Phẩm chất, năng lực

Yêu cầu cần đạt

STT của           Yêu cầu cần đạt

NĂNG LỰC SINH HỌC

Năng lực nhận thức khoa học tự nhiên

Mô tả được hình dạng và cấu tạo đơn giản của virus. Nhận dạng được virus chưa có cấu tạo tế bào.

(1)

Nêu được một số vai trò của virus trong thực tiễn và một số bệnh do virus gây ra

(2)

Trình bày được một số biện pháp phòng chống bệnh do virus gây ra.

(3)

Năng lực tìm hiểu

 tự nhiên

Tìm kiếm thông tin về lợi ích và tác hại do virus gây nên

(4)

Viết được báo cáo mô tả các biểu hiện bệnh do virus gây nên và cách phòng chống đế tuyên truyền, phổ biến về bệnh đo virus.

(5)

NĂNG LỰC CHUNG

Năng lực giao tiếp, hợp tác

Trao đổi, thảo luận thông qua việc đọc thông tin; quan sát hình vẽ, tranh ảnh về virus để thực hiện các nhiệm vụ được giao trong từng phần.

(6)

Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo

Sử dụng các kiến thức đã học về Virus để giải thích được một số bệnh và cách phòng chống bệnh do virus gây ra trong thực tiễn.

(7)

PHẨM CHẤT CHỦ YẾU

Trung thực

Khách quan phân tích, đánh giá câu trả lời của các cặp đôi, các nhóm.

(8)

Chăm chỉ

Tích cực tham gia các nhiệm vụ học tập được giao; Có ý thức vận dụng kiến thức Virus vào giải quyết vấn đề của đời sống thực tiễn.

(9)

Trách nhiệm

Biết cách phòng tránh bệnh do Virus gây ra cho bản thân và mọi người xung quanh.  

(10)

Hoạt động học (Thời gian: 02 tiết/90 phút)

Mục tiêu (STT YCCĐ)

Nội dung  dạy học trọng tâm

PP/KTDH chủ đạo

Phương án   đánh giá

Hoạt động 1: Khởi động    

(5 phút)

(4) (6)

Chiếu hình ảnh về một số loại virus gây nên đại dịch cho toàn thế giới.

Nêu vấn đề/ Động não

Vấn đáp/ Câu hỏi, bảng kiểm

Hoạt động 2: Tìm hiểu hình dạng và cấu tạo virus

(15 phút)

(1) (6) (8) (9)

- 3 hình dạng đặc trưng của virus.

- Cấu tạo của virus.

- Virus sống kí sinh nội bào bắt buộc.

Dạy học nhóm, Giải quyết vấn đề/ Khăn trải bàn

Vấn đáp, quan sát/ Câu hỏi, Rubric

Hoạt động 3: Tìm hiểu lợi ích của virus (15 phút)

(2) (4) (6) (8)

- Lợi ích của virus trong nghiên cứu khoa học.

- Lợi ích của virus trong nông nghiệp.

Dạy học nhóm, Giải quyết vấn đề/ Khăn trải bàn

Vấn đáp, quan sát/ Câu hỏi, Rubric

Hoạt động 4: Tìm hiểu bệnh do virus gây ra và biện pháp phòng chống (25 phút)

(3) (5) (6) (7) (8) (9) (10)

-  Một số bệnh do virus gây ra (tác nhân gây bệnh, biểu hiện bệnh).

- Một số phương thức lây truyền bệnh do virus.

- Một số biện pháp phòng chống do virus gây ra.

Dạy học nhóm, Trực quan/ Khăn trải bàn

Kiểm tra viết, quan sát/ Câu hỏi, Rubric

Hoạt động 5: Luyện tập

(15 phút)

(7) (9)

Trả lời câu hỏi trắc nghiệm về virus.

Trò chơi, khám phá/ Động não

Vấn đáp/ Câu hỏi, thang đo

Hoạt động 6: Vận dụng

 (15 phút)

(7) (9)

Làm bài tập về virus.

Giải quyết vấn đề/ Trình bày một phút

Kiểm tra viết/ Bài tập, thang đo

Yêu cầu

Xác nhận

Có

Không

Nói được virus gây nên đại dịch Ebola.

Nói được virus gây nên đại dịch cúm H1N1.

Nói được virus gây nên đại dịch Covid-19.

Hoạt động của Giáo viên – Học sinh

Dự kiến sản phẩm

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS quan sát Hình 24.1, 24.2 và trả lời câu hỏi:

1. Nhận xét về hình dạng của một số virus trong Hình 24.1.

2. Quan sát Hình 24.2, nêu cấu tạo của virus. Cấu tạo của virus có gì khác so với cấu tạo của tế bào sinh vật nhân sơ và nhân thực mà em đã được học.

- GV yêu cầu HS thảo luận theo cặp đôi và trả lời câu hỏi: Tại sao virus phải sống kí sinh nội bào bắt buộc?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV hỗ trợ, hướng dẫn HS thực hiện nhiệm vụ (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS trả lời.

- GV gọi HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá, nhận xét kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.

Tìm hiểu hình dạng và cấu tạo virus

1. Hình dạng của một số virus:

- Dạng xoắn: virus khảm thuốc lá, virus dại.

- Dạng hình khối: virus cúm, virus viêm kết mạc.

- Dạng hỗn hợp: thực khuẩn thể (phage).

2. Cấu tạo của virus: cấu tạo đơn giản, gồm lớp vỏ protein và phần lõi chứa vật chất di truyền, một số virus có thêm lớp vỏ ngoài.

- Virus phải sống kí sinh nội bào bắt buộc vì virus chưa có cấu tạo tế bào, không có các thành phần chính của một tế bào điển hình, nên khi ra khỏi tế bào chủ, virus tồn tại như một vật không sống.

STT

Tiêu chí

Mức độ 1

Mức độ 2

Mức độ 3

Mức độ 4

1

Quan sát Hình 24.1, Hình 24.2; nhận xét hình dạng của một số virus; nêu cấu tạo của virus; cấu tạo của virus khác với cấu tạo tế bào nhân sơ, tế bào nhân thực.

(4 điểm)

- Không quan sát được Hình 24.1, Hình 24.2.

- Không nêu được cấu tạo của virus.

- Không nêu được cấu tạo của virus khác với cấu tạo tế bào nhân sơ, tế bào nhân thực ở điểm nào.

(0 điểm)

- Quan sát được Hình 24.1, Hình 24.2.

- Nêu được cấu tạo của virus.

- Không nêu được cấu tạo của virus khác với cấu tạo tế bào nhân sơ, tế bào nhân thực ở điểm nào.

(2 điểm)

- Quan sát được Hình 24.1, Hình 24.2.

- Nêu được cấu tạo của virus.

- Nêu được cấu tạo của virus khác với cấu tạo tế bào nhân sơ, tế bào nhân thực ở điểm nào.

- Trình bày chưa tự tin, rõ ràng, mạch lạc.

(3 điểm)

- Quan sát được Hình 24.1, Hình 24.2.

- Nêu được cấu tạo của virus.

- Nêu được cấu tạo của virus khác với cấu tạo tế bào nhân sơ, tế bào nhân thực ở điểm nào.

- Trình bày tự tin, rõ ràng, mạch lạc

(4 điểm)

2

Virus sống kí sinh nội bào bắt buộc

(4 điểm)

Không nêu được lí do virus sống kí sinh nội bào bắt buộc

(0 điểm)

- Nêu lí do virus sống kí sinh nội bào bắt buộc.

- Chưa chính xác, còn sai sót.

(2 điểm)

- Nêu được lí do virus sống kí sinh nội bào bắt buộc.

- Trình bày chưa tự tin, rõ ràng, mạch lạc.

(3 điểm)

- Nêu được lí do virus sống kí sinh nội bào bắt buộc.

- Trình bày tự tin, rõ ràng, mạch lạc.

(4 điểm)

3

Tích cực trao đổi, thảo luận để hoàn thành nhiệm vụ học tập được giao

(2 điểm)

Không tham gia trao đổi, thảo luận để hoàn thành nhiệm vụ được giao

(0 điểm)

Tham gia trao đổi, thảo luận nhưng lơ là, không tập trung, không có tinh thần trách nhiệm.

(0.5 điểm)

Tham gia trao đổi, thảo luận nhưng tác phong còn chậm, bị nhắc nhở).

(1 điểm)

Tham gia trao đổi, thảo luận nhiệt tình, tác phong nhanh nhẹn.

(2 điểm)

Hoạt động của Giáo viên – Học sinh

Dự kiến sản phẩm

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK và trả lời câu hỏi: Trong thực tiễn, virus có ứng dụng gì?

- GV yêu cầu HS thảo luận theo cặp đôi và trả lời câu hỏi: Thuốc trừ sâu có nguồn gốc từ virus có ưu điểm gì so với thuốc trừ sâu hóa học?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV hỗ trợ, hướng dẫn HS thực hiện nhiệm vụ (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS trả lời.

- GV gọi HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá, nhận xét kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.

Tìm hiểu lợi ích của virus

Trong thực tiễn, virus có ứng dụng:

+ Trong nghiên cứu khoa học: sản xuất các chế phẩm sinh học (interferon, thuốc kháng sinh, vắc-xin).

+ Trong nông nghiệp: ứng dụng trong sản xuất thuốc trừ sâu.

- Đại diện cặp đôi trả lời: Thuốc trừ sâu có nguồn gốc từ virus có ưu điểm so với thuốc trừ sâu hóa học:

+ Không gây hại cho môi trường, con người và các sinh vật khác.

+ Tác dụng mạnh, lâu dài lên sâu bọ. Giảm thiểu độc hại và tồn dư trên sản phẩm và trong đất sơ.

STT

Tiêu chí

Mức độ 1

Mức độ 2

Mức độ 3

Mức độ 4

1

Ứng dụng của virus trong thực tiễn.

(4 điểm)

Không nêu được ứng dụng của virus trong thực tiễn.

 (0 điểm)

Nêu được một ứng dụng của virus trong thực tiễn.

(2 điểm)

- Nêu được ứng dụng của virus trong thực tiễn.

- Trình bày chưa tự tin, rõ ràng, mạch lạc.

(3 điểm)

- Nêu được ứng dụng của virus trong thực tiễn.

- Trình bày tự tin, rõ ràng, mạch lạc.

(4 điểm)

2

Ưu điểm của thuốc trừ sâu có nguồn gốc từ virus so với thuốc trừ sâu hóa học.

(4 điểm)

Không nêu được ưu điểm của thuốc trừ sâu có nguồn gốc từ virus so với thuốc trừ sâu hóa học.

(0 điểm)

Nêu được một ưu điểm của thuốc trừ sâu có nguồn gốc từ virus so với thuốc trừ sâu hóa học.

(2 điểm)

- Nêu được ưu điểm của thuốc trừ sâu có nguồn gốc từ virus so với thuốc trừ sâu hóa học.

- Trình bày chưa tự tin, rõ ràng, mạch lạc.

(3 điểm)

- Nêu được ưu điểm của thuốc trừ sâu có nguồn gốc từ virus so với thuốc trừ sâu hóa học.

- Trình bày tự tin, rõ ràng, mạch lạc.

(4 điểm)

3

Tích cực trao đổi, thảo luận để hoàn thành nhiệm vụ học tập được giao

(2 điểm)

Không tham gia trao đổi, thảo luận để hoàn thành nhiệm vụ được giao

(0 điểm)

Tham gia trao đổi, thảo luận nhưng lơ là, không tập trung, không có tinh thần trách nhiệm.

(0.5 điểm)

Tham gia trao đổi, thảo luận nhưng tác phong còn chậm, bị nhắc nhở).

(1 điểm)

Tham gia trao đổi, thảo luận nhiệt tình, tác phong nhanh nhẹn.

(2 điểm)

Hoạt động của Giáo viên – Học sinh

Dự kiến sản phẩm

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS quan sát Hình 24.3 đến Hình 24.6 và hoàn thiện bảng theo mẫu sau:

- GV yêu cầu HS thảo luận theo cặp đôi, quan sát Hình 24.7 và trả lời câu hỏi:

1. Bệnh do virus có thể lây truyền qua những con đường nào?

2. Nêu một số biện pháp phòng chống bệnh do virus gây ra.

- GV giới thiệu kiến thức: Corona virus 2019 ( 2019-nCoV) là một loại virus gây viêm đường hô hấp cấp ở người và có thể lây từ người này sang người khác.

- GV yêu cầu HS thảo luận theo nhóm (4 người) và trả lời câu hỏi: Em hãy nêu một số biện pháp phòng chống bệnh do virus corona gây nên.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV hỗ trợ, hướng dẫn HS thực hiện nhiệm vụ (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS trả lời.

- GV gọi HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá, nhận xét kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.

Tìm hiểu bệnh do virus gây ra  và biện pháp phòng chống

- Những con đường virus có thể xâm nhập vào cơ thể người: hô hấp, dùng chung bơm kim tiêm hoặc truyền máu, từ mẹ sang con, tiêm chích, kim tiêu, quan hệ tình dục, vết cắn động vật,...

- Một số biện pháp phòng chống bệnh do virus gây nên: ngăn chặn các con đường lây bệnh, tiêm vắc-xin phòng bệnh,…

- Một số biện pháp phòng chống bệnh do virus corona gây nên:

+ Thường xuyên rửa tay đúng cách bằng xà phòng dưới vòi nước sạch hoặc bằng dung dịch sát khuẩn có cồn.

+ Đeo khẩu trang nơi công cộng, trên phương tiện giao thông công cộng và đến cơ sở y tế.

+ Tránh đưa tay lên mắt, mũi, miệng. Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi bằng khăn giấy, khăn vải, khuyu tay áo.

+ Tăng cường vận động, rèn luyện thể lực, dinh dưỡng hợp lý xây dựng lối sống lành mạnh.

+ Vệ sinh thông thoáng nhà cửa, lau rửa các bề mặt hay tiếp xúc.

+ Nếu có dấu hiệu sốt, ho, hắt hơi, và khó thở, hãy tự cách ly tại nhà, đeo khẩu trang và gọi cho cơ sở y tế gần nhất.

+ Tự cách ly, theo dõi sức khỏe, khai báo y tế đầy đủ nếu trở về từ vùng dịch.

+ Thực hiện khai báo y tế trực tuyến và thường xuyên cập nhật tình trạng sức khoẻ của bản thân.

STT

Tiêu chí

Mức độ 1

Mức độ 2

Mức độ 3

Mức độ 4

1

Quan sát Hình 24.3 đến Hình 24.6; hoàn thiện bảng theo mẫu.

 (3 điểm)

- Không quan sát được Hình 24.3 đến Hình 24.6.

- Không hoàn thiện được bảng theo mẫu.

 (0 điểm)

- Quan sát được Hình 24.3 đến Hình 24.6.

- Hoàn thiện 1-2 dòng của bảng theo mẫu.  

 (1 điểm)

- Quan sát được Hình 24.3 đến Hình 24.6.

- Hoàn thiện được bảng theo mẫu.

- Còn một vài sai sót nhỏ, cần chỉnh sửa thêm.

(2 điểm)

- Quan sát được Hình 24.3 đến Hình 24.6.

- Hoàn thiện chính xác được bảng theo mẫu.

(3 điểm)

2

Những con đường lây truyền bệnh do virus gây nên; một số biện pháp phòng chống do virus gây nên.

(3 điểm)

- Không nêu được những con đường lây truyền bệnh do virus gây nên.

- Không nêu được một số biện pháp phòng chống do virus gây nên.

(0 điểm)

Nêu được những con đường lây truyền bệnh do virus gây nên hoặc nêu được một số biện pháp phòng chống do virus gây nên.

(1 điểm)

- Nêu được những con đường lây truyền bệnh do virus gây nên.

- Nêu được một số biện pháp phòng chống do virus gây nên.

- Trình bày chưa tự tin, rõ ràng, mạch lạc.

(2 điểm)

- Nêu được những con đường lây truyền bệnh do virus gây nên.

- Nêu được một số biện pháp phòng chống do virus gây nên.

- Trình bày tự tin, rõ ràng, mạch lạc.

(3 điểm)

3

Một số biện pháp phòng chống bệnh do virus Corona gây nên.

(3 điểm)

Không nêu được biện pháp phòng chống bệnh do virus Corona gây nên.

(0 điểm)

Nêu được 1-2 biện pháp phòng chống bệnh do virus Corona gây nên.

(1 điểm)

- Nêu được 3-5 biện pháp  phòng chống bệnh do virus Corona gây nên.

- Trình bày chưa tự tin, rõ ràng, mạch lạc.

(2 điểm)

- Nêu được 7-8 biện pháp  phòng chống bệnh do virus Corona gây nên.

- Trình bày tự tin, rõ ràng, mạch lạc.

(3 điểm)

4

Tích cực trao đổi, thảo luận để hoàn thành nhiệm vụ học tập được giao

(1 điểm)

Không tham gia trao đổi, thảo luận để hoàn thành nhiệm vụ được giao

(0 điểm)

Tham gia trao đổi, thảo luận nhưng lơ là, không tập trung, không có tinh thần trách nhiệm.

(0.5 điểm)

Không tham gia trao đổi, thảo luận để hoàn thành nhiệm vụ được giao

(0,75 điểm)

Tham gia trao đổi, thảo luận nhiệt tình, tác phong nhanh nhẹn.

(1 điểm)

STT

Tiêu chí

1

2

3

1

Chọn được đáp án đúng cho câu 1

2

Chọn được đáp án đúng cho câu 2

3

Chọn được đáp án đúng cho câu 3

4

Chọn được đáp án đúng cho câu 4

5

Chọn được đáp án đúng cho câu 5

STT

Tiêu chí

1

2

3

4

1

Giải thích quan điểm SGK đưa ra.

2

Lí giải tại sao phải tiêm vắc-xin để phòng chống các bệnh do virus gây nên.