trí trong các nhà hàng, quán ăn, trạm chụp ảnh...

+ Việc sử dụng các vật dụng bao cấp trong cuộc sống ngày nay không chỉ để gợi nhắc cho những thế hệ cũ về một thời kì bao cấp khó quên để trân trọng, nâng niu những kỉ niệm mà còn để cho giới trẻ tìm hiểu và yêu những nét đẹp đơn sơ, giản dị của quê hương.

+ Câu chuyện Kí ức thời sổ gạo:

• Thầy giáo Nguyễn Văn Hàng kể lại năm 1980, ông khao khát được bát cơm trắng và những vật dụng như cây bút, tờ giấy trắng, chiếc lốp xe chưa vá.

• Ông thường phải nhận quy đổi bột mì, mì sợi vụn, khoai lang... thay cho gạo. Còn thịt luôn là niềm ao ước. 

• Có thể thấy cuộc sống của người dân thời bao cấp rất khó khăn, thiếu thốn; những vật phẩm thiết yếu hằng ngày không đủ để dùng. 

• GV giới thiệu thêm cho HS: Sổ đăng kí mua lương thực hay còn gọi là sổ gạo gồm các thông tin về chủ hộ gia đình, địa chỉ (tổ, phường, quận), sổ đăng kí mua lương thực, tên của cửa hàng bán lương thực. Sổ này dùng để mua lương thực cho mỗi hộ gia đình, nó phụ thuộc vào số lượng nhân khẩu trong mỗi hộ

• GV trình chiếu cho HS quan sát thêm một số loại sổ mua thực phẩm thời bao cấp.

+ Câu chuyện Xếp hàng thời bao cấp:

…………………….

- HS quan sát. 

- HS trả lời.

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

-  HS lắng nghe, chuẩn bị vào bài học mới.

- HS làm việc nhóm.

- Các HS trình bày. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS quan sát. 

- HS quan sát. 

- HS lắng nghe. 

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS xem video. 

- HS làm việc nhóm. 

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe, tiếp thu.